Türkiye de en az ölümlü iş kazası dalı nedir
Türkiye’de En Az Ölümlü İş Kazası Dalı Nedir?
Cevap:
Türkiye’de iş kazalarının sektörel dağılımı genellikle işin doğasına, risk faktörlerine ve çalışanların korunma düzeyine göre değişir. Ancak, ölümlü iş kazalarının en az olduğu sektörler genellikle hizmet sektörü, özellikle bankacılık, finans ve teknoloji alanları gibi fiziksel risklerin minimum olduğu iş kollarıdır. Bu sektörler genelde masa başı işler ve ofis ortamında gerçekleştiği için ölümle sonuçlanan iş kazası olasılığı çok düşüktür.
Başlıca Faktörler
1. Risk Düzeyi:
- Hizmet sektörü genellikle ağır veya tehlikeli ekipman kullanımını gerektirmez.
2. İş Ortamı:
- Çalışanlar daha kontrollü ve kapalı bir ortamda çalışır. Dış mekan riskleri, örneğin inşaat sektörü gibi, burada bulunmaz.
Ölümlü İş Kazalarının Çok Olduğu Sektörler
Türkiye’de inşaat ve madencilik sektörü gibi yüksek riskli alanlar ölümlü iş kazalarının en fazla yaşandığı sektörlerdir. Bunun başlıca nedeni, iş yerindeki güvenlik tedbirlerinin eksikliği ve bu alanlarda çalışanların her gün ciddi tehlikelerle karşılaşmasıdır.
Sonuç
Türkiye’de ölümlü iş kazalarının en az görüldüğü iş dalı genellikle hizmet sektörü (örneğin, bankacılık ve bilişim) olsa da, detaylı veriler her yıl Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı istatistiklerde bulunabilir.
Eğer bu konuda daha resmi bir veriyle ilgileniyorsanız, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veya İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün raporlarına göz atabilirsiniz.
Türkiye’de en az ölümlü iş kazası yaşanan sektör nedir?
Cevap:
Türkiye’de iş kazalarının ve özellikle ölümlü iş kazalarının en az yaşandığı sektörler istatistiksel olarak genellikle “Bilişim, Finans, Eğitim” gibi risk seviyesi düşük olan ve fiziksel tehlikelerin çok az olduğu sektörlerdir.
2023 SGK ve İSG Verilerine Göre:
1. En Az Ölümlü İş Kazası Görülen Sektörler:
- Bilgi ve İletişim Sektörü (Bilişim): Bu sektörde ağır makine, tehlikeli kimyasallar veya yüksekten düşme gibi risklerin olmaması nedeniyle ölümlü iş kazasına nadiren rastlanır.
- Finans ve Sigorta Faaliyetleri: Genellikle ofis ortamında çalışıldığı için iş sağlığı ve güvenliği açısından risk düşüktür.
- Eğitim (Okul, Üniversite, Kreş vb.): Öğretmenler, eğitmenler gibi pozisyonlarda ölümcül kaza oranı oldukça düşüktür.
- Profesyonel, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler
Örneğin, SGK’nın yayımladığı 2022 ve 2023 yılı iş kazaları istatistiklerinde bu sektörlerde bildirilen ölümlü iş kazası sayısı ya “0” ya da tek haneli rakamlarla ifade edilmektedir. (Kaynak: SGK İstatistik Yıllığı, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı)
2. Nedenleri:
- Ofis ortamı: Ağır fiziksel risklerin neredeyse olmaması
- Yüksek güvenlik standartları: Özellikle teknoloji ve büyük firmalarda iş sağlığı ve güvenliğine verilen önem
- Çalışma saatlerinin ve ortamının düzenli olması
3. Karşılaştırma:
- En fazla ölümlü iş kazası: İnşaat, madencilik, taşımacılık ve tarım sektörlerinde meydana gelirken,
- En az ölümlü iş kazası: Bilişim, finans ve eğitim başta olmak üzere “ofis bazlı” işlerde görülmektedir.
Özetle:
Türkiye’de en az ölümlü iş kazası yaşanan sektörler arasında genellikle bilişim, finans/sigortacılık ve eğitim sektörü ilk sıralarda gelir. Bu sektörlerde fiziksel risk ve tehlike az olduğu için ölümlü iş kazası istatistikleri çok düşüktür.
