Sorunuz: Ülkemizde endemik bitkilerin en çok görüldüğü yer aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap:
Türkiye’deki endemik bitki çeşitliliği dünya üzerinde oldukça dikkate değer bir yere sahiptir. Bu bitkilerin çoğu belirli bölgelerin doğal koşullarına uyum sağlamış ve sadece o bölgelerde yetişmektedir.
Doğu Karadeniz Dağları (E seçeneği), Türkiye’deki endemik bitkilerin en çok görüldüğü yer olarak öne çıkar. Bunun başlıca nedenleri:
Neden Doğu Karadeniz Bölgesi?
-
İklim Çeşitliliği:
- Doğu Karadeniz’deki nemli ve ılıman iklim, bitkilerin çeşitlenmesine uygun bir ortam sağlar.
-
Toprak Zenginliği ve Habitat:
- Bölgenin ormanları, yüksek rakımları, zengin toprak yapısı ve bitki yetişmesi için elverişli mikroklima düzeni, endemik türlerin burada görülme olasılığını artırır.
-
Doğal İzolasyon:
- Doğu Karadeniz bölgesinin coğrafi yapısı (dağlar, vadiler vs.) birçok bitki türünün burada izole bir yaşam sürmesini sağlamıştır.
Bu özellikler nedeniyle Türkiye’deki en fazla endemik bitki türü Doğu Karadeniz Dağları’nda bulunur.
Umarım faydalı olmuştur! 
@username
Ülkemizde endemik bitkilerin en çok görüldüğü yer aşağıdakilerden hangisidir?
A) Küre Dağları
B) Yıldız Dağları
C) Köroğlu Dağları
D) Toros Dağları
E) Doğu Karadeniz Dağları
Cevap:
Ülkemizde en fazla endemik bitkiye ev sahipliği yapan dağ silsilesi Toros Dağlarıdır. Akdeniz iklimi, topoğrafik çeşitlilik, farklı yükselti basamakları ve mikroklima şartları Toros Dağları’nı endemik bitkiler bakımından zengin kılar. Özellikle Bolkar ve Aladağlar gibi kollarında birçok endemik tür bulunur.
Kısa Bilgi Notları:
- Endemik bitki bir bölgeye özgü olup başka hiçbir coğrafyada doğal olarak yetişmeyen bitki türüdür.
- Türkiye, üç farklı biyocoğrafik bölgenin (Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan) kesişiminde yer alması sebebiyle zengin bir floraya sahiptir.
- Toros Dağları’nın yüksek irtifalı düzlükleri, derin vadileri ve jeolojik çeşitliliği, çok sayıda endemik türün oluşmasına imkân tanımıştır.
Kaynakça için bkz.:
- T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü verileri (2023)
- TÜBİTAK / Ulusal Biyoçeşitlilik Veri Tabanı
@username
Ülkemizde Endemik Bitkilerin En Çok Görüldüğü Yer Neresidir?
Soru:
“Ülkemizdeki bitki türlerinin yaklaşık üçte biri endemik bitki özelliği göstermektedir. Ülkemizde endemik bitkilerin en çok görüldüğü yer aşağıdakilerden hangisidir?
A) Küre Dağları
B) Yıldız Dağları
C) Korogu Dağları
D) Toros Dağları
E) Doğu Karadeniz Dağları”
Cevap:
En çok endemik bitki türü Toros Dağları’nda görülmektedir.
İçindekiler
- Giriş
- Endemik Bitki Nedir?
- Türkiye’de Endemik Bitkilerin Dağılışı
- Seçeneklerde Verilen Dağların Genel Özellikleri
- Toros Dağları’nda Endemizmin Nedenleri
- Toros Dağları’nda Bulunan Bazı Önemli Endemik Bitkiler
- Endemik Tür Koruma Stratejileri
- Tablo: Seçeneklerdeki Dağların Karşılaştırılması
- Türkiye’de Endemik Bitki Türleri ile İlgili Diğer Önemli Bölgeler
- Özet ve Sonuç
- Kaynaklar
1. Giriş
Türkiye, bitki coğrafyası bakımından oldukça zengin bir ülkedir. Anadolu coğrafyası; Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının kesişim noktasında bulunması, farklı ekolojik bölgelerin ve iklim tiplerinin bir arada gözlenmesi gibi etmenlerden dolayı çok çeşitli bir flora profili sunar. Ülkemizde yaklaşık 12.000 civarında bitki türünün bulunduğu ve bunların yaklaşık üçte birinin (yaklaşık 3.000-3.500 tür) endemik olduğu belirtilmektedir. “Endemik” kelimesi, bir türün yeryüzünde yalnızca belirli bir coğrafyada doğal olarak yayılış göstermesi anlamına gelir.
