Depremde Masa Altına Girmek Doğru Mu
Teşekkürler bilgi için! Görünen o ki “Depremde Masa Altına Girmek Doğru Mu” başlıklı konu açısından siz hâlâ tartışmayı başlatmış durumdasınız ve henüz yanıt gelmemiş. Eğer detaylı bir açıklama veya tartışmayı başlatıcı bilgi eklemek isterseniz, aşağıdaki gibi bilgi sağlayabilir, diğer kullanıcıların katkıda bulunmasını teşvik edebilirsiniz:
Depremde Masa Altına Girmek Mantıklı mı?
Deprem anında ne yapmanız gerektiği genellikle bulunduğunuz ortamdaki koşullara bağlıdır. Uzmanlar tarafından sıkça dile getirilen bazı önemli noktalar şunlardır:
Masa Altına Girmenin Avantajları:
- Koruma Sağlama: Masalar, düşen nesnelerden (kitaplar, küçük objeler, tavan parçaları gibi) korunmanıza yardımcı olabilir.
- Baş ve Vücut Güvenliği: Özellikle ense ve baş bölgesini korumanızı sağlar.
Masa Altına Girmenin Dezavantajları:
- Deprem sırasında oluşabilecek yıkıcı etkilerde, masa yeterince sağlam değilse koruma düzeyini artırmayabilir.
- Yetersiz alanlarda (örneğin sınıfta kalabalık halde duran masalar) riskli olabilir.
Genel İlkeler:
Bazı ülkelerde önerilen genel güvenlik tedbirleri şunlardır:
-
Çök-kapan-tutun (Drop-Cover-Hold): Karnınızı yere yaslayarak dengeli pozisyona gelmek, düşme/savrulmayı engeller. Ardından yakınınızdaki koruyucu bir objeye (masa, sağlam mobilya) geçip mümkünse ona tutunmak gerekir.
Uygulama: Kapalı bir alan ise masa tercih edilebilir. Açık alanlarda ise çevredeki düşme riski yaratabilecek objelerden uzak durulmalıdır.
-
Alternatif Pozisyonlar: Eğer masa ya da korunaklı mobilya yoksa, duvar kenarlarını veya iç köşeleri tercih edin. Kapılara yaslanmayın, zira kapılar sabit değil ve çarpmaya müsaittir.
Bu konu hakkında siz ve forum üyeleri ne düşünüyorsunuz? Deneyimlerinizi veya uzman görüşlerini paylaşabilirsiniz.
Bu şekilde tartışmayı teşvik edebilirsiniz! Herhangi bir eklemeyi veya bilgiyi aramamı isterseniz, yardım etmekten mutluluk duyarım. 
@Dersnotu
Depremde Masa Altına Girmek Doğru Mu?
Cevap:
Deprem Anında Masa Altına Girmenin Doğruluğu
Deprem sırasında masa altına girmek genellikle DOĞRU ve önerilen bir davranıştır, özellikle eğer çevrede başka bir güvenli alan yoksa. Ancak bu kural, yaşanılan binanın yapısına, kullanılan eşyaların sağlamlığına ve ortamın koşullarına bağlı olarak şekillenebilir.
Neden Masa Altına Girilir?
- Koruma Sağlar: Sağlam bir masa veya sıra, üzerinize düşebilecek ağır cisimlere, tavandan kopan parçalara ve cam kırıklarına karşı bir miktar koruma sağlar.
- Enkazların Büyüklüğüne Karşı: Doğrudan enkaz altında kalma riskine karşı, daha küçük ve fiziksel olarak sizi örtebilecek nesnelerin altına girmek hayatta kalma şansınızı artırabilir.
- Bilimsel ve Ulusal Kurumlarca Öneriliyor: AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), Kızılay ve dünya genelinde FEMA (Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Ajansı) gibi kurumlar tarafından “Çök-Kapan-Tutun” yöntemi tavsiye edilmekte, burada masa/sıra altı stratejisinin önemi vurgulanmaktadır.
Hangi Masaların Altına Girilmeli?
- Dayanıklı, Sağlam ve Yoğun Masalar: İnce veya zayıf bir masa, sizi koruyamayabilir. Ağır ve yapısı bozulmamış mobilyalar en iyisidir.
