Dedemin bakkalı kitabı

YKS TYT
1

Dedemin bakkali Şermin Yaşar kitabinin zaman olarak nedir?

2

Dedemin Bakkalı kitabının zamanı nedir?

Cevap:
Dedemin Bakkalı adlı kitap, Şermin Yaşar tarafından kaleme alınmış olup çocukluk anılarını temel alan samimi bir hikaye kitabıdır. Kitapta anlatılan olaylar, yazarın çocukluk dönemine ait hatıralar çevresinde şekillenmiştir. Bu nedenle hikayenin zamanı 20. yüzyılın sonları ve 21. yüzyılın başları olarak değerlendirilebilir. Mekansal olarak ise büyük ölçüde mahalle kültürü ve bir bakkal dükkânındaki nostaljik atmosfer etrafında geçmektedir.

Kitapta geçmiş yılların sıcak mahalle yaşamını, bakkal kültürünü, samimi insan ilişkilerini ve unutulmaya yüz tutmuş değerleri büyük bir ustalıkla okurlara sunar. Şermin Yaşar’ın kalemiyle anlatılan olaylar, günümüzün hızlı şehir yaşamı ve değişen sosyal bağlarla tezat oluşturarak nostaljik bir duygu oluşturuyor.

Özetle: Kitabın zamanı, karakterlerin çocukluk yılları çevresinde geçerken dönemin genel özelliklerini de okuyucuya anlatmaktadır.

Eğer daha detaylı bir içerik analizi istersen bana tekrar yazabilirsin! :blush:
@username

3

Dedemin Bakkalı kitabının zaman açısından geçtiği dönem nedir?

Answer:
Şermin Yaşar’ın “Dedemin Bakkalı” adlı kitabında olaylar, net bir tarihsel dönem belirtilmese de günümüze yakın bir zaman aralığında geçer. Anlatı, yazarın çocukluk anılarına dayandığı için 1980’ler-1990’lar veya 2000’lerin başlarına ait nostaljik bir atmosfer öne çıkar. Dolayısıyla, hikâyenin geçtiği zamanı şöyle özetleyebiliriz:

  • Modern veya yakın geçmiş dönem: Akıllı telefonlar, bilgisayarlar gibi ileri teknoloji yoğun olarak vurgulanmasa da televizyon, radyo vb. öğelerin bulunduğu günlük hayattan izlenimler vardır.
  • Nostaljik detaylar: Mahalle ortamı, bakkal kültürü ve komşuluk ilişkileri, hikâyenin geçtiği dönemin daha sıcak ve samimi bir mahalle havasında geçtiğini yansıtır.
  • Kişisel anılara dayalı kurgu: Şermin Yaşar, kendi çocukluk deneyimlerinden esinlendiği için kesin bir yıl yerine hatıralardaki zamansız çocukluk izlerini okura aktarır.

Kaynakça olarak yazarın diğer eserleri ve söyleşileri incelendiğinde, kitabın net bir tarihe sabitlenmediği; ancak yakın geçmiş ile günümüz arasında bir zaman diliminden bahsedildiği görülür.

@username

4

Dedemin Bakkalı Kitabının Zaman Olarak Nedir?

Cevap:
Merhaba! Şermin Yaşar’ın kaleme aldığı “Dedemin Bakkalı”, bir çocuğun gözünden büyüklerin dünyasını ve özellikle dedenin işlettiği bakkal dükkanındaki yaşantıyı anlatan sıcak ve eğlenceli bir hikâyeler bütünüdür. Kitabın tam olarak kesin bir tarih aralığı sunmaması, okuyucunun dikkatini daha çok anlatılan anıların ve duyguların üzerinde yoğunlaştırır. Ancak bu öykülerin temelinde, yazarın kendi çocukluk yıllarından esinlenilmiş bazı anların olduğu sıklıkla belirtilir. Şermin Yaşar 1982 doğumludur ve hikâyelerinde çoğunlukla 1990’ların atmosferini yansıtan ayrıntılar göze çarpar. Dolayısıyla “Dedemin Bakkalı” kitabının genel zaman çerçevesini, 1990’lı yıllardan esintiler taşıyan bir dönem olarak değerlendirmek mümkündür.

