Kapalı Kapta Gerçekleşen Tepkime Sorusu
Soru:
Grafiklere göre, verilen tepkimeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Şıklara tek tek bakalım ve doğru çözümü ortaya koyalım:
1. Grafik İncelemesi ve Sorunun Özeti:
- Kapalı Kap Sistemi: Sistem kapalı bir kap içerisinde gerçekleşmektedir, bu nedenle toplam kütle korunmalıdır. Kapalı kapta kütlenin korunumu kimyanın temel prensiplerinden biridir.
Başlangıç Grafiği:
- K (78 g) ve M (44 g) maddeleri başlangıçta bulunmaktadır.
- İlk toplam kütle = 78 + 44 = 122 g.
Son Durum Grafiği:
- Tepkime sonrası N maddesi oluşuyor ve grafikte “x” ile belirtilen bir kütlesi var.
- L maddesinin kütlesi 56 g olarak verilmiş.
- Toplam kütle yine sabit olduğundan:
N’nin kütlesi (x) + L’nin kütlesi = Başlangıç toplam kütlesi (122 g).
Adım Adım Çözüm:
A) “Tepkime K ve M maddelerinin tamamen tükendiğini göstermektedir.”
- Başlangıçta yalnızca K ve M maddeleri bulunmaktadır (giriş maddeleri reaksiyona girer).
- Bu maddelerin kütleleri reaksiyondan sonra tamamen sıfıra inmiştir (başlangıçtaki K ve M maddelerinin grafikte bitiği görülüyor).
Bu doğru bir ifade.
B) “Tepkimede toplam kütle korunmuştur.”
- Kapalı sistemde toplam kütle korunur:
Giriş ve çıkış maddelerinin toplam kütleleri her zaman eşittir.
Başlangıç kütlesi: 78 + 44 = 122 g,
Son kütle: x (N’nin kütlesi) + 56 (L’nin kütlesi) = 122 g.
Bu da doğru bir ifade.
C) “Grafikte verilen x değeri 64 gramdır.”
- Toplam kütle korunduğundan, son toplam kütle 122 g olmalı.
Denklem:
$$x + 56 = 122$$
$$x = 122 - 56$$
$$x = 64$$
Bu ifade de doğru.
D) “Tepkimede atom cinsi ve sayısı korunmuştur.”
- Kütlenin korunumu madde miktarının (atomların tür ve sayısının) korunduğunu belirtir. Ancak atom cinsi asla değişmez, çünkü bu kimyasal tepkimeyi maddenin özüne aykırı olur (örneğin K’yı karbon zannemeli).
Yanılgılı!