Endirekt Serbest Vuruş Ne Demek
Endirekt Serbest Vuruş Ne Demek?
Answer:
1. Tanım
- Endirekt serbest vuruş, doğrudan kaleye şut edilip gol sayılmayan, topun başka bir oyuncuya değdikten sonra gol olabilecek bir serbest vuruş çeşididir.
- Karşılaştırma için: Direkt serbest vuruş’ta kaleye doğrudan şut çekilebilir; gol olması için başka oyuncuya değmesine gerek yoktur.
2. Ne Zaman Verilir?
Endirekt serbest vuruş, teknik kurallara aykırılıklarda (kural hatalarında) verilir. Örnekler:
- Kaleciye topu elle en fazla dört saniyede tutma hakkının dışında tutması.
- Kalecinin oyuna sokma (elinden, yerden atma) işlemine engel olunması.
- Oyuna başlamadan önce yanlış oyuncunun sahaya girmesi veya bayrak işaretlerinin ihlali.
- Topa elle müdahale (fikstüre bağlı olmayan başka oyuncudan kasıtlı dokunuş) değilse, sadece kural hatalarında.
3. Hakemin İşareti
- Hakem kolunu yukarı doğru kaldırır ve vuruş tamamlanana kadar bu pozisyonunu korur.
- Bu işaret, hem oyunculara hem de seyircilere “gol direkt sayılamaz” uyarısını verir.
4. Gol Atma Koşulu
- Vuruşun geçerli olabilmesi için topun önce başka bir oyuncuya (takım arkadaşına veya rakibe) değmesi gerekir.
- Doğrudan kaleye girerse, top oyun tekrar başlatılır (kaleci kale vuruşu kullanır).
5. Uygulama Adımları
- Hakem topu pozisyonuna yerleştirir.
- Oyuncu topa vurur, hakem hâlâ kolunu kaldırmış durumdadır.
- Başka bir oyuncu topa dokunur.
- Bu dokunuş sonrası kaleye şut yapılır; gol geçerli sayılır.
6. Örnek Durum
- Rakip ceza sahasında kalecinin kontrol ettiği top kaleci tarafından hatalı şekilde uzun süre tutulursa, endirekt serbest vuruş verilir. Kaleci topu bıraktıktan sonra saha içinde takım arkadaşı topa dokunmalı, sonrasında gol atılabilir.
Kaynak:
- IFAB, 2023/24 Futbol Oyun Kuralları – Madde 13 (Serbest Vuruşlar)
Endirekt Serbest Vuruş Ne Demek?
Cevap:
Futbolda endirekt serbest vuruş, vuruşu kullanan oyuncunun doğrudan gol atma şansının olmadığı, yani topa en az bir başka oyuncunun (rakip veya takım arkadaşı) dokunmasından sonra geçerli gol sayılabilen bir serbest vuruş türüdür. Hakem, endirekt serbest vuruşa hükmettiğinde, oyuncuların topu doğrudan kaleye gönderip gol atmaları mümkün olmaz; golün geçerli sayılabilmesi için top başka bir oyuncu tarafından dokunulmalı veya yönlendirilmelidir.
İçindekiler
- Endirekt Serbest Vuruşun Tanımı
- Doğrudan ve Endirekt Serbest Vuruş Arasındaki Farklar
- Endirekt Serbest Vuruşa Neden Olan Durumlar
- Topun Oyuna Girişi ve Kuralların Uygulanması
- Örnek Uygulama ve Önemli Noktalar
- Kısaca Tarihi ve Gelişimi
- Özet Tablo
- Sonuç ve Özet
1. Endirekt Serbest Vuruşun Tanımı
Futbolda hakemin verdiği serbest vuruş kararları temel olarak ikiye ayrılır:
- Doğrudan serbest vuruş
- Endirekt serbest vuruş
“Endirekt” ya da “dolaylı” olarak da adlandırılan endirekt serbest vuruşlar, topun en az bir oyuncuya çarptıktan veya dokunduktan sonra kaleye girmesi durumunda gol olarak kabul edildiği vuruşlardır. Eğer top, kullanılan vuruşta doğrudan kaleye girerse, gol geçersiz sayılır ve kaleci kale vuruşu ile oyunu tekrar başlatır.
2. Doğrudan ve Endirekt Serbest Vuruş Arasındaki Farklar
-
Gol Olma Durumu:
- Doğrudan Serbest Vuruş: Topun, kullanılan vuruşta hiç kimseye temas etmeden kaleye girmesi durumunda gol direkt geçerlidir.
