Bilimsel araştırmalar yapan bir tarım merkezinde çilek bitkisi farklı iki üretim metoduyla çoğaltılıyor.
- Yöntemde çilekler sürgüncü gövdenin toprağa değmesiyle yeni çilek bitkisini oluşturuyor.
- Yöntemde toprağa atılan çilek tohumları çimlenerek yeni çilek bitkisini oluşturuyor.
Buna göre üretilen çileklerle ilgili, tarım merkezinin raporunda aşağıdakilerden hangisi yazar?
A) Her iki çilek türünün tüm bireyleri kalıtsal olarak aynıdır.
B) Tohumla üretimde polen ve yumurta birleşmesi gerçekleştiği için farklı bitkiler elde edilebilir.
C) Sürünücü gövdeyle üretimde eşey hücreleri oluşmazsa üretim gerçekleşmez.
D) Tohumla üretimde oluşan çilekler aynı canlının oluşum ürünü olduğu için çeşitlenmez.
Cevap:
Bu sorunun doğru cevabını belirlemek için iki üretim yöntemi arasındaki farkları ve bu yöntemlerin çilek bitkisi üzerindeki etkilerini anlamamız gerekmektedir.
-
Yöntemde: Çilekler sürgüncü gövdenin toprağa değmesiyle yeni çilek bitkisini oluşturuyor. Bu yöntem, vejetatif üreme olup, bitkinin klonlarının oluşmasını sağlar. Bu, yeni bitkilerin ana bitki ile genetik olarak tamamen aynı olduğu anlamına gelir.
-
Yöntemde: Toprağa atılan çilek tohumları çimlenerek yeni çilek bitkisini oluşturuyor. Bu yöntem ise, cinsel üreme olup, polen ve yumurta hücrelerinin birleşmesi ile tohum oluşmaktadır. Bu nedenle yeni bitkiler, ebeveyn bitkilerden genetik olarak farklı olabilir.
Bu bilgiye dayanarak sorunun doğru cevabı B şıkkıdır:
“Tohumla üretimde polen ve yumurta birleşmesi gerçekleştiği için farklı bitkiler elde edilebilir.”
Diğer seçeneklerin neden doğru olmadığını da kısaca açıklayalım:
A) Her iki çilek türünün tüm bireyleri kalıtsal olarak aynıdır.
- Yanlış; çünkü cinsel üremede genetik çeşitlilik meydana gelir.
C) Sürünücü gövdeyle üretimde eşey hücreleri oluşmazsa üretim gerçekleşmez.
- Yanlış; çünkü sürünücü gövdeyle üreme vejetatif üreme türüdür ve eşey hücrelerine ihtiyaç duyulmaz.
D) Tohumla üretimde oluşan çilekler aynı canlının oluşum ürünü olduğu için çeşitlenmez.
- Yanlış; çünkü tohumla üretim cinsel üreme olduğu için genetik çeşitlilik oluşturur.