“Terğib” ve “Terhib” ne demektir? Tergib ve terhib içeren hadisler hakkında genel bilgi veriniz ve terğib-terhib ifade eden bir hadisin sonraki asırlarda hüküm koyduğu (haram-helal kıldığı) şeklinde yanlış anlaşılmasını örneklerle açıklayınız?
“Terğib” ve “Terhib” Ne Demektir? Tergib ve Terhib İçeren Hadisler Hakkında Genel Bilgi ve Örnekler
Cevap:
Terğib ve Terhib Kavramları:
- “Terğib” kelimesi, teşvik etme, cesaretlendirme anlamına gelirken, “Terhib” ise caydırma, korkutma anlamına gelmektedir. Bu kavramlar genellikle hadislerde kullanılarak müminlere doğru davranışları teşvik etmek veya yanlış davranışlardan kaçınmaları konusunda uyarıda bulunmak amacıyla yer almaktadır.
Tergib ve Terhib İçeren Hadisler:
- İslam dininde hadisler, Hz. Peygamber’in sözleri, davranışları veya onaylarından oluşan önemli kaynaklardır. Bu hadisler arasında terğib ve terhib unsurlarını içeren birçok hadis bulunmaktadır. Örneğin, iyilik yapmanın teşvik edildiği hadisler terğib örneklerine, kötülükten kaçınmanın uyarıldığı hadisler ise terhib örneklerine örnek olarak gösterilebilir.
Terğib-Terhib Kavramının Yanlış Anlaşılması:
- Bazı durumlarda, terğib ve terhib ifadelerini içeren hadisler sonraki asırlarda yanlış yorumlanabilir ve bu yanlış yorumlar sonucunda hüküm koyucu nitelikte algılanabilirler. Örneğin, bir hadiste geçen terğib ifadesiyle ilgili olarak “Yapılan bir davranışın haram veya helal olduğu” şeklinde bir yanlış anlayış oluşabilir. Bu durumda, aslında hadiste geçen terğib ifadesinin o davranışı teşvik etme amacıyla kullanıldığı unutularak, yanlış bir hüküm çıkarılabilir.
Örneklerle Açıklama:
-
Örneğin, bir hadiste geçen “Sadakaları çocuklarına terğib edin.” ifadesi, insanların sadaka vermeye teşvik edilmesi amaçlı kullanılmış olabilir. Ancak bu ifade sonraki nesillerde yanlış anlaşılabilir ve “Sadakalar çocuklara verilirse onların günahları affedilir.” şeklinde bir yanlış hüküm çıkarılabilir. Bu durumda, aslında hadisin teşvik amaçlı olduğu unutularak yanlış bir uygulama ortaya çıkabilir.
-
Benzer şekilde, bir hadiste geçen “Yemekten önce ellerinizi terhib edin.” ifadesi, yemeğe besmele ile başlama konusunda teşvik edici bir ifade olabilir. Ancak bu ifade yanlış anlaşılabilir ve yemek yemeden önce el yıkamanın farz olduğu şeklinde bir uygulamaya dönüşebilir.
Bu örneklerde de görüldüğü gibi, terğib ve terhib kavramlarını içeren hadisleri doğru anlamak ve yanlış yorumlardan kaçınmak önemlidir. Hadisleri sadece dini hükümler çıkarmak için değil, aynı zamanda doğru bir şekilde anlayıp uygulamak için derinlemesine bir şekilde incelemek gerekmektedir. Bu şekilde, din dersi ödevlerinde veya dini konularda daha doğru ve sağlıklı bilgilere ulaşmak mümkün olacaktır.