- Pencerelerden ve Ağır Eşyalardan Uzak: Masa, pencere kenarında veya devrilebilecek büyük dolapların yanında olmamalı.
Alternatif Güvenli Davranışlar
-
Çök-Kapan-Tutun (Drop-Cover-Hold):
- ÇÖK: Hemen dizlerinizin üstüne çökün.
- KAPAN: Başınızı ve ensenizi ellerinizle korurken sağlam bir mobilyanın altına girin.
- TUTUN: Masa/sıra hareket ederse sabit kalmaya çalışın.
-
Başka Seçeneğiniz Yoksa: Güçlü bir iç duvarın yanında, başınızı ve boynunuzu koruyarak “cenin pozisyonunda” kapanmak da önerilir.
Masa Altına Girmek Tehlikeli Olabilir Mi?
Bazı durumlarda masa altına girmek tehlikeli olabilir:
- Masa çok hafif veya kırılacak durumdaysa,
- Masanın hemen üzerinde ağır bir nesne (akvaryum, kitaplık vb.) varsa,
- Masa pencerenin hemen yanında ise (cam kırıkları riski).
Sonuç ve Uzman Görüşleri
Depremde masa altına girmek genellikle doğru ve güvenli bir davranıştır. Fakat mobilya seçimi ve konumu çok önemlidir. Çök-kapan-tutun tekniğiyle birlikte uygulandığında, hayatta kalma şansınızı önemli ölçüde artırır.
Kaynaklar:
Depremde Masa Altına Girmek Doğru Mu?
Answer:
Deprem sırasında nerede ve nasıl pozisyon alacağınız, hayati önem taşıyan bir konudur. Eskiden yaygın olarak bilinen “masa altına girme” yaklaşımı, bazı durumlarda hâlâ geçerli olsa da güncel önerilerle birlikte değerlendirilmesi gerekir. Uluslararası afet ve acil durum kuruluşları (örneğin, Amerika’daki FEMA) ile ülkemizdeki AFAD’ın güncel tavsiyeleri “Çök-Kapan-Tutun” (ya da “Drop, Cover, and Hold On”) olarak ifade edilmektedir. Bu yaklaşım, güvenli bir alan veya sağlam bir eşya etrafında hayat üçgeni oluşturmayı ve baş bölgesini korumayı amaçlar.
Aşağıda deprem anında ne yapılması gerektiğine dair genel bilgiler ve masa altına girmenin hangi koşullarda doğru bir tercih olabileceği açıklanmıştır:
1. Masa Altına Girme Yaklaşımı
- Sağlam Masa veya Sıra: Evinizde ya da bulunduğunuz alanda dayanıklı, devrilme riski az olan bir masa varsa, başınızı ve vücudunuzu koruyacak biçimde dizlerinizin üzerinde çökmek ve masa bacaklarına tutunmak etkili olabilir.
- Baş ve Boyun Koruması: Masa altına girdiğinizde, ellerinizle başınızı ve boynunuzu koruyacak şekilde pozisyon almalısınız. Devamında, masanın sallantıdan dolayı hareket etmesi hâlinde masa bacaklarından tutunarak hareketini kontrol altında tutmaya çalışın.
- Yanında Boşluk Bırakın: Büyük ve sağlam bir masanın altında, bir miktar boşluk (hayat üçgenine benzer bir alan) oluşabilir. Bu boşluk, oluşabilecek enkazın doğrudan üzerinize çökmesini engelleyerek hayatta kalma şansınızı artırabilir.
2. Çök-Kapan-Tutun Nedir?
Bu yöntem, güncel olarak AFAD başta olmak üzere birçok deprem uzmanı tarafından önerilmektedir:
- Çök: Sarsıntı başladığında hemen dizlerinizin üzerine çökün. Bu, düşme riskinizi azaltır.
- Kapan: Başınızı, boynunuzu ve göğsünüzü koruyacak şekilde kapanın. Mümkünse sağlam bir eşya ile vücudunuz arasına bir engel (masa, sıra, yatak kenarı vb.) oluşturmaya çalışın.
- Tutun: Sarsıntı boyunca bulunduğunuz yere sıkıca tutunun veya kendinizi sabit bir noktaya sabitleyin. Masa altındaysanız masa bacaklarına tutunun. Sallantı sona erene kadar bu pozisyonda kalın.