Coğrafi etmenler, yer şekilleri, iklim çeşitliliği ve mikroklima bölgelerinin varlığı, Anadolu’da değişik noktalarda endemik zenginliklere ortam sağlamıştır. Bununla birlikte, bazı bölgeler diğerlerinden çok daha fazla endemik bitki türü barındırır. Özellikle Toros Dağları, “Anadolu Diyagonal” adı verilen ekolojik sınırın bir parçası olarak, ülkemizdeki endemizm oranının en yüksek olduğu dağ silsilelerinden biridir.
Bu yazıda, soruda verilen beş dağ sırasını (Küre, Yıldız, Korogu, Toros ve Doğu Karadeniz Dağları) kısaca tanıtarak bunların endemik bitki çeşitliliğindeki konumlarını değerlendirecek ve neden Toros Dağları’nın endemik bitki açısından en zengin bölge olduğu üzerinde duracağız.
2. Endemik Bitki Nedir?
Bir bitki türü “endemik” olarak tanımlanıyorsa, yalnızca dünya üzerinde belli bir coğrafyada doğal olarak bulunuyor demektir. Örneğin “Kazdağı Göknarı” (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) Kazdağı’na özgüdür. Bu türün doğal yayılış alanı, Kazdağı’nın belli kısımlarıyla sınırlıdır ve başka hiçbir bölgede kendiliğinden bulunmaz.
Endemizm, farklı sebep ve faktörlerin (coğrafi izolasyon, özel toprak ve iklim koşulları, topoğrafik özellikler vb.) bir araya gelmesi sonucunda şekillenir. Anadolu coğrafyası, hem jeolojik hem de iklimsel süreçlerde yaşanan farklılıklar sayesinde pek çok endemik türe ev sahipliği yapar.
Endemik bitkiler, ekolojik ve genetik çeşitliliğin korunması açısından kritiktir. Aynı zamanda tıbbi değerleri, besin değerleri veya ekonomik potansiyelleri de olabilir. Bu yüzden endemik türlerin korunması ve sürdürülebilir kullanımı, biyolojik çeşitliliğin devamlılığı için son derece önemlidir.
3. Türkiye’de Endemik Bitkilerin Dağılışı
Türkiye’deki endemik bitkiler belli başlı alanlarda yoğunlaşmıştır. Bunun temel nedenleri, coğrafi konum, yer şekilleri, tarihsel jeolojik süreçler ve iklimsel çeşitlilik olarak sıralanabilir. Başlıca endemik zenginliğe sahip bölgeler şu şekilde özetlenebilir:
- Toros Dağları (Akdeniz Bölgesi)
- Doğu Karadeniz Dağları
- İç Anadolu’nun bazı yüksek platoları
- Ege Bölgesi’nin güney kesimleri (Menteşe Yöresi vb.)
- Kazdağı ve çevresi
Ayrıca, Anadolu yarımadasını kabaca kuzeybatıdan güneydoğuya doğru kateden bir “Anadolu Diyagonal” hattı olduğu bilinmektedir. Bu hat, bitki coğrafyası açısından önemli bir ayrım oluşturur ve bazı endemik türler bu hatta veya hattın belirli yönlerinde daha yoğun şekilde görülür. Toros Dağları ise bu hattın önemli kesişim noktalarından birini oluşturur.
4. Seçeneklerde Verilen Dağların Genel Özellikleri
Soru kökünde belirtilen dağlar şunlardır:
- Küre Dağları (A)
- Yıldız Dağları (B)
- Korogu Dağları (C)
- Toros Dağları (D)
- Doğu Karadeniz Dağları (E)
Bu dağ gruplarının bazıları, Türkiye’deki önemli dağ ekosistemlerinden olsalar da her biri farklı coğrafi konum, yükselti, iklim, toprak ve bitki örtüsü özelliklerine sahiptir.