- Endirekt Serbest Vuruş: Topun kaleye girebilmesi için, topun bir başka oyuncuya (takım arkadaşı veya rakip) dokunması gerekir.
-
Hakem İşareti:
- Doğrudan Serbest Vuruş: Hakem tek kolunu sarkıtarak veya yerde topun olduğu bölgeyi göstererek pozisyonu belirtir.
- Endirekt Serbest Vuruş: Hakem kolunu havada dik bir şekilde tutar ve top başka bir oyuncuya temas edene kadar kolunu bu pozisyonda tutmaya devam eder.
-
Kurallara Dayalı Fark:
- Doğrudan Serbest Vuruş: Faullü bir müdahale (faul, elle oynama vb.) sonucunda verilir.
- Endirekt Serbest Vuruş: Tehlikeli oyun, kalecinin topu gereğinden uzun süre elinde tutması, kaleciye geri pas vb. kural ihlalleri sonucu verilir.
3. Endirekt Serbest Vuruşa Neden Olan Durumlar
Endirekt serbest vuruşun verilmesine sebep olabilecek bazı durumlar şunlardır:
-
Tehlikeli Oyun
- Rakibe fiziksel temas olmaksızın, rakibi sakatlama riski taşıyan ya da rakibin hareket etmesini engelleyecek şekilde tehlikeli biçimde topa müdahale etmek. Örneğin; ayak tabanı çok yüksekte topa girme ancak rakibe temas olmaması.
-
Kaleciye Yapılan Geri Pasın Elle Kontrol Edilmesi
- Takım arkadaşının ayakla verdiği pası kalecinin elle tutması durumu. Kaleci, bu tip geri pası sadece ayağıyla oynamalıdır; ellerini kullanırsa endirekt serbest vuruşa hükmedilir.
-
Kalecinin Topu Elinde Gereğinden Uzun Tutması
- Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB) kurallarına göre, kalecinin topu elinde en fazla 6 saniye tutma hakkı vardır. Bu süreyi aştığında hakem endirekt serbest vuruş verir.
-
Kalecinin Takım Arkadaşından Gelen Taç Atışını Elle Kontrol Etmesi
- Tıpkı geri pas kuralındaki gibi, taç atışını doğrudan elle kontrol etmesi de endirekt serbest vuruş nedenidir.
-
Hakemin Yorumu ve Diğer İhlaller
- Hakem, başka bir tür kural ihlali tespit ederse bu da endirekt serbest vuruşla sonuçlanabilir (örneğin; bir oyuncunun hakemi aldatmaya yönelik tehlikeli hareketi, sportmenlik dışı davranış vb.).
4. Topun Oyuna Girişi ve Kuralların Uygulanması
- Hakemin Düdüğü: Öncelikle hakem, endirekt serbest vuruşu işaret etmek için düdük çalar ve kolunu havaya kaldırır.
- Baraj Mesafesi: Rakip oyuncular, vuruşun yapıldığı noktadan itibaren en az 9,15 metre (10 yarda) uzak olmak zorundadır.
- Topun Oyunda Olması: Vuruşu kullanan oyuncu, topa dokunduktan veya kullandıktan sonra top hareket ettiğinde oyun başlar.
- İkinci Dokunuş: Vuruşu kullanan oyuncu, top başka bir oyuncuya temas etmeden topa ikinci kez dokunamaz. Aksi takdirde ihlal olur ve rakip takıma endirekt serbest vuruş verilebilir.
5. Örnek Uygulama ve Önemli Noktalar
-
Kalecinin 6 Saniyeyi Aşması
- Kaleci topu 10 saniye boyunca elinde tutarsa, hakem endirekt serbest vuruşu kalecinin ihlalde bulunduğu noktaya en yakın yerdeki uygun bölgeden başlatır.
- Bu genellikle ceza sahası içinde kullanılan endirekt serbest vuruştur ve kaleye çok yakın olması nedeniyle heyecanlı bir pozisyon yaratabilir.
-
Kısa Pas Buluşması ve Yanlışlıkla Elle Müdahale
- Takım arkadaşı topu kaleciye kısa bir pasla gönderir. Kaleci kontrol etmek isterken eliyle dokunur ve bu sırada top ceza sahası içerisindedir. Burada kural ihlali oluşur, hakem endirekt vuruş verir.
- Rakip takım topa baraj kurarak müdahale etmek adına kalabalık bir şekilde kalenin önünü kapatır.
