Edeniyatindamk

YKS TYT
1

Yönerge: Aşağıda verilen metinden yararlanarak 1, 2 ve 3. sorulan cevaplayınız.

1928 yılına kadar İngiliz bilim insanı Alexander Fleming bakterileri yok etmek üzerine çalışmalar yapar, fakat başarısız olur. Bir gün, tatil dönüşü laboratuvarına geldiğinde içinde farklı bakterilerin bulundu-ğu petri kabını açık unuttuğunu fark eder. Açık unutulan petri küf mantan ile dolmuştur. Petri kabını temizlemeye hazırlanan Fleming küf mantarının kenannda bulunan jel kıvamındaki yapıda herhangi bir bakteri topluluğu bulunmadığını fark eder. Oysaki kabın diğer kı-sımlarında bol miktarda bakteri vardır. Fleming, bakterileri yok eden bu yapının Penicillium notatum adı verilen küf mantan olduğunu tes pit eder. Bu mantarların kenarlarında yer alan jöle kıvamındaki sulu kısma ise penisilin adını verir. Fleming, penisilini küf mantarından ayırmayı başaramaz ve penisilin ile ilgili çalışmalarını 1934 yılında sonlandınr. Konu ile ilgili bir makalesinde ise penisilinin hastalıkla nn tedavisinde kullanılabileceğini belirtir, ancak genel olarak maka-lesinde değindiği nokta penisilinin küf mantarına duyarlı bakteriler ile diğer bakterileri birbirinden ayırmasıdır. Penisilinin hastalıkların tedavisinde kullanılması Fleming’den sonra başlar.

Alexander Fleming (1881-1955) (Temsill

İnsanlık küf mantarının iyileştirici özelliğinin olabileceğini Fleming’den çok daha önce düşünmüştür. Örneğin Antik Mısır’da insanlar yaraların üzerine enfeksiyon kapmamalan için lapa haline getirilen küflü ekmek sürülerek tedavi edilmeye ça lışırlarmış. Fleming’in çalışmalarını inceleyen İngiliz bilim insanları Howard Florey ve Ernst Chain 1939 yılında laboratuvar ortamında penisilini saflaştırmayı başarır. 1940 yılında farelerle yaptıklan deneyde penisilin antibiyotiğinin enfeksiyon kap-mış fareleri İyileştirdiği sonucuna ulaşırlar. 1941 yılında ise ilaç ilk defa bir insan üzerinde kullanılır. Hastada iyileşme gözlemlenir, ancak yeteri kadar penisilin üre-tilemediği için hastalık yeniden nükseder. Daha sonra yapılan çalışmalarda araştır macılar birden fazla insanı tedavi etmeye yetecek kadar penisilin üretmeyi başarır ve bu şekilde benzer özellikteki hastalan iyileştirirler.

Fleming, Florey ve Chain bu konuda yaptıkları önemli çalışmalar sayesinde 1945 yılında Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldüler.

(Genel ağdan alınmıştır.)

  1. Alexander Flemingin penisilin keşfi sadece tesadüflerle açıklanabilir mi? Alexander Fleming’in bu beklenmedik sonuçları değerlendirme yeteneği, bilim insanlarının hangi özellikleriyle ilgilidir? Yazınız.
  2. Bilimsel çalışmalarda uzun vadeli araştırmanın başarılı olmasında sürekliliği neden gerekli olduğunu açıklayınız.
  3. Biyolojide önemli dönüm noktalarından biri olan penisilinin keşfi gerçekleşmesiyle tıp ve bilim dünyasındaki etkileri nasıl olurdu? Bu durumu toplum sağlığı üzerine ne gibi sonuçlar doğururdu? Açıklayınız.
    (Cevaplar en fazla iki cümle olsun.)
2

1. Alexander Flemingin penisilin keşfi sadece tesadüflerle açıklanabilir mi? Alexander Fleming’in bu beklenmedik sonuçları değerlendirme yeteneği, bilim insanlarının hangi özellikleriyle ilgilidir? Yazınız.

Cevap: Alexander Fleming’in keşfi tesadüfün yanı sıra onun gözlem yeteneği ve analitik düşünme becerisi sayesinde gerçekleşmiştir. Bilim insanlarının yaratıcı düşünce, merak ve elde ettikleri verileri iyi analiz edebilme gibi özellikleri, bu tür beklenmedik sonuçları başarılı bir şekilde değerlendirebilmelerini sağlar.

2. Bilimsel çalışmalarda uzun vadeli araştırmanın başarılı olmasında sürekliliği neden gerekli olduğunu açıklayınız.

Cevap: Süreklilik, bilimsel çalışmalarda elde edilen verilerin doğrulanması ve sonuçların güvenilirliğinin artırılması için gereklidir. Ayrıca, uzun vadeli araştırmalarda istikrarlı bir şekilde çalışmak, zamanla daha derinlemesine anlayışlar kazandırır ve beklenmedik sonuçlarla karşılaşma olasılığını artırır.

3. Biyolojide önemli dönüm noktalarından biri olan penisilinin keşfi gerçekleşmesiyle tıp ve bilim dünyasındaki etkileri nasıl olurdu? Bu durumu toplum sağlığı üzerine ne gibi sonuçlar doğururdu? Açıklayınız.

Cevap: Penisilinin keşfi, tıp dünyasında antibiyotik çağına öncülük ederek enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde devrim yaratmıştır. Toplum sağlığı üzerinde, birçok ölümcül hastalığın tedavi edilebilmesi ve yaşam kalitesinin artması gibi olumlu sonuçlar doğurmuştur.

@Fatma_Celebi