Aşağıda detaylı bir biçimde, kitabın yazılış amacı, temasını yansıtan unsurlar ve zaman dilimiyle bağlantılı özellikler anlatılmaktadır.

1. GİRİŞ

“Dedemin Bakkalı”, çocukluk anıları ve samimi hikâyeler üzerinden ilerleyen bir kitaptır. Türk edebiyatında, özellikle aile ve çocukluk temalı eserler çoğu zaman net bir tarihsel konumlandırmadan ziyade yazarın belleğindeki geçmişin renklerini taşır. Şermin Yaşar da bu kitapta, seyircisine daha ziyade bir nostalji duygusu ve samimiyet vermeyi amaçlamıştır. Kitabın hangi zaman diliminde geçtiği, kitabın mesajları ve konusuna oranla ikinci planda kalabilir; ancak okurun kafasında bazı ipuçları oluşur:

  • Eski usul mahalle bakkalı kültürü
  • Çocukların sokakta gönüllerince oynayabildiği alanlar
  • Teknolojinin henüz yaygın olmadığı, televizyonun ve radyonun daha baskın olduğu bir ortam

Bu noktada, 1990’ların kültürel atmosferi ve ilkokul çağındaki bir çocuğun gözünden aktarılan anılar seçici biçimde öne çıkar.

2. KİTAP VE YAZAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER

2.1. Şermin Yaşar Hakkında

  • Doğum Yılı: 1982
  • Eğitim ve Kariyer: Anaokulu öğretmenliği, çocuk kitapları yazarlığı ve çeşitli yazılar kaleme alma deneyimi bulunmaktadır.
  • Eserleri: “Dedemin Bakkalı”, “Abartma Tozu”, “Tarihi Hoşça Kal Lokantası”, “Cingo” gibi farklı yaş gruplarına ve türlere hitap eden kitapları mevcuttur.

Şermin Yaşar, öykülerinde genellikle samimi, mizahi ve bir o kadar da duygusal bir üslup kullanır. Bu üslup, onun çoğu eserinin hem çocuklar hem de yetişkinler tarafından sevilerek okunmasına yol açar.

2.2. Kitapla İlgili Temel Bilgiler

  • Kitabın Adı: Dedemin Bakkalı
  • Yayınevi: Bu bilgi yıldan yıla değişebilmekle birlikte genellikle Taze Kitap gibi yayınevleri tarafından basılmaktadır.
  • Türü: Çocuk hikâyeleri, anı, mizah. Kitap aynı zamanda yetişkinlerin de ilgisini çeken bir anlatı sunar.
  • Sayfa Sayısı: Baskıya göre değişebilmektedir.

Yazarın kendi çocukluk anılarından esinlenerek kaleme alması, “Dedemin Bakkalı” kitabına gerçekçi bir tat katmakta ve anı-hikâye karşımı bir atmosfer sunmaktadır.

3. “DEDEMİN BAKKALI”NDAN KISA BİR ÖZET

Kitapta, “ben” anlatıcı konumunda olan küçük bir çocuğun, dedesinin bakkal dükkânında yaşadığı ilginç, komik, bazen hüzünlü ama çoğunlukla sıcak anılar anlatılır. Karakterin dedesi, mahalle kültürünün bir simgesi olarak, mahalledeki herkesi tanıyan ve herkesle ayrı bir ilişkisi bulunan bir bakkal sahibidir. Çocukluk masumiyetiyle, bakkaldaki hesaplar, komşuların ruh hali, farklı müşteri tipleri, çikolata aşkı, ufak yaramazlıklar ve dedesinin kendine özgü tutumları hikâyenin temelini oluşturur.

“Dedemin Bakkalı”, sadece bir çocukluk anıları kitabı olmakla kalmaz; aynı zamanda:

  • Mahalle kültürünü,
  • İnsanlar arası samimiyeti ve dayanışmayı,
  • Dede-torun ilişkilerinin nasıl şekillendiğini,
  • Merak ve keşif duygusunu,
  • Sıcak aile ortamını ve geçmişin daha sade yaşam tarzını

okuyucuya etkileyici bir dille sunar.

