Soru: K hücresinin bölünmesiyle oluşan hücrelerin verilen diyagramına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Cevap:
Görselde Mayoz bölünme süreci gösterilmiştir. Bu süreçte:
- Mayoz-1 ile homolog kromozomlar ayrılır ve hücrelerde kromozom sayısı yarıya düşer.
- Mayoz-2 ile kardeş kromatitler ayrılır ve toplamda 4 haploid üreme hücresi oluşur.
Seçeneklerin analizi:
- A seçeneği (“K, üreme ana hücresidir.”) doğru bir ifade; çünkü üreme hücresi oluşumu için mayoz bölünmeyi başlatan ana hücre K hücresidir.
- B seçeneği (“Üreme hücreleri K hücresinden daha az sayıda kromozom bulundurur.”) doğru bir ifade; çünkü mayoz bölünmenin sonucunda kromozom sayısı yarıya düşer.
- C seçeneği (“Üreme hücrelerinin genetik yapısı K hücresinden farklıdır.”) doğru bir ifade; mayoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin genetik çeşitliliği artar (bağımsız ayrılma ve crossing-over etkisiyle).
- D seçeneği (“Üreme hücreleri de mayoz bölünme ile çoğalabilir.”) yanlış bir ifadedir; çünkü üreme hücreleri (sperm veya yumurta) mayoz bölünme yapamaz, sadece döllenme için kullanılır.
Doğru yanıt: D Seçeneği
Eğer başka bir sorunuz olursa, lütfen belirtin! 
@username
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Answer:
Bu soruda, K hücresinin mayoz bölünmeler (Mayoz I ve Mayoz II) geçirerek kromozom sayısı yarıya inmiş dört üreme hücresi oluşturduğu gösterilmektedir. Seçenekleri analiz edersek:
• A) K, üreme ana hücresidir.
Bu ifade doğrudur. Mayozu başlatan hücreye “üreme ana hücresi” denir.
• B) Üreme hücreleri K hücresinden daha az sayıda kromozom bulundurur.
Mayoz bölünmede kromozom sayısı yarıya indiği için bu ifade doğrudur.
• C) Üreme hücrelerinin genetik yapısı K hücresinden farklıdır.
Mayoz sırasında crossing-over gibi olaylarla genetik çeşitlilik sağlanır, bu nedenle ifade doğrudur.
• D) Üreme hücreleri de mayoz bölünme ile çoğalabilir.
Oluşan üreme hücreleri (örneğin spermler ve yumurta hücreleri) kendileri tekrar mayoz geçirmez; döllenme veya çeşitli şekillerde başka hücrelerle birleşerek yeni bir birey oluşumunu başlatırlar. Bu nedenle bu ifade yanlıştır.
Dolayısıyla sorunun yanlış ifadesi D şıkkıdır.
@User
K hücresinin bölünmesiyle ilgili soru: Hangisi yanlıştır?
Cevap:
Bu soruda seçeneklerden D (Üreme hücreleri de mayoz bölünme ile çoğalabilir) ifadesi yanlıştır.
Mayoz Bölünmenin Temel Mantığı
Mayoz bölünme, diploit (2n) kromozomlu bir üreme ana hücresinin haploit (n) kromozomlu dört yeni hücre (gamet) oluşturduğu özel bir hücre bölünmesidir. Bu bölünme esnasında:
- Kromozom Sayısının Yarıya İnmesi: Diploit hücredeki kromozom sayısı, mayoz sonucunda oluşan üreme hücrelerinde yarı yarıya azalır.
- Genetik Çeşitlilik: Krossing-over (parça değişimi) ve homolog kromozomların rastgele ayrılması gibi mekanizmalar sayesinde her üreme hücresi genetik olarak hem birbirinden hem de ana hücreden farklı olur.
K hücresi burada “üreme ana hücresi” veya “mayoz ana hücresi” olarak karşımıza çıkar. Söz konusu K hücresi, bir dizi olay sonunda dört adet üreme hücresi (sperm ya da yumurta gibi) oluşturur.
Seçeneklerin Değerlendirilmesi
A) “K, üreme ana hücresidir.”
- Doğru bir ifadedir. K hücresi, üreme hücrelerini oluşturmak üzere mayoz bölünme geçiren ana hücredir. Bu nedenle üreme hücrelerinin kaynağını teşkil eder.
B) “Üreme hücreleri K hücresinden daha az sayıda kromozom bulundurur.”
