Falih Rıfkı Atay’ın Zeytindağı romanının incelemesi
1- Kitapta ne anlatılıyor?
2- Kitapta ne nasıl anlatılıyor?
3- Kitapta ne, niçin anlatılıyor?
2- METİN TÜRÜ
3- OLAY ÖRGÜSÜ
4- ANLATICI VE BAKIŞ AÇISI
5- KİŞİLER (Kahramanlar)
6- ZAMAN
7- MEKÂN (UZAM)
B. TEMATİK (İZLEKSEL) ÖĞELER
8- TEMATİK (İZLEKSEL) YAPI
C. ESTETİK ÖĞELER (Nasıl anlatılıyor?)
9- KURGU VE ANLATI DÜZEYİ
10- ANLATIM TEKNİKLERİ
11- DİL VE ÜSLUP ( BİÇEM )
ROMAN İNCELEME PLÂNI ÖRNEĞİ
A) ŞEKİL YÖNÜYLE İNCELEME
- Romanın Adı
- Romanın Yazarı
- Romanın Basıldığı Yer ve Tarih
- Romanın Yayınevi veya Yayımlayanı
- Romanın Ebatları
- Romanın Sayfa Sayısı
B) İÇERİK YÖNÜYLE İNCELEME
- Olayın Özeti
a) Romanın Olay Örgüsü
b) Romanın Olay Halkalarından Örnekler
- Kişiler (Şahıs Kadrosu)
a) Asıl Kişiler
I. Fiziki Portre
II. Ruhi Portre
(Ayrıca bkz ⇒ Anlatım Biçimleri)
b) Yardımcı Kişiler
I. Fiziki Portre
II. Ruhi Portre
c) Kişiler Arasındaki İlişkiler
- Olayın Geçtiği Mekânlar
a. Mekânlar ve Bu Mekânların Özellikleri
b. Mekânların Kahraman ve Olaylarla İlişkisi
- Zaman
a) Kronolojik Zaman
I. Gündüz
II. Gece
III. Mevsimler
IV. Yıl
b) Zamanda Geriye Dönüşler
- Anlatıcının Bakış Açısı
a) Hakim (ilahî) Bakış Açısı
b) Kahraman Anlatıcının Bakış Açısı
c) Gözlemci Bakış Açısı
- Dil ve Anlatım Özellikleri
a) Anlatım Türleri
Öyküleyici Anlatım
Betimleyici Anlatım
Açıklayıcı Anlatım
Tartışmacı Anlatım
Öğretici Anlatım
Kanıtlayıcı Anlatım
Düşsel Anlatım
Gelecekten Söz Eden Anlatım
Coşku ve Heyecana Bağlı Anlatım
Destansı Anlatım
Söyleşmeye Bağlı Anlatım
Mizahi Anlatım
b) Dil ve Üslup özellikleri
I. Akıcılık
II. Duruluk-Açıklık
III. Yalınlık
- Romanın Türü
a) Tahlil Romanı
b) Sosyal Roman
c) Macera Romanı
d) Tarihî Roman
- Romanın Konu ve Teması
bkz. ⇒ Konu nedir? Tema nedir?
C) ROMANIN YAZILDIĞI DÖNEMLE İLİŞKİSİ
D) YAZARIN HAYATI, EDEBÎ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ HAKKINDA KISA BİLGİ
E) ROMAN HAKKINDAKİ KİŞİSEL DUYGU VE DÜŞÜNCELERİNİZ
F) ROMANI İNCELERKEN FAYDALANDIĞINIZ KAYNAKLAR