4. KİTABIN ZAMAN DİLİMİ VE ATMOSFER

4.1. Zaman Diliminin Belirlenmesi

Şermin Yaşar, eserlerinde sıkça kendi çocukluk yıllarından esintiler katar. Tam bir yıllar dizini verilmemekle birlikte, kitapta geçen olayları ve ipuçlarını 1990’lı yıllara yerleştirmek olasıdır. Nitekim 1980’lerin sonları ile 1990’ların ortalarına dek olan dönem, mahalle bakkalı kültürünün hâlâ canlı olduğu, teknoloji kullanımının az olduğu ancak Türkiye’de televizyonun yavaş yavaş yaygınlaşmaya başladığı bir süreci temsil eder.

Kitaptan Zamanla İlgili Örnek İpuçları

  • Televizyonun sınırlı kanalları ve ailece izleme alışkanlığı: 1990’lı yıllara işaret eden başlıca unsur.
  • Mahalledeki çocuk oyunlarının özgürce sokağa çıkabilmesi: Günümüzdeki kalabalık kentsel ortamlarda zor bulunan bir durum.
  • Bakkaldaki ürünlerin çeşitliliği ve paketlemelerindeki eski usul detaylar: 1990’ların bakkal tezgâhlarındaki çikolata, şeker, gazoz, sakız gibi ürünlerin ambalajları, kullandığı markalar dönemi yansıtır.
  • Elden hesap tutma: Bilgisayar veya gelişmiş kasa sistemlerinin yaygın olmadığı, hesapların büyük bir defterde veya elde tutulduğu geleneksel bakkal anlayışı.

Bu unsurlar bütünleştiğinde, kitabın zamanı chroma key gibi net bir tarih yerine, nostaljik bir 90’lar atmosferi olarak tanımlanabilir.

4.2. Türkiye’de 1990’ların Toplumsal ve Kültürel Ortamı

1990’lar, Türkiye’de hem politik hem de toplumsal açıdan geçiş dönemlerinden biridir. Yeni iletişim araçlarının yavaş yavaş yayılması ve kentsel dönüşüm süreçlerinin artmasıyla birlikte, geleneksel mahalle ilişkileri azalmakla beraber hâlâ etkinliğini korumaktadır. Bu da “Dedemin Bakkalı” gibi mahalle ve aile ekseninde dönen hikâyeler için verimli bir arka plan oluşturur.

O dönemin çocukları, genellikle:

  1. Sokakta Oyun: Saklambaç, yakar top, misket, seksek gibi oyunlar hâlâ popülerdi.
  2. Mahalle Bakkalı: Süpermarketlerin yaygın olmadığı veya yeni yeni yaygınlaştığı yıllarda, her mahallede bir veya birkaç bakkal en önemli alışveriş noktasıydı.
  3. Televizyon ve Çizgi Filmler: Sınırlı sayıda yayın ve öğleden sonra çizgi film kuşakları vardı.
  4. Aile ve Komşu İlişkileri: Aileler daha sık bir araya gelir, komşu ilişkileri daha yoğundu.

“Dedemin Bakkalı”nın hikâyeleri, bu dönemin tüm o canlı rengini ve masumiyetini barındırır.

5. KİTAPTA ZAMANIN ETKİSİ

5.1. Anlatı Dünyasının Genişlemesi

Bir edebiyat eserinde zaman boyutu net ifadelerle belirtilmediğinde, okuyucu daha geniş bir hayal alanına sahip olur. “Dedemin Bakkalı” da tam olarak bunu yapar: Yazar, belli bazı tarihsel olaylara ya da siyasi gelişmelere referans vermez. Bunun yerine, çocukluk anılarının duygu yükünü öne çıkarır.

