eskiden ayakkabıya ne denirdi
Eskiden ayakkabıya ne denirdi?
Cevap:
Eskiden, yani Osmanlı döneminde ve öncesinde, günlük hayatta kullandığımız “ayakkabı” kelimesinin karşılığı olarak çeşitli ifadeler kullanılmıştır. Bu kelimeler dönemden döneme ve coğrafyaya göre değişiklik göstermiştir. İşte bazı eski zamanlarda ayakkabı için kullanılan isimler:
| Dönem / Kültür | Eskiden Ayakkabı İçin Kullanılan İsimler | Açıklama |
|---|---|---|
| Osmanlı Dönemi | Kemer, nalın, çizme, paça, terlik, kundura | Genel ayakkabı çeşitleri için kullanılmış terimlerdir. Kundura: Daha çok deri ayakkabılar için kullanılırdı. Nalın: Ahşap veya benzeri malzemeden yapılmış ev içi ayakkabıları. |
| Divan Edebiyatı | Kundura (Kundûra) | Genellikle erkeklerin deri ayakkabısı anlamındaydı. |
| Anadolu Halk Kültürü | Patik, çarık | Daha çok halka özgü el yapımı ayakkabılar, özellikle köylerde kullanılırdı. |
| Genel Eski Türkçe | Tabanlık, çizme | Çizme, daha uzun ve diz üstü ayakkabıyı ifade eder. Tabanlık ise tabanı kalın ayakkabı anlamında kullanıldı. |
Önemli Terimler ve Tanımları:
- Kundura: Deri ayakkabı anlamına gelir. 19. ve 20. yüzyıl başlarına kadar yaygın olarak kullanılmıştır. Günümüzde daha çok ‘deri ayakkabı’ anlamında tarihî bir terim olarak kalmıştır.
- Nalın: Tahta veya ağaçtan yapılmış, genellikle kadınların ev içerisinde kullandığı çıtır çıtır ses çıkaran ayakkabılar.
- Çarık: Genellikle hayvan derisinden yapılan, köylerde kullanılan el yapımı ayakkabılar.
- Patik: Örgü ya da dokuma şekilde el yapımı küçük ayakkabılar, daha çok bebekler ve küçük çocuklar için kullanılır.
Özet Tablo
| Kelime | Anlamı | Kullanım Alanı |
|---|---|---|
| Kundura | Deri ayakkabı | Şehirlerde yaygın |
| Nalın | Tahta ev ayakkabısı | Ev içinde kullanılır |
| Çarık | Hayvan derisi el yapımı ayakkabı | Kırsal alanlar |
| Patik | Örgü, küçük çocuk ayakkabısı | Ev ve bebekler |
| Çizme | Diz üstü veya bilekte ayakkabı | Hem şehir hem köy |
Sonuç
Eskiden ayakkabı için en çok kullanılan kelime kundura idi. Ayrıca nalın, çarık ve patik gibi terimler de ayakkabının çeşitli türlerini ifade etmek için kullanılırdı. Günümüzde ise bu kelimeler tarihî ya da yöresel anlamlarda yer almaya devam etmektedir.
Kaynaklar:
- Türk Dil Kurumu Sözlüğü
- Osmanlı Türkçesi Sözlükleri
- Türk Halk Kültürü Araştırmaları