Kaynaklar:
- SGK 2022 İstatistik Yıllığı
- TÜİK İş Kazası İstatistikleri
- T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İSG Meclis Raporları
Türkiye’de en az ölümlü iş kazası dalı nedir?
Answer:
Türkiye’de iş kazalarının en yoğun yaşandığı sektörler genellikle maden, inşaat, metal gibi ağır sanayi dalları ve taşımacılık olarak öne çıkmaktadır. Bunlara karşın, ofis ve büro hizmetleri, finans ve sigorta, bilişim ile benzeri daha az fiziksel risk içeren sektörler, ölümlü iş kazalarının en az görüldüğü alanlar olarak kabul edilir.
Resmî istatistiklerde (örneğin SGK’nin yıllık “İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları” raporlarında) en yüksek ölümlü iş kazaları inşaat, maden vb. sektörlerde rapor edilirken; finans, sigorta, yazılım, danışmanlık veya ofis bazlı sektörlerde ölüm oranları çok düşüktür. Bunun nedeni, ofis ortamında genellikle ağır makine, yüksekten çalışma, patlayıcı/yanıcı maddelerle temas gibi risk faktörlerinin daha az olmasıdır.
Dolayısıyla, en az ölümlü iş kazasına sahip sektörün çoğunlukla:
• Fiziksel tehlikelerin az olduğu,
• Ağır iş makinelerinin, kimyasalların veya yüksekten düşme riskinin minimal seviyede bulunduğu,
• Daha çok masa başı veya dijital ortamda faaliyette bulunulan
finans, sigorta, yazılım, danışmanlık gibi sektörler olduğu söylenebilir.
Ancak, her ne kadar bu sektörlerde ölümlü iş kazası az olsa da tamamen yok demek mümkün değildir. İş sağlığı ve güvenliği önlemleri her sektörde uygulanmalı; çalışanlara uygun eğitim ve düzenlemeler sağlanmalıdır.
Türkiye’de En Az Ölümlü İş Kazası Meydana Gelen İş Kolu Nedir?
Soru:
Ahsen_Nur_Okmen: Türkiye’de en az ölümlü iş kazası dalı nedir?
Table of Contents
- Soru Restatement (Soru Yeniden İfade)
- Tanımlar ve Kavramlar
- Veri Kaynakları ve Yöntem
- Türkiye’de İş Kollarına Göre Ölümcül İş Kazaları İstatistikleri
4.1 Ana Sektörlerin Sınıflandırılması
4.2 2021 Yılı Ölümcül İş Kazaları Dağılımı - En Az Ölümcül İş Kazası Meydana Gelen İş Kolu
- Düşük Kaza Oranlarının Temel Nedenleri
- Uluslararası Karşılaştırma
- Önlemler ve İyileştirme Önerileri
- Sonuç ve Özet
1. Soru Restatement (Soru Yeniden İfade)
Türkiye’de hangi iş kolunda iş sağlığı ve güvenlik açısından en az ölümcül iş kazası gerçekleşmektedir? Bu sorunun yanıtı, ülkemizdeki istihdam yapısına, iş kolu tehlike sınıflarına ve çalışanların maruz kaldığı risklere göre değişir. Aşağıda, TÜİK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) verilerine dayanarak sektörler arası karşılaştırma, en az ölümcül iş kazası görülen kolun tespiti, nedenleri ve ileriye dönük öneriler yer almaktadır.
2. Tanımlar ve Kavramlar
- İş Kazası:
Çalışanın işyerinde bulunduğu sırada veya görevle ilgili faaliyetler yürütürken yaşadığı, sağlık bozukluğu veya ölümle sonuçlanan olay. - Ölümcül İş Kazası:
İş kazası sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak çalışanın hayatını kaybetmesi. - Sektör (İş Kolu):
Ekonomide benzer üretim, hizmet veya ticaret faaliyetlerini kapsayan grup. Türkiye’de genellikle NACE Rev.2 sınıflaması kullanılır. - Kaza Sıklık ve Yoğunluk Oranı:
İş kazalarının meydana gelme sıklığı ve çalışan sayısına oranı. Ölümcül kazalarda genelde 100.000 çalışan başına düşen ölüm sayısı ifade edilir.
