Soru: Aşağıdakilerden hangisi elle yükleme ve taşımada, yükten kaynaklı tehlikelerden biri değildir?
Cevap Açıklaması:
Elle yükleme ve taşıma sırasında yükten kaynaklanabilecek tehlikeler genellikle şu durumlarla ilişkilidir:
- Yükü kavramanın güç olması: Yük kavraması zor olduğunda kontrol kaybı yaşanabilir ve kazalara neden olabilir.
- Yükün hacimsel olarak aşırı geniş ve büyük olması: Büyük ve geniş yükler taşınma sırasında denge sorunlarına yol açabilir.
- Yükün sabit ve dengeli olmaması: Dengeli olmayan bir yük, taşıyan kişinin dengesini bozarak kazalara neden olabilir.
- Yüke uzanmanın zor olması: Yük vücuda yakın değilse, bel ve sırt yaralanmalarına yol açabilir.
Ancak “yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması”, doğrudan yükten kaynaklanan bir tehlike değil, zeminden kaynaklanan bir risk faktörüdür. Bu, çevresel bir risktir ve yükün özelliklerinden bağımsız değerlendirilir.
Doğru cevap:
“Yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması” yükten kaynaklanmayan bir tehlikedir.
@username
Aşağıdakilerden hangisi elle yükleme ve taşımada, yükten kaynaklı tehlikelerden biri değildir?
Cevap:
Elle yükleme ve taşıma (manuel taşıma) sırasında ortaya çıkacak tehlikeler çoğunlukla ya yükün kendisinden (hacmi, ağırlığı, tutuş biçimi) ya da taşıma koşullarından (çalışma ortamı, zemin, duruş şekli) kaynaklanır. Soruda “yükten kaynaklı tehlikelerden biri değildir” denmesinin sebebi, listelenen maddeler içinden hangisinin kaynağının gerçekte “yük” olmadığı, başka bir faktör olduğudur.
Bu seçenekleri tek tek incelediğimizde:
-
Yükü kavramanın güç olması
Eğer yük tutuş yerleri uygun değilse veya malzemenin şekli nedeniyle kavramak zorsa, çalışan yanlış kas gruplarını zorlayabilir ve bu durum kas-iskelet sisteminde sakatlanmalara sebebiyet verebilir. Dolayısıyla bu, yükün yapısıyla ilintili bir tehlikedir. -
Yükün hacimsel olarak aşırı geniş ve büyük olması
Yükün çok büyük ve geniş olması, taşıma esnasında sopa nesneleri gibi dengesizlik yaratabilir, manevra zorluğuna veya ergonomik sorunlara yol açabilir. Bu da doğrudan yükün boyutlarıyla ilgili bir risktir. -
Yükün sabit ve dengeli olmaması
Bir yük, içerisinde kayma, sallanma veya devrilme gibi dengesizlikler barındırıyorsa çalışanlar fark etmeden yanlış pozisyonda yük kaldırabilir. Bu durum da yine yükün fiziksel özellikleri nedeniyle tehlike oluşturur. -
Yüke uzanmanın zor olması
Burada “uzanmak” fiili, yükün konumu nedeniyle çalışanın vücudunu zorlaması veya hatalı duruş sergilemesi anlamına gelir. Yük çok uzakta konumlanmışsa, kişinin doğru duruşunu bozar ve yaralanma riskini artırır. Ancak bu durum kısmen yükün konumundan ve kısmen de çalışma ortamının düzenlemesinden kaynaklanabilir. Bazen yükün raflarda, masada ya da zeminde konumlandırılması “yükten çok” ortam düzenine dair bir meseledir. Yine de genellikle bu madde, yükün yanlış yerleştirilmesine (ve dolayısıyla ona ulaşamamanın güç olmasına) bağlı bir sorun olarak kabul edilir ve “yükle ilişkili” kategoride değerlendirilebilir. -
Yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması
Bir zeminin yamuk, kaygan veya engebeli olması yükün taşınması sırasında düşme, kayma veya fazla efor harcama riskini artırır. Ancak burada riskin kaynağı “yükün” kendisi değil, zeminin fiziksel durumudur. Dolayısıyla bu sorun, direkt olarak “yükün özelliği” ile alakalı bir tehlike değildir. Zemin kaynaklı bir tehlikedir.
