Konuyu anlatin fiilimsi
Fiilimsi nedir?
Cevap:
Fiilimsi, fiil kök ya da gövdelerine eklenen bazı eklerle oluşturulan yapılardır ve cümlede isim, sıfat veya zarf görevinde kullanılabilirler. Fiilimsiler, eylemlik özelliklerini yitirirler fakat eylem fikrini taşımaya devam ederler. Fiilimsiler çekim eki almazlar ve bu nedenle fiil yüklemi olarak kullanılmazlar.
Fiilimsi Türleri:
-
İsim-Fiil (Mastar):
- Fiil kök ya da gövdelerine “-ma, -me, -ış, -iş, -uş, -üş” ekleri getirilerek oluşturulurlar. Cümlede isim görevindedirler.
Örnek:
- “Koşma"
yı
çok seviyorum.” - “Okuma"
nın
faydaları büyüktür.”
-
Sıfat-Fiil (Ortaç):
- Fiil kök ya da gövdelerine “-an, -en, -ası, -esi, -mez, -maz, -ar, -er, -dik, -tik, -ecek, -cek, -miş” ekleri getirilerek oluşturulurlar. Cümlede sıfat görevinde kullanılırlar.
Örnek:
- “Yazılan” yazılar güzel.
- “Okunacak” kitaplar burada.
-
Zarf-Fiil (Bağ-Fiil):
- Fiil kök ya da gövdelerine “-a, -e, -arak, -erek, -madan, -maksızın, -ince, -ip, -ken” ekleri getirilerek oluşturulurlar. Cümlede zarf görevinde kullanılırlar.
Örnek:
- “Koşarak” geldi.
- “Yemek yerken” televizyon izler.
Fiilimsi Özellikleri:
- Çekim Ekleri Almazlar: Fiilimsiler şahıs, kip ve zaman eklerini almazlar.
- Cümlede Yüklem Olmazlar: Yüklem pozisyonunda kullanılmazlar, genellikle betimleme, koşul veya neden-sonuç ilişkileri kurarlar.
- Fiilimsi Ekleri: Fiilimsilerin hangi türde olduğunu belirleyen eklerdir.
Fiilimsiler, cümlede önemli bir yapı oluşturur ve dilin zenginliğini gösterir. Edebî eserlerde de sıkça karşımıza çıkarlar. Hem konuşma hem de yazı dilinde, ifadelerin daha akıcı ve detaylı olmasını sağlarlar.