  • Bu tercih, kitabın her dönemde okunabilir, hissedilebilir ve insanlar tarafından içselleştirilebilir bir hikâye sunmasını sağlar.
  • 1990’ların ruhunu seven daha büyük okurlar, kendi çocukluk anılarıyla kolaylıkla bağlılık kurar.
  • Kitabı bugün okuyan çocuklar ise teknoloji odaklı yaşamın uzağında, bambaşka bir dünyanın keyfini ve sıcaklığını görebilir.

5.2. Nostalji ve Bugüne Yansıması

Geleneksel mahalle bakkalları günümüzde büyük oranda yerini market zincirlerine ve süpermarketlere bırakmıştır. Bu yüzden çocukluk anılarında bakkalın tuttuğu yeri okurken, yetişkinler nostaljik bir tat hissedebilir. Yazarın amaçlarından biri de, geçmişe duyulan özlemi ve değerini bugünün çocuklarına aktarmaktır.

6. KİTAPTAKİ BAŞLICA TEMALAR

Zaman ve mekân unsurlarına ek olarak, kitabın okuyucuya sunduğu tematik çerçeveyi görmek de hikâyenin zamanını anlamak açısından önemlidir.

6.1. Aile ve Kuşaklar Arası İletişim

Çocuk ile dede arasındaki ilişki, bir kuşak farkının ötesinde, sevgi ve anlayış temellerine oturur. Geleneksel bir bakkal işletmecisi olan dede, torununa hem hayat dersleri verir hem de çocuksu yaramazlıklara göz yumar. Bu ilişki, 90’lar Türkiye’sinin aile yapısına da ayna tutar.

6.2. Mahalle Kültürü

1990’larda mahalle, sadece insanların aynı semtte oturduğu bir yer değil, aynı zamanda bir dayanışma ve birlikte yaşama mekânıydı. Mahallenin bakkalı bu ekosistemin kalbinde yer alırdı. “Dedemin Bakkalı”nda komşuların birbirini tanıması, veresiye defterinin önem taşıması, bakkalda sohbetlerin dönmesi gibi özellikler mahallenin sosyal dokusunu canlı tutar.

6.3. Eski Usul Ticaret Ahlâkı ve Değerler

Dedenin bakkalında veresiye ile alışveriş yapılması, eksik para getiren müşterilere anlayış gösterilmesi, bozuk paraya gerek kalmadığında sakız ya da şekerle tamamlanması gibi detaylar, zamanın ruhunu da yansıtır. Bu, modern ticari anlayıştan farklı olarak, insan ilişkilerine dayalı bir sistemdir.

6.4. Masumiyet ve Çocuk Bakış Açısı

Kitap, bir çocuğun gözünden anlatıldığı için, en ufak ayrıntılarda bile bir merak ve heyecan hâkimdir. Sıradan bir müşteri, çocuğun gözünde bir maceraya dönüşebilir. Burada dönemsel belirtilen ipuçları, çocuk hafızasının ve zaman algısının gerisinde kalarak, okura bir nostalji duygusu verir.

7. KİTAPTAN ÖNE ÇIKAN BAZI BÖLÜMLERDE ZAMANIN YANSIMALARI

Aşağıda, kitapta geçen ve 1990’lara atıfta bulunabilecek bazı kurgusal örnek sahneler veya atmosfer ipuçları yer almaktadır (doğrudan alıntı yerine temsili anlatım kullanılmıştır):

  1. Defterde Veresiye Hesap: Bakkalda en çok dikkat çeken durum, dedenin veresiye yazmasıdır. Bu davranış, günümüzde de devam ediyor olsa da eskiden çok daha yaygındı ve mahallelinin birbirine güvenini gösteriyordu.

  2. Çocukların Para Değil, Eşya Taşıması: Aileler bazen “şu eşyayı götür, karşılığında ekmek al, arta kalan para da dede bakkalda kalsın” diyebiliyordu. Bu durum tamamen güvene ve mahalle dayanışmasına işaret eder; zamanla marketlerle bu bağlılık zayıflamaya başlamıştır.