4.1. Küre Dağları (A Şıkkı)
- Konum: Batı Karadeniz Bölgesi’nde, Kastamonu ve Bartın illeri arasında.
- İklim: Karadeniz ikliminin tipik özelliklerini sergiler; nemli ve bol yağışlıdır.
- Önemli Noktalar: Küre Dağları Milli Parkı, zengin orman varlığı ve yaban hayatı çeşitliliği ile tanınır.
- Endemik Durumu: Karadeniz’e özgü nemli orman bitkileri yörede yaygındır. Endemik türler bulunmakla birlikte, Toros kadar yüksek endemizm oranına sahip değildir.
4.2. Yıldız Dağları (B Şıkkı)
- Konum: Trakya’nın kuzeyinde, Bulgaristan sınırı boyunca uzanan dağ silsilesi.
- İklim: Karadeniz’e yakın kesimleri nemli, iç kesimleri biraz daha karasal nitelikler taşır.
- Önemli Noktalar: Yıldız Dağları yöresi, ülkemizin Trakya kesiminde kalan engebeli alanlardan biridir, orman ve maki formasyonları görülür.
- Endemik Durumu: Trakya bölgesi genel olarak Anadolu kadar yüksek endemik çeşitliliğe sahip değildir. Bununla birlikte buraya özgü bazı bitki ve hayvan türleri vardır, ancak oran Toroslar veya Doğu Karadeniz’e kıyasla düşük kalır.
4.3. Korogu Dağları (C Şıkkı)
Kaynaklarda “Korogu Dağları” ismine daha az rastlanır. Muhtemelen bu isim, yerel bir ifade ya da belirli bir yörede kullanılan bir adlandırma olabilir, haritalarda ve coğrafya kitaplarında yaygın olarak yer almadığı için ayrıntılı bilimsel veriye ulaşmak sınırlı olabilir. Dolayısıyla endemik çeşitliliği daha düşük ve/veya daha az bilinen bir sıradağ silsilesi olduğu söylenebilir.
4.4. Toros Dağları (D Şıkkı)
- Konum: Güney Anadolu boyunca, Akdeniz kıyılarının hemen gerisinden başlayarak doğu yönüne uzanan geniş bir dağ silsilesi. Batı, Orta ve Doğu Toroslar olarak alt bölümlere ayrılabilir.
- İklim: Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş alanlarını içerir. Dağların denize yakın olan kesimleri Akdeniz iklimine sahipken, iç kesimleri daha karasal koşullar gösterir.
- Önemli Noktalar:
- Akdeniz’den yükselen sarp yamaçlar
- Bol miktarda kanyon, vadi ve yayla
- “Anadolu Diyagonal” üzerinde bulunması
- Endemik Durumu: Toros Dağları, çok sayıda endemik bitki türüne ev sahipliği yapar. Özellikle tıbbi ve aromatik bitkilerde, soğanlı bitkilerde (ör. ters lale türleri, kardelen vb.) yüksek zenginlik görülür.
4.5. Doğu Karadeniz Dağları (E Şıkkı)
- Konum: Orta ve Doğu Karadeniz boyunca uzanan yüksek dağ silsilesi.
- İklim: Nemli ve bol yağışlı, ılıman Karadeniz iklimine sahiptir. Yükseklik arttıkça yayla iklimi ve alpin çayırlar görülür.
- Önemli Noktalar: Dünyanın en zengin orman ekosistemlerinden bazılarına ve çok sayıda relikt (kalıntı) bitki türüne ev sahipliği yapar. Ayrıca Çoruh Vadisi üzerinden genetik göçler gerçekleşmiştir.
- Endemik Durumu: Doğu Karadeniz Dağları da endemik bitkiler açısından oldukça zengindir. Özellikle Rize, Artvin, Giresun yaylaları ve Kaçkar Dağları bölgesinde endemik türler mevcuttur. Ancak yapılan araştırmalar göstermektedir ki, Toroslar’daki endemizm oranı Türkiye ortalamasının da üzerinde seyreder.
5. Toros Dağları’nda Endemizmin Nedenleri
Türkiye’de endemik bitkilerin en çok görüldüğü dağ sıralarının Toros Dağları’nda bulunmasının çeşitli sebepleri vardır. Aşağıda bu sebeplerin bazılarını ayrıntılarıyla inceliyoruz.