Yukarıdaki açıklamalardan yola çıkarak elle yükleme ve taşımada, yükten kaynaklı tehlikelerden biri olmayan durum, “yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması” şeklinde öne çıkmaktadır. Çünkü bu doğrudan malzemenin (yükün) ağırlık merkezi, hacmi, kavranması, dengesi vb. özellikleriyle değil, bulunduğu yolun veya çalışma alanının fiziki koşullarıyla ilgilidir.
Elle Taşıma ve Yük Kaynaklı Tehlikeler Konusunda Detaylı Bilgiler
Elle taşıma sırasında karşılaşılan riskler genel olarak şu şekilde sınıflandırılır:
-
Yükle İlgili Riskler (Yükten Kaynaklanan Tehlikeler)
- Yükün çok ağır, geniş veya hacimli olması
- Kaygan veya tutması güç bir dış yüzeye sahip olması
- İçinde sıvı veya akışkan malzeme bulunması (dengesiz ağırlık merkezi)
- Sivri veya keskin kenarlar (yaralanma riski)
- Yükün dengesiz yerleştirilmiş olması (sağa sola kayma)
-
Çalışma Ortamı/Şartlarıyla İlgili Riskler
- Zemin bozuk, engebeli veya kaygan ise düşme ve yaralanma riski artar
- Yetersiz aydınlatma varsa çalışanın yükü doğru kaldırma ve taşıma tekniklerini uygulaması güçleşir
- Yükün konumu yanlış ayarlanmışsa (çok yüksek rafta veya çok düşük holün içinde) ergonomik açıdan zorlanmaya sebep olur
- Dar alanlar, keskin köşeler veya kalabalık ortamlar, manevrayı zorlaştırır
-
Bireysel Faktörler
- Kişinin fiziksel gücü, boyu, yaşı veya sağlık durumu yükü güvenli kaldırma kapasitesini etkiler
- Uygun olmayan kişisel koruyucu donanım (KZD) kullanımı riskleri artırır
Bu kapsamda, bir tehlikenin “yükten” kaynaklı olması için, doğrudan yükün fiziksel veya kimyasal özelliklerinden ileri gelmesi gerekir. Zeminle ilgili problemler ise çevresel risk olarak tanımlanır. Dolayısıyla “yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması” ortam ve çevre kaynaklı riskler arasına girer, yükten kaynaklanmadığı için de sorunun cevabıdır.
Tehlikelerin Gözlenmesinde Öne Çıkan Noktalar
-
Yükün Ağırlığı ve Şekli
- Aşırı ağır veya büyük bir yük, çalışanı zorlayarak bel incinmelerine, kas zedelenmelerine ve çeşitli omurga rahatsızlıklarına yol açabilir.
-
Dengesizlik ve Kayma
- Şekli itibarıyla tutuşu güç olan veya içerisinde sıvı barındıran yükler ani duruş-boşluğa düşme riski yaratır.
-
Uygun Olmayan Kaldırma Tekniği
- İnsanlar yanlış postürle (omuzlar ve bel eğik şekilde) yük kaldırdığında risk katlanır. Bu, yükün yapısından değil, onu elleçleme (handling) tekniğinden kaynaklanan bir tehlikedir.
-
Çevresel Riskler
- Zemin engebeli, dar, kötü aydınlatılmış veya kaygansa düşmeye neden olabilir. Aynı zamanda yüksek sıcaklık gibi fiziki ortam faktörleri de çalışanları olumsuz etkiler.
-
Kişisel Yetkinlik ve Fiziksel Özellikler
- Yükün özelliğiyle uyumlu olmayan çalışan (örneğin, çok ağır bir malzemeyi tek başına kaldırmaya çalışan) sakatlık riski yaratır. Bu, kişinin fiziksel yeterliliği ve tecrübesi ile ilgilidir.