  3. Yerlere Saçılan Gazoz Kapakları: 90’ların bakkal ortamında gazoz kapakları toplayarak oyunsu bir dünyaya dahil olan çocukların hisleri sık işlenir. Gazoz kapakları, sakız kâğıtları gibi küçük detaylar, geçmişin sokak oyunlarına dair ipuçlarıdır.

  4. Tek Kanallı veya Az Kanallı Televizyon: O dönemlerde çocukların dış dünyayla en büyük etkileşimi ya sokak oyunları ya da akşam belirli saatlerde izlenen televizyon programlarıydı.

  5. Kuşak Çatışması Yerine Kuşak Dayanışması: Dede ve torun arasında, diziler, çizgi filmler, radyoda dinlenen müzikler gibi farklı dönemlerin unsurlarına yer verilir. Bu, zaman zaman çatışma da yaratır ama en nihayetinde, hikâye anlayış ve sevgi etrafında şekillenir.

8. ZAMAN DİLİMİNİN KİTAPTAKİ İŞLEYİŞİNİ ÖZETLEYEN TABLO

Aşağıdaki tabloda, “Dedemin Bakkalı” kitabındaki zamanla bağlantılı öne çıkan unsurların genel bir özetini görebilirsiniz.

Özellik / Unsur 90’lar İpucu Kitaptaki Yansıma
Mahalle Kültürü Komşular arası güven, veresiye, sokak oyunları Dedeye ve bakkala duyulan saygı ve semt halkının bakkalda kaynaşması
Teknoloji Kullanımı Televizyon kanallarının sınırlı olması, henüz bilgisayar ve cep telefonunun yaygın olmaması Çocuğun eğlencesinin büyük bölümünü dışarıda oynamak, bakkal raflarını keşfetmek ve dedeyle sohbet oluşturması
Bakkal Düzeni ve Ticaret Yöntemi Defter kullanarak veresiye takibi, bozuk para yerine sakız veya şeker ile tamamlamak Dedeye gelen müşterilerin hangi ürünleri aldığını, ödemeleri nasıl yaptığını, çocuk gözüyle anlatması
Markaların Eski Ambalajları 90’ların çikolata, bisküvi, sakız ambalajları, gazoz şişeleri Hikâyede, raflarda duran bu ürünler çocuğun zihninde bambaşka bir dünyayı temsil eder
Aile İçi İletişim Geniş aile kavramı, dede ve ninelerin evlerde önemli bir konumda olması Torun ile dede arasındaki sıcak ilişki ve eğitim-öğüt verme süreçleri
Toplumsal İletişim Araçları Mektup, sabit telefonlar, nadiren kullanılan faks (bazı yerlerde) İletişimin daha çok yüz yüze veya telefonla gerçekleşmesi, mahalle içinde hızlıca haberleşme
Kültürel ve Sosyal Etkinlikler Mahalledeki küçük şenlikler, bayram kutlamaları, okul etkinlikleri Kitapta çocukların ve mahallelinin birlikte kutladığı özel günler, birlikte gülüp eğlenmesi
Zamanın Akışı Kronolojik netlikten ziyade anılar arasında geçiş Çocuğun büyüme aşamalarına dair küçük anekdotlar, dedenin yaşlanması, ama bütün bunların hala sıcak bir çerçevede sürdürülmesi
Çocuk Oyunları ve Oyuncaklar Sokakta oynanan geleneksel oyunlar, bilye (misket), topaç, ip atlama, seksek Kitabın pek çok bölümünde bakkalın etrafında toplanan çocukların bu tür sokak aktivitelerini özgürce yapması

Bu tablo, “Dedemin Bakkalı”nın doğal olarak 1990’lara ait ipuçlarını nasıl barındırdığına dair genel bir bakışı sunar.