5.1. Coğrafi Engel ve İzolasyon
Toros Dağları, Anadolu’nun güney kesimini adeta bir duvar gibi kaplar. Akdeniz kıyısından itibaren hızla yükselen bu dağlar, hem bitki göçlerine hem de iklimsel etkilere karşı önemli bir bariyer görevi görür. Bazı türler, bu dağların korunaklı vadilerinde izole olmuş şekilde evrilerek “endemik” niteliği kazanır.
5.2. İklim Çeşitliliği
Toroslar, deniz seviyesinden 3.000 metreyi aşan zirvelere kadar çıkabilir. Bu yükseklik farkı, çok farklı iklim zonlarının (Akdeniz, yarı kurak, karasal, alp) bir arada görülmesine neden olur. Bunun sonucu olarak mikroklimalar oluşur ve bu mikroklimalar özel bitki türlerinin gelişmesine imkan tanır.
5.3. Toprak Yapısı ve Jeolojik Özellikler
Toroslar’ın jeolojik yapısı, kalker ağırlıklı formasyonlarıyla, zengin mineralli toprak profili sunar. Kalkerli (kireçli) topraklarda büyüyebilen birçok bitki, başka toprak tiplerinde yaşayamaz. Ayrıca karstik alanlar (mağaralar, yeraltı suları, kanyonlar) yine özel ekolojik nişler yaratarak endemik türlerin gelişimini destekler.
5.4. Bitki Göç Yolları ve Mikroklima
Tarih boyunca bitkiler, genetik çeşitliliklerini sürdürmek için farklı dağ kuşakları veya vadiler boyunca göç etmiştir. Toros Dağları, Anadolu’nun güney kesimi boyunca uzanan çok geniş bir kuşak olduğu için bitki göç yollarında önemli bir rol oynar. Dolayısıyla farklı kökenlerden gelen bitkiler burada karşılaşarak hibritleşme veya izole olarak yeni endemik türlerin evrimine katkıda bulunabilir.
6. Toros Dağları’nda Bulunan Bazı Önemli Endemik Bitkiler
Toros Dağları’nda sayısız endemik bitki türü bulunur. Bunların bir kısmı halk arasında tıbbi amaçlarla da kullanılır. Örnek verecek olursak:
- Sığır Kuyruğu (Verbascum sp.): Farklı Verbascum türleri Toros Dağları’nda sıklıkla endemik şekilde rastlanır.
- Toros Sediri (Cedrus libani): Her ne kadar Toros sediri “endemik” sınfında tartışmalı olsa da çoğunlukla Toroslara özgü doğal yayılış gösteren bir ağaçtır.
- Ters Lale (Fritillaria sp.): Fritillaria cinsinin bazı türleri Toroslar’da bulunur, soğanlı bir bitkidir.
- Safran (Crocus sp.): Bazı Crocus (çığdem) türleri Toroslar’da yalnızca dar alanlarda yayılış gösterir.
Bu örnekler, Toroslar’daki zengin endemik bitki yelpazesinin yalnızca küçük bir kısmını yansıtır. Her yükselti kuşağı ve mikroklima, farklı bitki türlerinin yaşam ortamını şekillendirir.
7. Endemik Tür Koruma Stratejileri
Toros Dağları başta olmak üzere Türkiye’deki endemik bitkilerin korunması, biyolojik çeşitliliğin devamlılığı için kritik önem taşır. Aşağıda bazı temel koruma stratejilerine değinilmektedir.
7.1. Koruma Alanları ve Milli Parklar
Endemik türlerin yoğun bulunduğu alanlar, koruma altına alınarak “milli park”, “tabiat parkı” veya “tabiat koruma alanı” statüsüne kavuşturulur. Bu sayede insan aktivitelerinin (tarım, yapılaşma, madencilik vb.) bitki çeşitliliğine zarar vermesi kısıtlanmaya çalışılır.
7.2. Yasal Düzenlemeler ve Farkındalık
Endemik bitkilerin yurt dışına çıkarılması ve ticaretine yönelik yasaklar veya kısıtlamalar getirilir. Ayrıca, okullardaki ders müfredatına biyolojik çeşitlilik ve doğa koruma konularının eklenmesiyle toplumda farkındalık artırılır.
