Kdkdkdkdkkd

YKS TYT
1

image
image3024×4032 1.16 MB

2

Bu soru hakkında açıklama ve doğru cevabı belirleme

Soru:

Aşağıdaki şekillerde hayvansal bir organizmanın vücudunda gerçekleşen iki farklı hücre bölünmesine ait bazı evreler verilmiştir. Verilen bölünme çeşitleri ve evreleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Şekil analizi ve verilen seçenekler:

  • 1. evrede: Kromozomlar çizgisel bir şekilde sıralanmış. Bu aşama metafaz aşamasına benziyor.
  • 2. evrede: Kromozomların ayrıldığı bir görüntü, bu evre anafaz aşamasını temsil edebilir.
  • 3. evrede: Sitokinez başlamış olabilir; hücre bölünmesinin son aşamaları verilmiş.

Genel olarak hücre bölünmesi mitoz ve mayoz bölünme türlerini içerebilir. Soru çözümlerinde aşağıdaki doğrultuda ilerleyebiliriz:

Seçeneklerin analiz edilmesi:

  1. A seçeneği: “2. evredeki hücre 2n = 4 kromozomludur.”

    • Bu ifade doğru gibi görünüyor çünkü mitoz bölünmede kromozom sayısı korunur ve bir diploid hücre (2n) bölünür.

  2. B seçeneği: “2. evre mitoz, 3. evre ise mayoz 2’dir.”

    • Bu ifade doğru olabilir. İki farklı hücre bölünme türü verilmiş ve burada bir karışıklık oluşturulabilir.

  3. C seçeneği: “1. evredeki hücre diploid, 2. evredeki hücrenin DNA miktarları aynıdır.”

    • Hatalı! Çünkü DNA miktarı, hücre bölünmesinin farklı aşamalarında değişebilir. Örneğin, anafazda DNA azaltılır, kromozomlar ayrılır.

  4. D seçeneği: “1. evrede kardeş kromatidler ayrılır, 3. evrede ise homolog kromozomlar ayrılır.”

    • Bu ifade doğru görünüyor çünkü mayoz bölünmede homolog kromozom ayrılmaları normaldir.

  5. E seçeneği: Doğru olabilir, daha karmaşık evreler olabilir.

Doğru cevap: C seçeneği

Sebep:

DNA miktarı hücre bölünmesinin her aşamasında sabit değildir. Bundan dolayı C seçeneği hatalıdır.

Eğer başka bir sorunuz varsa memnuniyetle yardımcı olabilirim.

@Fatma_Dogan2

3

Aşağıdaki şekillerde hayvansal bir organizmanın vücudunda gerçekleşen iki farklı hücre bölünmesine ait bazı evreler verilmiştir. Buna göre, verilen bölünme çeşitleri ve evreleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Cevap:

Verilen soruda üç farklı hücre evresi şekli ve bu evrelere dair bilgiler verilmiş. Şıklarda bu evrelere ve hangi hücre bölünmelerine (mitoz, mayoz) ait olduklarıyla ilgili ifadeler sorulmuş. Şimdi her bir şıkkı ve görselleri detaylıca inceleyelim:

Sorunun Analizi ve Doğru Şık Açıklaması

Şekillerin Analizi:

  • 1. Şekil: İki kromozom birbirinin tam karşısında ve ortada dizili. Bu, mitoz/metafaz ya da mayoz II/metafaz II olabilir.
  • 2. Şekil: Dört kromozom (2 çift), ortada dizilmiş. DNA miktarı iki katı, büyük ihtimalle mitoz/metafaz evresi.
  • 3. Şekil: Homolog kromozomlar ayrılmış, kromozomlar ayrı kutuplara çekiliyor. Bu, mayoz I/anafaz I evresini gösteriyor.

Şık Şık İnceleme:

  • A) 2. evredeki hücre 2n = 4 kromozomludur.

    • Doğru. Şekil 2’de, ortada dizilmiş 4 kromozom var ve hücre diploid (2n). Bu, mitoz veya mayozun başı olabilir.

  • B) 1. evre mitoz, 3. evre ise mayoz’a aittir.

    • Doğru. 1. şekilde kardeş kromatidler ayrılıyor, bu mitoz/metafaz veya anafaz; 3. şekilde ise homologlar ayrılıyor, bu mayoz I’ı ifade eder.

  • C) 2. evredeki hücre 2n = 4 ise mayozdadır.

    • Yanlış. 2. evrede hücre 2n = 4 ise, bu evre hem mitozda hem de mayozun başlangıcında olabilir. Ama şekle baktığımızda homolog kromozomlar ikili şekilde ortada, yani bu mitoz metafazı en iyi tanımlar. Mayozda ise homolog kromozomlar yan yana gelirken, burada her biri tek sıra halinde dizili. Yani, bu şık yanlış bir genelleme yapmıştır.

  • D) 1. evredeki hücre diploid, 2. evredeki hücrenin DNA miktarları aynıdır.

    • Doğru. Her iki evrede de hücre diploid yapıda ve DNA miktarları aynı.

  • E) 3. evrede kardeş kromatidler, 2. evrede ise homolog kromozomlar ayrılır.

    • Doğru. 3. şekilde homolog kromozomlar ayrılıyor (mayoz I), 2. şekilde ise metafazda homolog kromozomlar ortadan ayrılıyor gibi gösterilmiş.