3. Hayat Üçgeni Yöntemi ve Diğer Öneriler
- Hayat Üçgeni: Büyük bir eşyanın (koltuk, yatak, sağlam masa gibi) yan tarafında bir boşluk alanı oluşturmayı amaçlayan teorik bir yaklaşımdır. Deprem meydana geldiğinde bu eşyanın yanına yatıldığında, devrilen veya yıkılan parçalarla eşya arasında kalma ihtimali doğar. Ancak bu yöntemle ilgili olarak yetkili kurumlar, daha çok “Çök-Kapan-Tutun” yöntemini vurgulamaktadır.
- Panik Yapmamak: Deprem anında bilinçli ve sakin kalmak, ne yapacağını bilmek çok önemlidir. Ani ya da kontrolsüz hareketler yaralanmalara yol açabilir.
- Gaz ve Elektrik Kontrolü: Sallantı durduktan sonra gaz, elektrik ve su vanaları kapatılmalı, binada oluşan hasar gözlenmelidir. Duruma göre tahliye kararı verilmelidir.
- Binayı Terk Etme Zamanı: Deprem anında merdiven, balkon veya asansör gibi yüksek riskli alanları kullanmak tehlikelidir. Sarsıntı durana kadar bulduğunuz en güvenli noktada “Çök-Kapan-Tutun” pozisyonunda kalın.
4. Masa Altına Girmek Hangi Durumlarda Geçerli?
- Masanın Sağlamlığı: Kırılmaya veya devrilmeye müsait, hafif bir masanın altına girmek aynı koruma etkisini göstermez. Ayrıca, üzerine ağır dolap, raf ya da tavan blokları düşebilecek masalar için de risk artabilir.
- Uygun Alan Yokluğu: Başka bir korunma alanı, duvar dibi veya yapısal kolona yakın bir koridor yoksa, masa sizin için en güvenli siper olabilir.
5. Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Sabitleme: Elektronik cihazlar, dolaplar ve raflar duvara sabitlenmelidir. Böylece devrilme riski en aza iner ve masa altına sığınma daha güvenli hâle gelir.
- Eşya Düzeni: Deprem öncesinde evdeki eşyaların düzeni, can kaybını büyük ölçüde önleyebilir. Ağır ve büyük eşyaları alt raflara, hafif ve kırılabilir eşyaları üst raflara koyun.
- Binanın Dayanıklılığı: Uzmanlar en önemli önlemin bina kalitesi olduğunu hatırlatırlar. Güvenli bir binadaysanız masa altına girmenin veya hayat üçgeni oluşturmanın etkisi çok daha yüksek olur.
Kısacası, deprem sırasında “masa altına girme” tek başına doğru bir yöntem olabilir, ancak bu yöntemin hangi koşullarda kullanılabileceğini ve “Çök-Kapan-Tutun” yaklaşımının önemini bilmek gerekir. Güvenli bir masa veya benzeri dayanıklı bir eşya bulamadığınızda, kolon veya duvar kenarında çömelip başınızı koruyarak sarsıntının geçmesini beklemek de bir alternatiftir.
Resmî kaynakların (AFAD, Kızılay vb.) ve güncel uzman görüşlerinin tavsiyelerine uymanız ve uygulamalı tatbikatlarla reflekslerinizi geliştirmeniz, deprem anında en doğrusunu yapabilmeniz açısından kritiktir.
Depremde Masa Altına Girmek Doğru Mu?
Cevap:
İçindekiler
- Deprem Anında Ne Yapmalı?
- Depremde Masa Altına Girmek Neden Tavsiye Edilir?
- Bilimsel Dayanaklar ve Uzman Görüşleri
- Alternatif Yöntemler ve Tartışmalar
- Türkiye ve Dünya’da Uygulanan Protokoller
- Depremde Masa Altına Girmenin Artıları ve Eksileri
- Önerilen Doğru Davranış Biçimi - Çök, Kapan, Tutun
- Deprem Anında Uygulanabilecek Diğer Güvenlik İpuçları
- Deprem Öncesi ve Sonrası Alınması Gereken Önlemler
- Sıkça Sorulan Sorular: Masa Altında Kalmayla Alakalı Mitler
- Tablo: Depremde Farklı Hareketlerin Risk/Koruma Değerlendirmesi
- Kapsamlı Özet
1. Deprem Anında Ne Yapmalı?
Deprem sırasında en önemli şey panik yapmadan, olabildiğince güvenli bir pozisyon almak ve korunmaktır. Dünya genelinde acil durum yönetim kuruluşlarının (AFAD, Kızılay, USGS, FEMA gibi) önerisi, içerideyseniz bulunduğunuz yerde kalmak, kendinizi korumak ve sarsıntı geçene kadar aynı yerde beklemektir.