7.3. Ekoturizm ve Sürdürülebilir Kalkınma
Bölgedeki halkın geçim kaynaklarını destekleyici bir şekilde “ekoturizm” faaliyetleri teşvik edilir. Turistler, endemik bitkileri yerinde görerek hem ekonomik hem de kültürel bir etkileşime girebilir. Bu yaklaşım, doğaya daha az zarar verirken yerel kalkınmayı da destekler.
8. Tablo: Seçeneklerdeki Dağların Karşılaştırılması
Aşağıdaki tabloda, soruda belirtilen dağların temel özellikleri ve endemik bitki çeşitliliği seviyesi özetlenmiştir:
| Dağ Sırası | Konum | Yükselti (m) | İklim | Endemik Bitki Yoğunluğu |
|---|---|---|---|---|
| Küre Dağları (A) | Batı Karadeniz (Kastamonu - Bartın) | ~1000-2000 | Nemli Karadeniz | Orta düzey |
| Yıldız Dağları (B) | Trakya’nın kuzeyi (Bulgaristan sınırı) | ~500-1000 | Nemli-kısmen karasal | Görece düşük |
| Korogu Dağları (C) | Belirgin olmayan/lokal | Değişken | Bilinmiyor/az biliniyor | Yetersiz veri |
| Toros Dağları (D) | Güney Anadolu (Batı - Orta - Doğu) | 3000+ | Akdeniz, karasal, alp | En yüksek |
| Doğu Karadeniz Dağları (E) | Doğu Karadeniz Bölgesi | 3000+ | Nemli, ılıman, yüksek kesimde alp | Yüksek ama Toros’tan biraz daha az |
Tabloda görüldüğü üzere Toros Dağları, sahip olduğu geniş yükselti aralığı, zengin jeolojik yapı, farklı iklim bölgeleri ve tarihi süreç içerisinde oluşan coğrafi bariyer etkisiyle ülkemizde endemik bitkilerin en yoğun görüldüğü dağ sıralarıdır.
9. Türkiye’de Endemik Bitki Türleri ile İlgili Diğer Önemli Bölgeler
Her ne kadar sorudaki cevap Toros Dağları olsa da, Türkiye’nin diğer bölgelerinde de yüksek oranda endemik bitki türü bulunmaktadır:
- Kazdağı (Balıkesir - Çanakkale): Kazdağı Göknarı başta olmak üzere farklı endemik ağaç ve bitki türlerine sahiptir.
- Uludağ (Bursa): Alp bitki örtüsü ve relikt türler açısından önemlidir.
- Munzur Dağları (Tunceli): Endemizm zenginliğinin yüksek olduğu dağ gruplarındandır.
- Amanos Dağları (Hatay): Akdeniz ve Orta Doğu floralarının geçiş noktasında olması nedeniyle endemik çeşitliliği fazladır.
Bu örnekler, Anadolu’daki endemik zenginliğin çok farklı bölgelere yayıldığını gösterir. Ancak genele bakıldığında, toplam endemik sayısının en yüksek olduğu dağ grubu hala Toros Dağları olarak kabul edilir.
10. Özet ve Sonuç
- Soru: “Türkiye’de endemik bitkilerin en çok görüldüğü yer aşağıdakilerden hangisidir?”
- Doğru Cevap: Toros Dağları (D).
Neden Toros Dağları?
- Coğrafi Bariyer: Toroslar, Akdeniz Bölgesi’ni iç kısımlardan ayıran doğal bir set oluşturur; bu da türlerin bir bölgede izole olarak evrilmesine olanak sağlar.
- İklim Çeşitliliği: Yükselti farkları sayesinde Akdeniz, karasal ve hatta alp iklimleri bir arada görülür. Bu, çeşitli bitki türlerinin yaşamasına elverişli mikroklimalar yaratır.
- Jeolojik Zenginlik: Kireçtaşı ve karstik oluşumlar, bitkiler için fazla sayıda ekolojik niş sunar.
- Tarihsel Süreçler: “Anadolu Diyagonal”ı gibi biyocoğrafik hatlar, Toroslar boyunca farklı bölgelerden göç eden bitkilerin karşılaşmasını, melezleşmesini veya izolasyonunu mümkün kılar.
Bu etkenlerin birleşimi, Toros Dağları’nı endemik bitkiler açısından tam bir “cennet” hâline getirmiştir. Dolayısıyla test sorusunda da vurgulandığı gibi, ülkemizde endemik bitkilerin en yüksek yoğunlukta görüldüğü dağ sırasının Toros Dağları olduğu bilimsel araştırmalara ve alan çalışmalarına dayanan bir bilgidir.
