“Ven cinlerive insanları,ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.”(Zariyat 51/56) bu hadisten ne çıkartırız?
“Ven cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zâriyât 51:56) ayetinden ne çıkarırız?
Cevap:
Bu ayet, Kur’an-ı Kerim’de belirtilen temel insan ve cin yaratılış gayesini açıklar. Buna göre, hem insan hem de cinlerin yaratılışındaki ana amaç Allah’a kulluk etmek, O’na ibadet ve itaat etmektir. İbadet, sadece namaz, oruç gibi ibadetlerle sınırlı değildir. İnsanın hayatının her alanında, niyetini Allah rızası gözeterek düzenlemesi de ibadet kapsamına girer. Burada geçen “kulluk” kavramı, sadece şekle dayalı bir ibadeti değil, aynı zamanda kalben, zihnen ve amelen (fiilen) Allah’a bağlı olmayı ve O’nun buyruklarını yerine getirmeyi ifade eder.
Bu ayet, varoluşumuzun gayesini anlamamıza yardımcı olur:
- Temel Yaratılış Amacı: İnsanlar ve cinler, Allah’ı tanıyıp O’na kulluk etmek için yaratılmışlardır.
- Kapsamlı İbadet Anlayışı: İbadet sadece belli ritüellerden ibaret değildir; kişinin günlük hayatını, ahlakını ve niyetlerini de kapsayan geniş bir kavramdır.
- Sorumluluk ve Özgür İrade: İnsan ve cinler, özgür iradeleriyle kulluk etme sorumluluğunu taşırlar.
- Allah ile İlişki: Bu ayet, Allah’ın kullarıyla kurduğu yakın ilişkiyi ve bireylerin de Rab’lerini tanıma ve O’na yönelme zorunluluğunu vurgular.
Ayrıca, bu ayetle yer yer “ancak Beni tanısınlar (li-ya’rifûn)” şeklinde yapılan yorumlar da vardır. Bu da ibadetin temelinde yatan ilahî bilgiye (marifetullah) ulaşmayı, Allah’ın varlığını, birliğini kavramayı ve O’nu hayatın merkezine almayı ifade eder.
Aşağıdaki tabloda özetlenecek olursa:
| Kavram | Açıklama |
|---|---|
| Ayetin Kaynağı | Kur’an-ı Kerim, Zâriyât 51:56 |
| Temel Amaç (Kulluk) | İnsanların ve cinlerin ibadet, itaat ve her hâliyle Allah’a yönelmesidir |
| İbadet ve Kapsamı | Sadece namaz, oruç vb. ritüeller değil, hayatın her aşamasında Allah rızasını hedefleyen niyet ve davranış bütünüdür |
| Özgür İrade ve Sorumluluk | İnsanlar ve cinler, özgür iradeleriyle sorumludurlar ve bu sorumluluk ibadetlerini bilinçli kılar |
| Marifetullah Yönü | Bazı tefsirlerde bu ibadetin, Allah’ı tanımaya dayandığı, iman-ibadet arasında tekâmül ilişkisi olduğu belirtilir |