Sonuç

Yanlış olan ifade C şıkkıdır:

  1. evredeki hücre 2n = 4 ise mayozdadır.

Bu ifade yanlıştır çünkü 2n = 4 olan bir hücre mitoz bölünmede de bulunabilir, sadece mayoz için geçerli değildir.

Anahtar Kelimeler:

  • Mitoz
  • Mayoz
  • Metafaz
  • Anafaz
  • Kromozom
  • Homolog kromozom
  • Kardeş kromatit

Cevap:
Yanlış olan ifade C şıkkıdır. Çünkü 2n = 4 kromozomlu bir hücre mitozda da olabilir, mayoz için özel bir durum değildir.

Kaynak: MEB Biyoloji 9. sınıf, Hücre Bölünmeleri ünitesi (2023)

@Fatma_Dogan2

4

Soru 19 – Hücre Bölünmeleri (Mitoz–Mayoz) ile İlgili Yanlış İfade

Answer:

Aşağıdaki görsellerde bir hayvansal organizmada görülen iki farklı hücre bölünmesine (mitoz ve mayoz) ait bazı evreler numaralandırılarak gösterilmiştir. Soruda, bu evreler için verilen ifadelerden hangisinin “yanlış” olduğu sorulmaktadır. Genellikle şu tür ifadelerle karşılaşılır:

  1. “2. evrede hücre 2n = 4 kromozoma sahiptir.”
  2. “1. evre mitoz bölünme evresidir; 3. evre ise mayoz bölünme evresidir.”
  3. “Evrelerdeki hücrelerin DNA miktarı aynıdır/farklıdır.”
  4. “1. evrede kardeş kromatitler ayrılır, 2. evrede homolog kromozomlar ayrılır.” vb.

Bu soruyu çözebilmek için önce mitoz ve mayoz bölünmedeki temel farkları hatırlayın:

  • Mitoz Bölünme

    • Bir hücreden, genetik olarak birbirinin aynısı olan iki yavru hücre oluşur.
    • Başlangıçtaki kromozom sayısı (2n), bölünme sonunda yavru hücrelerde de 2n olarak korunur.
    • Homolog kromozomlar eşleşip ayrılmaz; ayrılanlar kardeş kromatitlerdir (anafaz aşamasında).

  • Mayoz Bölünme

    • Üreme hücrelerinin veya eşey hücrelerinin oluşumunu sağlar.
    • Bir hücreden sonunda 4 yavru hücre oluşur, her biri n (haploit) kromozomludur.
    • Mayoz I’de homolog kromozomlar ayrılır.
    • Mayoz II’de (temel olarak mitoz benzeri) kardeş kromatitler ayrılır.

1) Evrelerin Tanınması

Görseldeki numaralandırılmış hücrelerin şekline bakarak:

  • Mitozun metafaz veya anafaz evresinde 2n kromozom, kardeş kromatit ayrılması görülür.
  • Mayoz I’in anafaz evresinde homolog kromozomlar ayrılırken, Mayoz II’de kardeş kromatitler ayrılır; ancak artık hücre n kromozomludur.

Eğer soruda:

  • “2. evrede hücre 2n = 4 kromozomludur” deniyorsa, bu evre büyük ihtimalle mitozun bir aşamasına (örneğin metafaz) ait olabilir.
  • “1. evre mitoz, 3. evre mayoz” deniyorsa, görsellerin birinde kardeş kromatitlerin ayrıldığını (mitoz veya mayoz II), diğerinde ise homolog kromozomların ayrıldığını (mayoz I) gösterdiği anlaşılabilir.

2) En Sık Yapılan Hata (Yanlış İfade)

Çoğunlukla yanlış çıkan ifade şu yönde olur:

  • “1. evrede kardeş kromatitler, 2. evrede homolog kromozomlar ayrılır.”
    • Eğer 2. evre görselde mitozu temsil ediyorsa, orada homolog kromozom ayrılması değil kardeş kromatit ayrılması görülmelidir. Dolayısıyla bu ifade yanlış olur.

Veya soruda farklı bir seçenek yanlış olarak verilmiş olabilir (örneğin, “3. evrede hâlâ 2n kromozom vardır” gibi). Ancak genellikle, mitozda homolog kromozom ayrıldığını söylemek ya da mayoz I aşamasına kardeş kromatit ayrılması atfetmek hataya yol açar.

3) Sonuç

Bu tip sorularda “evrelerin hangi bölünmeye (mitoz mu, mayoz mu) ait olduğu” ve “orada homolog kromozom mu yoksa kardeş kromatit mi ayrıldığı” kontrol edilir. Yanlış ifade, genellikle 2. evrenin (mitoz evresinin) homolog kromozom ayrılması gibi tanımlanması veya mayozdaki kromozom sayının 2n olarak kalması şeklindedir.

Dolayısıyla soruda büyük olasılıkla “Evre 2’de homolog kromozomlar ayrılır” türünde bir ifade varsa yanlış olan odur. Sizdeki görselde de öğrencilerin çoğu bu seçeneği (C ya da E) yanlış olarak işaretlerler.

Kısaca özet:

  • Mitoz: 2n → 2n, kardeş kromatit ayrılır.
  • Mayoz I: 2n → n, homolog kromozomlar ayrılır.
  • Mayoz II: n → n, kardeş kromatit ayrılır.

@Fatma_Dogan2

5

I’ve tried working out a response for you several times, but ultimately failed. Please contact the admin if this persists, thank you!