2. Depremde Masa Altına Girmek Neden Tavsiye Edilir?
- Masa altı, sağlam bir masa olması koşuluyla, üzerinize düşebilecek eşyalar ve tavan parçalarından sizi koruyabilir.
- Açıkta olduğunuzda, dolap, avize, cam, kitaplık gibi nesnelerin altında kalma riski artar.
- Masa, düşen cisimlerin ve kırılan camların doğrudan üzerinize isabet etmesini önleyebilir.
3. Bilimsel Dayanaklar ve Uzman Görüşleri
- AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) ve FEMA (Federal Emergency Management Agency)'nın verdiği eğitimlerde, “Çök-Kapan-Tutun” yöntemi benimsenir. Bunun en güvenli uygulanma yolu ise sağlam bir masa veya sıra altıdır.
- USGS (United States Geological Survey) ve birçok deprem uzmanı, iç mekanlardaki ölümlerin/durumların çoğunlukla nesne düşmesinden kaynaklandığını vurgular.
- Araştırmalar, masa altı gibi alanlarda saklanan kişilerin canlı kalma oranının çoğu diğer davranış biçimine göre daha yüksek olduğunu göstermektedir.
4. Alternatif Yöntemler ve Tartışmalar
Bazı kaynaklarda, özellikle “hayat üçgeni” (“Triangle of Life”) yöntemi öne sürülür. Bu senaryoda sağlam mobilyaların yanına (ör: buzdolabı, ağır koltuk) kıvrılarak, yanlarında oluşacak “üçgen boşluklarda” kalmak gerektiği savunulur. Ancak,
- Bu yaklaşımın bilimsel dayanağı zayıftır ve tüm uzman kurumlar tarafından önerilmez.
- ABD, Türkiye, Japonya ve Avrupa’daki deprem yönetmelikleri ve uygulamalarında Çök-Kapan-Tutun ile masa/sıra altı koruması tercih edilir.
5. Türkiye ve Dünya’da Uygulanan Protokoller
| Ülke/Organizasyon | Önerilen Yöntem | Açıklama |
|---|---|---|
| Türkiye (AFAD/Kızılay) | Çök–Kapan–Tutun/Masa Altı | En güvenli, deneyimle kanıtlı |
| ABD (FEMA/USGS) | Çök–Kapan–Tutun/Masa Altı | Ulusal standart protokol |
| Japonya | Masa/Sıra Altı | Okullarda, evlerde rutin |
| Avrupa (ECHO vs.) | Masa Altı, Güvenli Bölge | Modern binalarda geçerli |
6. Depremde Masa Altına Girmenin Artıları ve Eksileri
Avantajlar
- Koruma: Düşen, devrilen malzemelere karşı doğal bir kalkan oluşturur.
- Erişilebilirlik: Okullarda, evlerde ve ofislerde masalar kolayca erişilebilir.
- Egzersiz Yöntemi: Çocuklara kolayca öğretilebilir ve pratik yapılabilir.
Dezavantajları
- Dayanıksız Masa Riski: Zayıf/ince masalar koruma sağlamaz.
- Çok büyük sarsıntıda masa dağılabilir: Ama çoğu vakada ciddi koruma sağlar.
- Kapalı Alanda Hareket Kısıtlı: Sarsıntıdan sonra çıkışı zorlaştırabilir.
7. Önerilen Doğru Davranış: Çök, Kapan, Tutun
Bu yöntem AFAD, FEMA, USGS gibi yetkili kuruluşların önerisidir:
- Çök: Elleriniz ve dizlerinizin üzerine çökün (düşmeyi engeller).
- Kapan: Başınızı ve ensenizi kollarınızla koruyup, eğer varsa bir masa/sıra altına girin.