-
Tehlikeli Hareket (Rakibin Başına Yakın Yerden Ayak Uzatma)
- Topa doğru uzanan bir oyuncunun ayağının rakibin baş hizasına kadar kalkması, doğrudan teması olmasa bile “tehlikeli oyun” sayılabilir. Hakem bu durumda endirekt serbest vuruşa hükmedebilir.
6. Kısaca Tarihi ve Gelişimi
Geçmişte futbol kuralları günümüzdeki kadar detaylı değildi. İlk ortaya çıktığında serbest vuruşlar tek tipti. Fakat zaman içerisinde, özellikle 20. yüzyıl başlarından itibaren faullerin türüne göre farklı yaptırımlara ihtiyaç duyuldu. Böylece “direkt” ve “endirekt” serbest vuruşlar standardize edildi. Bu, hem oyunun daha adil hem de akıcı olmasını sağladı.
Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB), her yıl kural revizyonları yaparak “endirekt serbest vuruş” kapsamındaki durumları daha netleştirmekte ve futbolun gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
7. Özet Tablo
| Kriter | Endirekt Serbest Vuruş | Doğrudan Serbest Vuruş |
|---|---|---|
| Gol Geçerliliği | Top başka bir oyuncuya temas etmeden gol olmaz | Top doğrudan kaleye girerse gol sayılır |
| Hakem İşareti | Hakem kolunu dik tutar, top dokunana kadar indirmaz | Hakem kolunu yere paralel tutar veya gösterir |
| Nedenleri | Tehlikeli oyun, geri pas, kalecinin 6 saniye kuralı gibi ihlaller | Elle oynama, rakibe sert müdahale, çekme vb. |
| Baraj Mesafesi | 9,15 metre (10 yarda) | 9,15 metre (10 yarda) |
| Örnek Durum | Kalecinin ayakla gelen pası elle tutması | Topa rakibin önünde kasten sert müdahale |
| Sonuç (Gol İçin Şartlar) | Başka bir oyuncuya temas + kale çizgisini geçme | Topun direkt kale çizgisini geçmesi yeterli |
8. Sonuç ve Özet
Futbolda endirekt serbest vuruş, oyuna fair-play anlayışını ve çeşitliliğini katan önemli bir kural unsurudur. Rakip takımın yaptığı küçük kural ihlalleri, tehlikeli oyunlar veya kalecinin geri pas ihlalleri gibi durumlarda oyuna yeniden başlama yolu olarak kullanılır. En belirgin özelliği, doğrudan gol atılamaması ve topun mutlaka başka bir oyuncuya temas etmesi gerekliliğidir.
Bu kural sayesinde takımlar hem savunmada hem de hücumda farklı taktikler geliştirebilir ve serbest vuruşlar oyuna heyecan katar. Eğer endirekt serbest vuruş hakkıyla kullanılırsa, rakip savunmanın şaşkınlığından dolayı gol fırsatına da dönüşebilir. Ancak “endirekt” olduğu unutulmazsa, topun sekmesine veya paslaşmalarla pozisyonun iyice hazırlanmasına yönelik stratejiler geliştirmek gerekir.
Kısaca Özet:
- Endirekt serbest vuruşta topun başka bir oyuncuya değmeden doğrudan kaleye şutlanarak gol olması geçersizdir.
- Baraj, topun kullanım noktasından 9,15 metre uzakta durmak zorundadır.
- Kalecinin geri pası elle kontrol etmesi, topu uzun süre elinde tutması gibi nedenler en sık rastlanan endirekt serbest vuruş sebepleridir.
Bu bilgilerle endirekt serbest vuruşun genel çerçevesini çizmiş olduk. Eğer sahada endirekt serbest vuruşa maruz kalan bir durumla karşılaşırsanız, mutlaka topun bir oyuncuya değerek kaleye yönlendirilmesini sağlamalısınız.
Endirekt Serbest Vuruş Ne Demek?
Cevap:
Merhaba! Futbol terimlerinden biri olan endirekt serbest vuruş hakkında bilgi almak istemişsin. Bu konuyu detaylı bir şekilde açıklayayım ki aklınızda hiçbir soru işareti kalmasın. Endirekt serbest vuruş, futbol oyununda belirli ihlaller sonucunda hakemin verdiği bir serbest vuruş türüdür ve bu vuruşun doğrudan kaleye golle sonuçlanması mümkün değildir. Şimdi bu terimi daha iyi anlamak için adım adım inceleyelim.
