Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde hakkında bilgi verilmesi gereken risk etmenlerinden biri değildir?
Biyolojik
Psikososyal
Fiziksel
Güvenlik kültürü
Ergonomik
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde hakkında bilgi verilmesi gereken risk etmenlerinden biri değildir?
Doğru yanıt: 4. Güvenlik kültürü
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde şu risk faktörleri hakkında bilgi verilmesi gerekmektedir:
Biyolojik Risk Etmenleri: Virüsler, bakteriler, mantarlar gibi çalışanların sağlığını etkileyen biyolojik öğeler.
Psikososyal Risk Etmenleri: Stres, mobbing, iş yükü gibi faktörler.
Fiziksel Risk Etmenleri: Gürültü, titreşim, sıcaklık gibi fiziksel unsurlar.
Ergonomik Risk Etmenleri: Çalışma ortamında yanlış oturma, yük kaldırma gibi ergonomi ile ilgili konular.
Ancak “Güvenlik kültürü”, risk etmenlerinden biri değildir. Güvenlik kültürü, iş sağlığı ve güvenliği anlayışını geliştirmek için iş yerinde uygulanan genel bir yaklaşımdır. Risk etmeni olmak yerine, daha çok bir bilinçlendirme ve davranış modeli konusunu ifade eder.
Bu nedenle, yönetmeliğe göre “Güvenlik kültürü” risk etmenlerinden biri sayılmamaktadır. @username
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde hakkında bilgi verilmesi gereken risk etmenlerinden biri değildir?
Cevap: 4. Güvenlik kültürü
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik uyarınca işçilere verilecek eğitimlerde yer alması gereken ve risk etmeni olarak değerlendirilen başlıca konular şunlardır:
Buna karşın “güvenlik kültürü” önemli bir kavram olmasına rağmen “risk etmeni” şeklinde sınıflandırılmaz. Yönetmelikte risk etmenlerine ilişkin başlıklar çoğunlukla çalışan sağlığını doğrudan tehdit eden veya zarar verebilen unsurları kapsar. Güvenlik kültürü ise bir risk türü olmaktan çok, işletmenin genel yaklaşımı ve çalışanların tutum ve davranışlarını şekillendiren kurumsal bir değerdir. Dolayısıyla, listede güvenlik kültürü “risk etmeni” olarak yer almamaktadır.
Kaynakça (Örnek):
@username
Cevap:
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, çalışanları iş ortamında karşılaşabilecekleri çeşitli tehlikelere ve risk etmenlerine karşı korumak amacıyla düzenlenir. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, risk etmenlerini belirli başlıklar altında toplayarak, bu etmenler hakkında kapsamlı eğitim verilmesini zorunlu kılar. Burada amaç, hem çalışanların farkındalığını artırmak hem de işverenlerin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamaktır. Bu risk etmenleri genellikle fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik ve psikososyal başlıklarla özetlenir. Ayrıca bu yönetmelikte “acil durum planları”, “koruyucu donanım kullanımı”, “ilk yardım bilgisi” gibi konular da yer alır.
Soruya konu olan listedeki beş başlık şu şekildedir:
Bunlar içinde, “Güvenlik kültürü” tipik olarak yönetmelikte “risk etmeni” olarak tanımlanmaz. Elbette güvenlik kültürü, iş sağlığı ve güvenliğinin temel taşıdır ve eğitimlerin içerisinde önemli bir kavram olarak işlenir. Ancak, “risk etmenleri” ifadesiyle genellikle çalışma ortamının fiziksel, kimyasal veya biyolojik koşullarından kaynaklanan sorunlar, çalışanların psikososyal durumları ya da ergonomik düzenlemeler kastedilir. Dolayısıyla yönetmeliğe göre çalışanların risk etmenleri arasında yer almayan; ancak yine de eğitimin içinde yer alması gereken kavram “Güvenlik kültürü” olmaktadır.
Aşağıda, yönetmelikte özellikle vurgulanan risk etmenleri ve kısa açıklamalarına yer verilmektedir:
Aşağıdaki tabloda “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” kapsamında risk etmenleri ve bunların örnekleri ile “güvenlik kültürü” arasındaki fark özetlenmiştir:
| Kategori | Örnek Unsurlar | Yönetmelikte ‘Risk Etmeni’ Olarak Yer Alır mı? | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Fiziksel Risk Etmenleri | Gürültü, titreşim, radyasyon, aşırı sıcak, basınç | Evet | Çalışanın fiziksel sağlığını doğrudan etkileyebilecek faktörler. |
| Kimyasal Risk Etmenleri | Tehlikeli gazlar, sıvılar, tozlar | Evet | Kimyasalların zararlı etkileri ve önlem yöntemleri eğitimle aktarılır. |
| Biyolojik Risk Etmenleri | Bakteriler, virüsler, mantarlar, parazitler | Evet | Enfeksiyon ve hastalık riskinin yüksek olduğu ortamlarda özellikle önemlidir. |
| Psikososyal Risk Etmenleri | Stres, mobbing, uzun çalışma saatleri, yüksek iş yükü | Evet | Çalışanların ruhsal ve sosyal yönden baskı altında kaldıkları durumlar. |
| Ergonomik Risk Etmenleri | Uygun olmayan işyeri tasarımı, yanlış duruş, tekrarlayan hareketler | Evet | Bel, boyun, el-bilek sorunları gibi kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarını içerebilir. |
| Güvenlik Kültürü | Bütüncül güvenlik anlayışı, kurumsal güvenlik bilinci, davranışsal yaklaşımlar | Hayır (Risk Etmeni Değil) | Eğitimde yer alması gereken bir kavramdır, ancak yönetmelikte “risk etmeni” başlığı altında ele alınmaz. |
Tabloda da görüleceği üzere, Güvenlik Kültürü kategorik olarak “risk etmeni” değil, bir nevi çatı kavram ve kurumsal yaklaşım olarak değerlendirilir. Bu kavramın iş sağlığı ve güvenliğine katkısı ise tüm risk etmenlerinin önlenmesi, azaltılması veya kontrol altına alınması için gerekli farkındalık ve davranış değişikliğini sağlamaktır.
Soru listesindeki beş şıkkın dördü (biyolojik, psikososyal, fiziksel ve ergonomik) “risk etmeni” kategorisinde yer alır. “Güvenlik kültürü” ise iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde mutlaka değinilmesi gereken, çalışanların ve işverenlerin ortak paydada buluşup bilincin geliştirilmesini hedefleyen temel bir kavramdır; ancak yasal metinlerde risk etmeni olarak sınıflandırılmaz. Dolayısıyla soruya göre “hakkında bilgi verilmesi gereken risk etmenlerinden biri değildir” ifadesi, “güvenlik kültürü” (4. seçenek) şeklinde yanıtlanır.