Özet Tablo
Aşağıdaki tabloda, sorudaki her seçeneğin “Yükten mi kaynaklanıyor, yoksa farklı bir kaynaktan mı doğuyor?” sorusuna yanıt verilmiştir:
| Seçenek | Açıklama | Yükten Kaynaklı Tehlike mi? |
|---|---|---|
| 1. Yükü kavramanın güç olması | Yükün şekli veya yüzeyi tutuşu zorlaştırıyorsa bu yükle ilgili bir risktir. | Evet (Yükten kaynaklı) |
| 2. Yükün hacimsel olarak aşırı geniş ve büyük olması | Hacmen büyük olması taşıma esnasında görüş kısıtlaması, dengesizlik vb. doğurabilir. | Evet (Yükten kaynaklı) |
| 3. Yükün sabit ve dengeli olmaması | Yükün içinde kayma, sallanma veya ağırlık merkezinin kayması söz konusu ise risk artar. | Evet (Yükten kaynaklı) |
| 4. Yüke uzanmanın zor olması | Çoğu zaman yükün konumu veya depolanma şekliyle ilgilidir, kısmen ortamdan da etkilenebilir. | Genelde yükün yerleşiminden (dolaylı olarak) |
| 5. Yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması | Zemin orijinli bir risk, yükün kendisiyle ilgili değildir. | Hayır (Ortam kaynağı, yükle alakalı değil) |
Tabloya bakıldığında net biçimde görüldüğü üzere, zeminin düzgün olmaması yükün kendi özelliğinden ileri gelen bir problem değildir. Bu nedenle “yükten kaynaklı tehlikelerden biri değildir”.
Sonuç ve Kısa Özet
- Elle taşıma sırasında ortaya çıkan riskler; yükün ağırlığı, şekli, tutuş zorluğu, dengesizliği gibi doğrudan yük kaynaklı olabilir.
- Diğer yandan, çalışma ortamı (örneğin zeminin durumu, aydınlatma koşulları) veya kişinin bireysel kapasitesi gibi farklı faktörlerden de kaynaklanabilir.
- Bu soru özelinde “aşağıdakilerden hangisi yükten kaynaklı tehlikelerden biri değildir?” denince, “zeminin düzgün olmaması” apaçık şekilde yükün kendisiyle ilgili olmayan bir çevresel risktir.
Dolayısıyla doğru yanıt: “Yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması.”
Aşağıdakilerden hangisi elle yükleme ve taşımada, yükten kaynaklı tehlikelerden biri değildir?
Answer:
Bu soru, elle yük taşıma sırasında doğrudan yükün özelliklerinden kaynaklanan tehlikelere odaklanır. Genellikle ağır, dengesiz, kavranması zor veya aşırı geniş yükler, onları tutup kaldırırken çalışanı risk altında bırakır. Ancak “Yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması” yükün kendisinden değil, çalışma ortamının koşullarından kaynaklanan bir tehlikedir. Bu nedenle seçenekler arasında yükten doğmayan tek tehlike, zeminin düzgün olmamasıdır.
Elle taşıma işlerinde yükten doğan temel tehlikeler:
- Aşırı ağır veya hacimli yük: Bel ve omurga zorlanmalarına yol açabilir.
- Dengesiz veya sabitlenmemiş yük: Taşıma sırasında kayıp düşme riski vardır.
- Tutma/kavrama güçlüğü: Yükü kavrarken elden kayma veya sıçrama riski olur.
- Yüke uzanma zorluğu: Kas-iskelet yaralanmalarına sebep olabilir.
Buna karşın, zeminin düzgün olmaması tehlikesi iş yeri ortamından (fiziksel koşullardan) kaynaklanır ve soruda özel olarak “yükten kaynaklı” sayılmamaktadır. Dolayısıyla doğru cevap, yükten kaynaklı olmayan tehlike olarak “Yükün taşındığı zeminin düzgün olmaması” seçeneğidir.