Table of Contents
- Endirekt Serbest Vuruş Nedir?
- Hangi Durumlarda Verilir?
- Endirekt Serbest Vuruşun Kuralları
- Endirekt ve Direk Serbest Vuruş Arasındaki Fark
- Örnek Durumlar
- Özet Tablo
- Sonuç ve Özet
1. Endirekt Serbest Vuruş Nedir?
Endirekt serbest vuruş, futbol maçlarında hakemin, bir takımın oyuncusunun yaptığı belirli bir kural ihlali sonrasında rakip takıma verdiği bir vuruş türüdür. Bu vuruş, direk serbest vuruştan farklı olarak, topun doğrudan kaleye gönderilip gol olması durumunda geçerli sayılmaz. Yani, topun gol olabilmesi için vuruşu yapan oyuncudan başka bir oyuncuya değmesi gerekmektedir. Bu vuruş genellikle daha az ciddi ihlaller için verilir ve oyun kuralları çerçevesinde belirli bir disiplin sağlamak amacıyla uygulanır.
Endirekt serbest vuruş, oyunun akıcılığını korumak ve oyuncuların sportmenlik dışı davranışlarını engellemek için önemli bir araçtır. Hakem, bu vuruşu işaret ederken genellikle bir elini havaya kaldırarak vuruşun “endirekt” olduğunu belirtir.
2. Hangi Durumlarda Verilir?
Endirekt serbest vuruş, genellikle aşağıdaki durumlarda verilir:
- Kaleci Kuralları İhlali: Kalecinin topu elinde 6 saniyeden fazla tutması veya topu eline aldıktan sonra tekrar eline alması (örneğin, topu yere bırakıp tekrar elle tutması).
- Tehlikeli Oyun: Bir oyuncunun rakibine tehlikeli bir şekilde müdahale etmesi, ancak bu müdahalenin faul olarak değerlendirilecek kadar sert olmaması. Örneğin, rakibin yüzüne yakın bir yerde yüksek tekme atmak.
- Ofsayt: Bir oyuncunun ofsayt pozisyonunda bulunması ve bu pozisyondan oyuna aktif olarak müdahale etmesi durumunda, hakem ofsaytın gerçekleştiği yerden endirekt serbest vuruş verir.
- Sportmenlik Dışı Davranışlar: Oyuncunun hakeme veya rakip oyunculara karşı sözlü ya da fiziksel olarak sportmenlik dışı bir davranışta bulunması (ancak bu davranış sarı veya kırmızı kart gerektirecek kadar ciddi değilse).
- Diğer Küçük İhlaller: Örneğin, bir oyuncunun oyunu gereksiz yere durdurması veya hakemin talimatlarına uymaması gibi durumlar.
Bu ihlaller genellikle oyunun ruhuna aykırı ancak doğrudan ciddi bir fiziksel temas içermeyen durumlardır. Hakem, bu tür durumlarda oyunu durdurur ve ihlalin gerçekleştiği yerden endirekt serbest vuruş kararı verir.
3. Endirekt Serbest Vuruşun Kuralları
Endirekt serbest vuruşun uygulanması sırasında belirli kurallar geçerlidir. Bu kurallar, oyunun adil bir şekilde devam etmesini sağlar:
- Gol Kuralı: Vuruş doğrudan kaleye gidip gol olursa, bu gol geçerli sayılmaz. Topun gol olabilmesi için vuruşu yapan oyuncudan başka bir oyuncuya (ister kendi takımından ister rakip takımdan) değmesi gerekir.
- Hakem İşareti: Hakem, endirekt serbest vuruşu belirtmek için genellikle bir elini yukarı kaldırır ve vuruş yapılana kadar bu şekilde bekler. Bu, oyunculara ve izleyicilere vuruşun endirekt olduğunu açıkça gösterir.
- Vuruş Yeri: Vuruş, ihlalin gerçekleştiği yerden yapılır. Eğer ihlal ceza sahası içinde gerçekleşmişse, vuruş ceza sahası içinden yapılır.
- Rakip Oyuncuların Mesafesi: Rakip takım oyuncuları, topa vurulana kadar en az 9,15 metre (10 yard) uzakta durmak zorundadır. Bu mesafe, vuruşu yapacak oyuncunun rahatça hareket edebilmesi için belirlenmiştir.
