2024-TYT/FEN 17. Soru Çözümü
Soru:
Canlıların sınıflandırılmasında en üst kategoriden alt kategorilere doğru gidildikçe aşağıdakilerden hangisinin görülmesi beklenmez?
A) Taksonlar arasındaki ortak özellikler azalır.
B) Taksonlar arasındaki akrabalık derecesi artar.
C) Birey sayısı azalır.
D) Taksonlar arasındaki protein benzerliği artar.
E) Canlı çeşitliliği azalır.
İçindekiler
1. Sınıflandırmanın Temel Mantığı
Canlılar, benzerlik ve akrabalık derecesine göre taksonomik basamaklarda sınıflandırılırlar. En üstten alta doğru sıralama genellikle şu şekildedir:
- Alem
- Şube (Filum)
- Sınıf
- Takım
- Familya
- Cins
- Tür
Üstten alta gidildikçe:
- Ortak özellikleri artar,
- Akrabalık derecesi artar,
- Protein ve DNA benzerliği artar,
- Kapsanan canlı sayısı azalır,
- Canlı çeşitliliği azalır (daha az farklı canlı bulunur).
2. Seçeneklerin Analizi
Her bir seçeneği tek tek inceleyelim:
A) Taksonlar arasındaki ortak özellikler azalır.
- YANLIŞ. En üsten alta indikçe, yani özelden genele değil genelden özele gidildikçe ortak özellikler artar. Mesela tür düzeyinde ortak özellikler en fazladır.
B) Taksonlar arasındaki akrabalık derecesi artar.
- DOĞRU. Çünkü daha özel kategorilere indikçe canlılar birbirine daha çok benzer.
C) Birey sayısı azalır.
- DOĞRU. Üst seviyede bir alemde milyonlarca birey varken alt seviyede (ör: tür) çok daha az birey olabilir.
D) Taksonlar arasındaki protein benzerliği artar.
- DOĞRU. Benzerlik arttıkça protein benzerliği de artar.
E) Canlı çeşitliliği azalır.
- DOĞRU. Çünkü daha alt kategoride daha az sayıda canlı türü bulunur.
Burada “beklenmez” isteniyor. Doğru cevap “A” şıkkıdır. Çünkü ortak özellikler artar; azalmaz.
3. Konunun Özeti: Tablo
| Kategoriye İnilince | Ortak Özellikler | Akrabalık | Birey Sayısı | Protein Benzerliği | Canlı Çeşitliliği |
|---|---|---|---|---|---|
| Artar/Azalır | Artar | Artar | Azalır | Artar | Azalır |
4. Özet ve Sonuç
- Canlıların sınıflandırmasında üstten alta doğru gidildikçe ortak özellikler artar.
- Sadece “A şıkkı” beklenmeyen bir durumdur.
- Soru kökünde hangisi beklenmez dediği için cevap: A Şıkkı
Doğru yanıt:
A) Taksonlar arasındaki ortak özellikler azalır.
Kaynaklar:
- Campbell Biyoloji, 12. Baskı
- MEB Biyoloji Dersi Kitabı 2024