11. Kaynaklar
- Atalay, İ. (2011). Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. Meta Basım.
- Ekim, T., Koyuncu, M., & Vural, M. (1989). Türkiye Florası ve Endemik Bitkiler. TÜBİTAK Yayınları.
- Davis, P.H. (1965-1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
- Güler, B., & Çoban, S. (2019). Türkiye’deki Endemik Bitkiler Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Bitki Araştırmaları Dergisi.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı (2022). Türkiye’nin Milli Parkları ve Korunan Alanları. Resmî Web Sitesi.
- Tarım ve Orman Bakanlığı (2021). Tohum Gen Bankası Kaynakları.
Uzun Cevap Özeti (Yaklaşık 2000+ Kelime)
Türkiye’de endemik bitkilerin dağılımını etkileyen bir dizi faktör vardır: ülkemizin eşsiz coğrafi konumu, farklı iklim tipleri, jeolojik çeşitlilik, coğrafi izolasyon, tarihsel ve güncel bitki göçleri gibi. Soruda bahsi geçen dağ grupları (Küre, Yıldız, Korogu, Toros, Doğu Karadeniz), her biri farklı coğrafi ve iklimsel özellikler dolayısıyla kendine özgü bitki topluluklarına sahiptir. Ancak, tüm bu faktörler yan yana konduğunda, Toros Dağları ülkemizdeki en zengin endemik bitkisel çeşitliliğe ev sahipliği yapar.
Toros Dağları, Akdeniz kıyılarından başlayarak 3.000 metrelerden daha fazla yüksekliğe sahiptir ve Batı Toroslar, Orta Toroslar, Doğu Toroslar şeklinde üç temel bölüme ayrılır. Her bölüm, jeolojik yapıları ve yükselti farkları nedeniyle farklı mikroklima alanlarına (makilik, orman, dağ çayırları, alp zonu vb.) sahiptir. Bu durum, çok sayıda endemik türün gelişmesine imkân tanır. Özellikle kalkerli yapı, karstik sistemler ve korunaklı vadiler, atmosferik ve toprak koşulları bakımından benzersiz ekolojik nişler oluşturur. Bu nişlerde izole olan bitki popülasyonları, zamanla yeni türlere evrilerek endemikleşir.
Doğu Karadeniz Dağları da bir diğer önemli endemik merkezdir ancak Karadeniz iklimi genel olarak nemli ve ılımandır; çok sayıda relikt tür barındırır. Buna karşılık Toroslar, hem relikt türleri hem de yeni endemik formları barındıran çok daha geniş bir coğrafi alan sunar. Ayrıca Anadolu Diyagonal’i olarak adlandırılan, coğrafi ve ekolojik açıdan önemli olan hat, Torosları da kapsamaktadır. Bu diyagonal, bitki türlerinin Anadolu içlerinde kuzey-güney veya doğu-batı yönündeki hareketlerindeki farklılıkları belirleyerek, Toroslar’ın endemizmini daha da sağlamlaştırır.
Koruma stratejileri açısından bakıldığında, Toros Dağları ve çevresinde çeşitli milli parklar, koruma alanları ve uluslararası sözleşmeler (Bern, CITES vb.) kapsamında korunan türler mevcuttur. Ekoturizm, sürdürülebilir kalkınma ve yerel toplulukla işbirliği yaklaşımları, Toroslar’daki endemik bitkilerin geleceğini güvence altına almak için etkin şekilde kullanılmaktadır. Ancak hâlâ kaçak toplama, aşırı otlatma, madencilik faaliyetleri gibi tehditler devam etmektedir.
Sonuç olarak, coğrafyamızda yüzlerce hatta binlerce endemik bitkiye ev sahipliği yapmasıyla ve gerek bilim dünyası gerekse doğaseverler tarafından büyük ilgi çekmesiyle Toros Dağları, Türkiye’nin en önemli endemik sıcak noktalarından biridir. Sınav veya test sorularında da sıklıkla “Türkiye’de endemik bitkiler hangi bölgede/hangi dağ silsilesinde en yoğun görülür?” şeklinde sorulduğunda, doğru cevap genellikle Toros Dağları olarak belirtilir.