- Topun Oyuna Girmesi: Top, vurulduktan sonra başka bir oyuncuya değmeden önce oyuna girer. Ancak gol olması için mutlaka başka bir oyuncuya temas etmesi şarttır.
4. Endirekt ve Direk Serbest Vuruş Arasındaki Fark
Futbolda serbest vuruşlar iki temel kategoride incelenir: direk serbest vuruş ve endirekt serbest vuruş. Bu iki vuruş türü arasındaki temel farkları anlamak, oyunun kurallarını daha iyi kavramanıza yardımcı olacaktır:
- Gol Olma Durumu: Direk serbest vuruşta top doğrudan kaleye gidip gol olabilirken, endirekt serbest vuruşta topun gol olabilmesi için başka bir oyuncuya değmesi gerekir.
- Verilme Nedeni: Direk serbest vuruş genellikle daha ciddi fiziksel ihlaller (örneğin, rakibe faul yapmak, itmek, çekmek) için verilirken, endirekt serbest vuruş daha çok teknik veya sportmenlik dışı ihlaller için verilir.
- Hakem İşareti: Direk serbest vuruşta hakem genellikle doğrudan vuruş yönünü gösterirken, endirekt serbest vuruşta bir elini havaya kaldırır.
5. Örnek Durumlar
Endirekt serbest vuruşun daha iyi anlaşılması için birkaç örnek durum üzerinden gidelim:
- Kaleci İhlali: Bir kaleci, topu elinde 6 saniyeden fazla tutuyor. Hakem oyunu durduruyor ve kalecinin bulunduğu noktadan rakip takıma endirekt serbest vuruş veriyor. Eğer bu vuruş doğrudan kaleye giderse gol sayılmıyor; topun başka bir oyuncuya değmesi gerekiyor.
- Tehlikeli Oyun: Bir oyuncu, rakibinin kafasına yakın bir yerde yüksek bir tekme atıyor ancak rakibe temas etmiyor. Hakem bu durumu tehlikeli oyun olarak değerlendiriyor ve rakip takıma endirekt serbest vuruş veriyor.
- Ofsayt Durumu: Bir oyuncu ofsayt pozisyonunda bulunuyor ve top kendisine geldiğinde oyuna aktif olarak müdahale ediyor. Hakem ofsayt kararı veriyor ve karşı takıma endirekt serbest vuruş hakkı tanıyor.
Bu örnekler, endirekt serbest vuruşun hangi durumlarda ve nasıl uygulandığını daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
6. Özet Tablo
Aşağıdaki tablo, endirekt serbest vuruşla ilgili temel bilgileri özetlemektedir:
| Konu | Açıklama |
|---|---|
| Tanım | Doğrudan gol olamayan, başka bir oyuncuya değmesi gereken serbest vuruş. |
| Verilme Nedeni | Kaleci ihlali, tehlikeli oyun, ofsayt, sportmenlik dışı davranışlar. |
| Gol Kuralı | Top doğrudan kaleye girerse gol sayılmaz, başka oyuncuya değmeli. |
| Hakem İşareti | Hakem bir elini havaya kaldırır. |
| Rakip Mesafesi | Vuruş yapılana kadar en az 9,15 metre uzaklıkta durulmalı. |
| Vuruş Yeri | İhlalin gerçekleştiği yer (ceza sahası içindeyse, içeriden yapılır). |
7. Sonuç ve Özet
Endirekt serbest vuruş, futbolda belirli kural ihlallerinde rakip takıma verilen ve doğrudan golle sonuçlanamayan bir vuruş türüdür. Genellikle kaleci ihlalleri, tehlikeli oyun, ofsayt gibi durumlarda uygulanır. Bu vuruşun temel kuralı, topun gol olabilmesi için vuruşu yapan oyuncudan başka bir oyuncuya değmesi gerektiğidir. Hakem, bu vuruşu işaret ederken bir elini havaya kaldırarak oyunculara ve izleyicilere vuruşun endirekt olduğunu belirtir.
Endirekt serbest vuruş, oyunun adil bir şekilde ilerlemesini sağlamak ve sportmenlik dışı davranışları engellemek için önemli bir araçtır. Direk serbest vuruştan farklı olarak, daha az ciddi ihlaller için verilir ve gol olma şartları daha katıdır. Umarım bu açıklama, endirekt serbest vuruşun ne olduğu ve hangi durumlarda uygulandığı konusunda aklınızdaki soruları yanıtlamıştır. Eğer başka bir sorunuz varsa, sormaktan çekinmeyin!