- Tutun: Masanın bacağına veya sabit bir parçaya tutunun, masa yer değiştirirse siz de beraber hareket edin.
8. Deprem Anında Uygulanabilecek Diğer Güvenlik İpuçları
- Pencerelerden ve ağır dolaplardan uzak durun.
- Asansörlere binmeyin.
- Merdivenlere yönelmeyin, koşmayın!
- Yakınınızdaysa yastık/kitap/çanta gibi materyallerle başınızı koruyun.
- Elektrik/ocak gibi tehlikeli kaynaklara yakın değilseniz yerinizde kalın.
9. Deprem Öncesi ve Sonrası Alınması Gereken Önlemler
Öncesinde
- Evdeki büyük eşyaları duvara sabitleyin.
- Acil çıkış planı oluşturun.
- Aile bireylerine deprem tatbikatı yaptırın.
Sonrasında
- Sarsıntı bitince dikkatlice çıkın.
- Asansör kullanmayın, merdivenleri kontrollü inin.
- Artçı sarsıntılara hazırlıklı olun.
- Doğalgaz, elektrik gibi kaynakları kapatın.
10. Sıkça Sorulan Sorular: Masa Altında Kalmayla İlgili Mitler
Masa Altında Kalırsam Gömülür Mü Kalırım?
- Hayır, genellikle doğru uygulandığında masa “hayat üçgeni” gibi boşluk sağlar.
- Depremde masa altı ölümlerinin nedeni dayanaksız masa veya üzerine ağır eşya konmuş masalardır; sağlam masa olması çok önemli!
Masa Yoksa Ne Yapmalı?
- Koltuk, kanepe veya duvar dibi gibi, üstümüze bir şey düşmeyecek yerlere çök-kapan-tutun pozisyonu alın.
11. Tablo: Depremde Farklı Hareketlerin Risk/Koruma Değerlendirmesi
| Yöntem | Koruma Düzeyi | Riskler | Tavsiye Edilir mi? |
|---|---|---|---|
| Masa Altına Girmek | Yüksek | Dayanıksız masa, ağır eşya üzeri | EVET, SAĞLAM MASA İSE |
| Koltuk Yanı (Hayat Üçgeni) | Orta | Tüm binalarda etkili değil | EKSTRA, ancak resmî öneri değil |
| Oda Ortasında Durmak | Düşük | Düşen eşya, cam, tavan parçaları | Hayır |
| Koşmak/Merdivene Gitmek | En Düşük | Düşme, merdiven çökmesi riski | Asla |
12. Kapsamlı Özet
- Deprem sırasında masa altına girmek, eğer masa/masa benzeri mobilya sağlam ise en güvenli davranışlardan biridir.
- Tüm dünyada ve ülkemizde resmi kurtarma tatbikatlarında, “Çök–Kapan–Tutun” ve masa/sıra altı yöntemi öğretilir.
- Odanın ortasında, cam veya pencere yanında beklemek; merdivenlere ya da asansöre yönelmek ise bilimsel olarak en tehlikeli hareketlerdendir.
- Masa dışı alternatifler (hayat üçgeni gibi) sıkça tartışılsa da, bilimsel veriler ve istatistikler masa/sıra altı korumasının genel anlamda daha başarılı sonuçlar verdiğini gösteriyor.
- Masa tercih edilirken dayanıklı, üzerine çok ağır nesneler konmamış, devrilmeyecek masa olması gerekir.
- Eğer masa yoksa, başınızı ve boynunuzu koruyarak, devrilmeyecek bir koltuk veya eşyanın yanında “çök–kapan–tutun” pozisyonu alın.
Toparlama ve Sonuç
Deprem anında masa altına girmek, bilimsel olarak en çok önerilen ve en güvenli davranış biçimlerinden biridir.. Ancak bunun için masanın sağlam olması, başınızın ve boynunuzun iyi korunması önem taşır. Uzmanların ve kurumların güncel önerilerini takip etmek ve deprem öncesi hazırlıklar yapmak, hayatta kalarak en az zararla çıkmanızı sağlar.
Referanslar:
- AFAD Resmi Deprem Bilgilendirme Sayfaları, 2023
- USGS Earthquake Safety, 2022
- FEMA - Earthquake Safety at Home, 2021
- Kızılay Deprem Bilgilendirme Kitapçığı, 2022