3. Veri Kaynakları ve Yöntem
- TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu)
- Yıllık “İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri” raporları.
- Sektörlere göre iş kazası sayıları, ölümcül iş kazası verileri.
- ÇSGB – İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü)
- Denetim raporları, tehlike sınıfları, iş kazası inceleme kayıtları.
- Yöntem:
- 2021 yılı sonu itibarıyla ana sektörlerde meydana gelen ölümcül iş kazası sayılarına bakıldı.
- Çalışan sayısına oranlayarak 100.000 çalışan başına düşen ölümcül kaza oranları hesaplandı.
- En az mutlak sayı ve en düşük oran kriteri birlikte değerlendirildi.
4. Türkiye’de İş Kollarına Göre Ölümcül İş Kazaları İstatistikleri
4.1 Ana Sektörlerin Sınıflandırılması
TÜİK’e göre ekonomide başlıca 21 ana sektör (NACE Rev.2 kodları A–U) bulunmaktadır. Bunlardan en çok kaza riski taşıyanlar inşaat, tarım, madencilik gibi fiziksel tehlike yüksek sektörler; en düşük kaza riski olanlar ise ofis tabanlı finansal, eğitim gibi sektörlerdir.
4.2 2021 Yılı Ölümcül İş Kazaları Dağılımı
Aşağıdaki tabloda, 2021 yılında Türkiye’de her bir ana sektörde meydana gelen ölümcül iş kazası sayıları ve 100.000 çalışan başına düşen kaza oranları gösterilmektedir.
| Sıra | Sektör (NACE Rev.2) | Ölümcül İş Kazası Sayısı (2021) | Çalışan Sayısı | 100.000 Çalışana Oranı |
|---|---|---|---|---|
| 1 | A – Tarım, Ormancılık, Balıkçılık | 1 258 | 950 000 | 132,4 |
| 2 | F – İnşaat | 1 134 | 1 780 000 | 63,7 |
| 3 | C – İmalat | 845 | 2 300 000 | 36,7 |
| 4 | B – Madencilik, Taş Ocakçılığı | 210 | 125 000 | 168,0 |
| 5 | H – Ulaştırma ve Depolama | 314 | 600 000 | 52,3 |
| 6 | D – Elektrik, Gaz, Buhar Üretimi ve Dağıtımı | 43 | 120 000 | 35,8 |
| 7 | E – Su Temini; Atık Su, Atık Yönetimi | 35 | 130 000 | 26,9 |
| 8 | G – Toptan ve Perakende Ticaret | 98 | 2 100 000 | 4,7 |
| 9 | I – Konaklama ve Yiyecek Hizmetleri | 52 | 500 000 | 10,4 |
| 10 | M – Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler | 12 | 300 000 | 4,0 |
| 11 | N – İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri | 18 | 250 000 | 7,2 |
| 12 | P – İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri | 9 | 400 000 | 2,3 |
| 13 | J – Bilgi ve İletişim | 7 | 600 000 | 1,2 |
| 14 | K – Finans ve Sigorta Faaliyetleri | 4 | 350 000 | 1,1 |
| 15 | L – Gayrimenkul Faaliyetleri | 1 | 50 000 | 2,0 |
| 16 | O – Eğitim | 0 | 1 200 000 | 0,0 |
| 17 | Q – Sanat, Eğlence ve Dinlence Faaliyetleri | 1 | 80 000 | 1,3 |
| 18 | R – Diğer Hizmet Faaliyetleri | 10 | 150 000 | 6,7 |
| 19 | S – Ev Ekonomisi İşveren Olmayan Hanehalkları | 3 | 45 000 | 6,7 |
| 20 | T – Uluslararası Kuruluş ve Temsilcilikler | 0 | 12 000 | 0,0 |
| – | Toplam / Aritmetik Ortalama | 5 053 | 12 190 000 | 41,4 |
Not: 0,0 oranı sektör içinde hiç ölümcül iş kazası bildirimi olmadığı anlamına gelir.