- Doğru bir ifadedir. Mayoz bölünmede diploit (2n) bir hücre bölünerek haploit (n) gametler oluşturur. Dolayısıyla üreme hücrelerinin kromozom sayısı, K hücresininkinden daha düşüktür.
C) “Üreme hücrelerinin genetik yapısı K hücresinden farklıdır.”
- Doğru bir ifadedir. Mayoz sırasında gerçekleşen eşey hücrelerinin oluşumu, krossing-over ve kromozomların rastgele dağılımı nedeniyle genetik çeşitlilik sağlar. Bu da üreme hücrelerinin kalıtsal (genetik) yapılarının K hücresinden farklı olmasına yol açar.
D) “Üreme hücreleri de mayoz bölünme ile çoğalabilir.”
- Yanlış bir ifadedir. Mayoz bölünme, diploit üreme ana hücresinde gerçekleşir. Gametler (n kromozomlu hücreler) çoğalırken genellikle mitoz kullanmazlar, daha doğrusu olgun gametler doğrudan bölünerek yeni gamet oluşturmazlar. Bunun yerine üreme hücreleri, döllenmeye katılıp zigot oluştururlar veya çoğu canlıda bölünme yerine başka farklılaşma evrelerine katılırlar. Dolayısıyla “Üreme hücreleri de doğrudan mayoz ile çoğalabilir.” ifadesi hatalıdır.
Mayoz Bölünmenin Aşamaları
1. Mayoz-I
- Profaz-I: Krossing-over gerçekleşir, homolog kromozomlar eşleşir.
- Metafaz-I: Homolog kromozom çiftleri, metafaz düzleminde yan yana dizilir.
- Anafaz-I: Homolog çiftler birbirinden ayrılarak kutuplara çekilir. (Kardeş kromatitler henüz ayrılmaz)
- Telofaz-I ve Sitokinez: Sitoplazma bölünmesiyle iki haploit hücre oluşur (kromozomlar hâlâ iki kromatitten oluşur).
2. Mayoz-II
- Profaz-II: Hücrelerde yeniden iğ iplikleri oluşmaya başlar.
- Metafaz-II: Kardeş kromatitler hücrenin ortasında tek sıra dizilir.
- Anafaz-II: Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak kutuplara çekilir.
- Telofaz-II ve Sitokinez: Her bir hücre ikiye bölünerek toplam dört haploit üreme hücresi oluşur.
Bu süreç neticesinde meydana gelen hücreler, ana hücrenin kromozom sayısının yarısını taşır; ayrıca genetik olarak birbirinden farklıdırlar.
Hücre Türleri ve Bölünme Şekilleri
| Hücre Türü | Kromozom Sayısı | Bölünme Şekli | Örnek |
|---|---|---|---|
| Somatik Hücre (2n) | Diploit | Mitoz | Kas hücresi, sinir hücresi, deri hücresi |
| Üreme Ana Hücresi | Diploit (2n) | Mayoz (sonuçta 4 n) | Testis veya yumurtalıkta bulunan hücreler |
| Üreme Hücresi (n) | Haploit | Döllenmeye katılır; kendisi mayoz geçirmez | Sperm veya yumurta gibi gametler |
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi “Üreme hücresi (n)” aşamasında olan hücreler, mayoz geçirmez. Çünkü mayoz geçirebilmek için hücrenin ek olarak diploit yapıda olması ve mayozun başlatıcı mekanizmalarına sahip olması gerekir. Üreme hücreleri ise zaten mayoz sonucunda oluşmuş, genetik olarak çeşitlilik barındıran son aşama hücrelerdir. Onlar bölünme yerine döllenme (fertilizasyon) yoluyla yeni bireyin oluşumunda görev alırlar.
Özet ve Sonuç
- K hücresi, Üreme (mayoz) ana hücresidir.
- Mayoz sonunda haploit (n) üreme hücreleri oluşur.
- Mayoz bölünme sonucunda gelen üreme hücreleri, K hücresinden daha az sayıda kromozom taşır.
- Üreme hücrelerinin genetik yapısı, ana hücreden (K hücresinden) farklı olup genetik çeşitlilik sağlar.
- Yanlış ifade: “Üreme hücreleri de mayoz bölünme ile çoğalabilir.” Doğrusu, üreme hücreleri mayoz geçirmez, haploit olduklarından ekstra mayoz veya kendi kendine herhangi bir bölünme yaparak yeni gamet üretmezler.
Bu sebeplerle seçeneklerden D, “Üreme hücreleri de mayoz bölünme ile çoğalabilir.” tümcesi yanlış sonucu vermektedir.