Soru
“Küşburnunun rengi genellikle kırmızıdır.” cümlesindeki altı çizili sözcükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Cevap:
Altı çizili sözcük “kuşburnunun” kelimesidir. Bu kelimenin kökeni “kuşburnu” olup, bir bitki ismidir. Cümlede verilen “kuşburnunun” kelimesi, tamlayan ekini (-un) ve iyelik ekini (-un) almıştır.
Adım 1: İnceleme
“kuşburnunun” kelimesini inceleyelim:
-
Kök: kuşburnu
- Kuşburnu birleşik isimdir ve kökü bir isimdir.
-
Ekler:
- Tamlayan eki: -un (kuşburnu →
kuşburnunun) - İyelik eki: -un (rengin sahibi olan kuşburnu → kuşburnunun)
- Tamlayan eki: -un (kuşburnu →
Adım 2: İlgili Seçeneği Bulma
Şimdi şıklara göre analiz yapalım:
A) Türünü değiştiren bir yapım eki almıştır.
- Yanlış. (Yapım eki almamıştır.)
B) Hem tamlayan hem de tamlanan ekini almıştır.
- Doğru. (Hem tamlayan eki hem de iyelik ekiyle çekimlenmiştir.)
C) Sıfat tamlamasının kalıplaşmasından oluşan birleşik sözcüktür.
- Yanlış. (Sıfat tamlaması değil, isim tamlaması olarak kullanılmıştır.)
D) Bir ismi niteleme görevinde kullanılmıştır.
- Yanlış. (Niteleme değil, isim olarak kullanılmıştır.)
E) İyelik ekinden sonra hâl ekiyle çekimlenmiştir.
- Yanlış. (İkinci bir hâl eki yoktur.)
Sonuç
Doğru seçenek B seçeneğidir.
Nihai Cevap:
B) Hem tamlayan hem de tamlanan ekini almıştır.