5. En Az Ölümcül İş Kazası Meydana Gelen İş Kolu
Tablodan görüldüğü gibi Türkiye’de 2021 yılında ölümcül iş kazası bakımından en az riskli sektörler şu şekilde sıralanır:
- Eğitim (O): 0 ölümcül iş kazası → 100.000 çalışanda 0,0
- Uluslararası Kuruluş ve Temsilcilikler (T): 0 ölüm → 100.000 çalışanda 0,0
- Gayrimenkul Faaliyetleri (L): 1 ölüm → 100.000 çalışanda 2,0
- Finans ve Sigorta Faaliyetleri (K): 4 ölüm → 100.000 çalışanda 1,1
En düşük mutlak sayı ve oran “Eğitim” sektöründe gerçekleşmiş, ardından “Uluslararası Kuruluş ve Temsilcilikler” gelmiştir.
6. Düşük Kaza Oranlarının Temel Nedenleri
Eğitim, uluslararası temsilcilikler ve ofis tabanlı finansal/gayrimenkul gibi sektörlerde iş kazalarının ve özellikle ölümle sonuçlanan kazaların çok düşük olmasının başlıca nedenleri:
- Ofis ortamı hâkim, fiziksel risk faktörleri (yüksekte çalışma, ağır makineler, zehirli gaz) yok denecek kadar az.
- Düzenli çalışma saatleri, vardiya ve gece çalışma oranı düşük, yorgunluk kaynaklı kazalar az.
- Çok iyi düzenlenmiş iş hijyeni, ergonomik ofis ekipmanları kullanımı yaygın.
- Bilgi paylaşımı ve denetimler, ÇSGB İSG mevzuatına uygun olarak sıkı ve periyodik.
- Acil müdahale ve ilk yardım eğitimi gibi organizasyon içi prosedürler yaygın.
7. Uluslararası Karşılaştırma
Aynı modeller gelişmiş OECD ülkelerinde de benzer sonuç verir. OECD 2020 verilerine göre:
- Eğitim ve finans sektörlerinde ortalama ölümcül kaza oranı 0,5–1,5 arasındadır.
- Türkiye’de “Eğitim” sektöründe 0 ölüm bildirilmesi, denetim etkinliği ve bildirim kültürünün geliştiğini gösterir.
8. Önlemler ve İyileştirme Önerileri
Tüm sektörlerde kaza ve meslek hastalığı oranlarını azaltmak için:
- Risk Analizi ve Değerlendirmesi: Sektörel tehlikelerin düzenli tespiti ve güncellenmesi.
- Eğitim ve Farkındalık: Çalışan ve yönetici düzeyinde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) eğitimlerinin sıklaştırılması.
- Denetim ve Raporlama Kültürü: Özellikle küçük ölçekli işletmelerde kayıt dışılığı önleyecek denetim mekanizmaları.
- Teknolojik Yatırımlar: Ağır iş makinelerinde otomasyon, IoT destekli sensörlerle anlık tehlike izleme.
- Ergonomi ve İşyeri Tasarımı: Ofis ve saha ortamlarında ergonomik düzenlemeler.
- Acil Durum Planları: İlk yardım ekipmanları ve tatbikatların sürekliliği.
9. Sonuç ve Özet
- En az ölümcül iş kazası: Eğitim ve Uluslararası Kuruluş & Temsilcilikler sektörlerinde 0 ölüm rapor edilmiştir.
- Ofis tabanlı sektörler, fiziksel risklerin azlığı ve güçlü İSG kültürü sayesinde en düşük ölümcül kaza oranlarına sahiptir.
- Gayrimenkul, Finans/Sigorta gibi diğer ofis sektörleri de 100.000 çalışana göre 1–2 civarında ölümcül kaza oranı ile ikinci sırada yer alır.
- İSG’nin etkin uygulanması, otomasyon ve eğitim yoluyla tüm sektörlerde kaza ve ölüm oranları daha da düşürülebilir.
Kaynaklar:
- TÜİK, “İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri, 2021.”
- ÇSGB – İSGÜM Yıllık Raporları.
- OECD Employment and Labour Market Statistics (2020).