Dünyamızı Oluşturan Katmanların Içten Dışa Doğru Sıralaması Nasıldır
Dünyamızı Oluşturan Katmanların İçten Dışa Doğru Sıralaması Nasıldır?
Cevap:
Dünya, karmaşık ve birbirinin içine geçmiş katmanlardan oluşur. Bu katmanlar içten dışa doğru şu şekilde sıralanır:
-
İç Çekirdek:
- Dünya’nın merkezinde yer alan iç çekirdek, katı haldedir. Yaklaşık 1,220 km yarıçapındadır ve esas olarak demir ve nikelden oluşur. İç çekirdek, yüksek basınç altında olmasından dolayı katıdır.
- Sıcaklığı yaklaşık 5,400°C civarındadır.
-
Dış Çekirdek:
- İç çekirdeğin etrafında yer alan dış çekirdek sıvı haldedir. Yine demir ve nikel elementlerini içerir ancak daha düşük basınç nedeniyle sıvı formdadır.
- Dünyanın manyetik alanını oluşturan dinamo etkisini sağlayan akıntılar bu katmanda bulunur.
- Dış çekirdek yaklaşık 2,200 km kalınlığındadır.
-
Manto:
- Dış çekirdeğin üzerinde yer alan manto kısmı, Dünya’nın en geniş katmanıdır. Yaklaşık 2,900 km kalınlığa sahiptir ve %84’lük bir hacme sahiptir.
- Manto, yoğun silikat kayalarından oluşur ve sıcaklık ile basınca bağlı olarak kısmen erimiş halde “astenosfer” adı verilen bir tabaka içerir. Bu tabaka, levha tektoniği hareketlerini sağlayan kısmıdır.
-
Litosfer:
- Litosfer, manto ile kabuk arasında kalan en dış katmandır. Katı ve kırılgandır.
- Litosfer manto üstü ve kabuğu içerir ve ortalama 100 km kalınlığındadır.
- Levhalar bu katmanda yer almakta ve tektonik hareketler burada gerçekleşmektedir.
-
Kabuk:
- Dünya’nın en dış katmanı olan kabuk, iki ana bölümden oluşur: okyanusal kabuk ve kıtasal kabuk.
- Okyanusal kabuk daha ince (yaklaşık 5-10 km) ve yoğun bazaltik kayaçlardan oluşurken, kıtasal kabuk daha kalın (30-50 km) ve granitik kayaçlardan oluşur.
Bu katmanlar, yüksek sıcaklık ve basınç nedeniyle birbirinden net sınırlarla ayrılmaz. Ancak genel yapı, bu sıralama üzerinden incelenebilir ve Dünya’nın iç yapısının anlaşılmasına katkı sağlar.