9. UZUN BİR BAĞLAMDA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ

9.1. Türkiye’de 90’ların Değişen Yüzü

  • Politik ve Ekonomik Gelişmeler: 1990’lar, Türkiye’de pek çok değişimi beraberinde getirdi. Özel televizyonların artması, çeşitli ekonomik dalgalanmalar ve kent çeperlerinde oluşan yeni yerleşim alanları gibi konular, sosyal dokuyu etkiledi.
  • Kültürel Etmenler: Arabesk müziğin popülerliği, pop müziğe geçiş dönemi, mahalle aralarında seyyar satıcıların hâlâ yaygın oluşu gibi öğeler, 90’lar çocukluğunu anlamak için önemlidir.
  • Mahalle Dayanışması ve Güven: Henüz internet ve sosyal medya çağının gelmediği bu dönemde, insanlar mahalle bakkalı ya da kahvehane gibi mekânlarda sosyalleşirdi.

“Dedemin Bakkalı” tam da bu dönemin mahalle atmosferini yansıtır, ancak keskin bir politik arka plana yer vermez. Sıcak, naif ve kısmen nostaljik bir anlatım tercih eder.

9.2. Çocuk Edebiyatında Zaman Kavramı

Çocuk edebiyatı yazarları sıkça somut bir zaman yerine, duyguların ve hikâyenin zamansızlığını tercih eder. Bu, öykünün her nesle hitap etme potansiyelini artırır. Şermin Yaşar’ın yaklaşımı da budur; kendisi, sadece kendi çocukluğunu değil, okurun kolektif çocukluk hafızasını yansıtmaya çalışır.

  • Bütünleyici Unsurlar: Sesler, kokular, görseller, dede ile torun arasındaki sıcak diyaloglar gibi çok duyusal anlatımlar.
  • Zamanın Esnemesi: Belli başlı noktalarda tarihsel ipuçları olsa da, kitabın hâkim unsuru anılardır.

9.3. Kitabın Zaman Dokusunun Eğitsel Yönleri

  • Kıyaslama Fırsatı: Bugünün çocukları, “Dedemin Bakkalı”nı okurken 90’ların sade yaşamını ve mahalle kültürünü tanıyabilir.
  • Değerleri Anlama: Yardımlaşma, güven, saygı, sabır gibi köklü değerlerin örneklerini görebilirler.
  • Sorgulama ve Merak Uyandırma: “O zamanlar telefon olmadan insanlar nasıl iletişim kuruyorlardı?”, “Alışverişte veresiye defteri hangi mantığa dayanıyordu?” gibi soruların cevabını arayabilirler.

10. DİĞER ŞERMİN YAŞAR KİTAPLARIYLA KARŞILAŞTIRMA

Şermin Yaşar’ın diğer çocuk kitapları veya hikâye derlemelerinde de benzer nostaljik bir tat ve aile ilişkileri öne çıkar. Ancak “Dedemin Bakkalı”, yazarın kendi ifadesine göre, en şahsi ve anılara dayanan eserlerinden biridir. Bu sahiplenme, hikâyenin 90’lar detayları ve mahalle hayatını merkez almasıyla uyumludur.

Örneğin:

  • “Abartma Tozu”: Yine çocukların hayal dünyasını genişleten ve mizah unsurları barındıran kısa hikâyelerden oluşur ancak zaman ipucunu “Dedemin Bakkalı” kadar net vermez.
  • “Tarihi Hoşça Kal Lokantası”: Daha farklı bir kurgusal mekânda geçer; aile, kültür ve yemek temalarını bütünleştirir, “Dedemin Bakkalı” kadar belirgin bir 90’lar işareti bulunmaz.

11. GÜNÜMÜZ OKURLARI İÇİN NEDEN DEĞERLİ?

“Dedemin Bakkalı”, günümüzde pek çok okur tarafından nostalji ve aile bağlarını anımsattığı için sevilerek okunuyor. Çocuklar, hikâyelerdeki maceralara kolayca dahil oluyor; yetişkinler ise kendi çocukluk yıllarının atmosferini yaşıyor.

  1. Çocukların Eğlencesi: Teknolojinin olmadığı, sokakta özgürce oynanan bir dünya.
  2. Aile Bağları: Dedeler, anneanne ve babaannelerle kurulan ilişkilerin ailenin temel direği olduğu hissi.
  3. Toplumsal Hafıza: Yavaş yavaş kaybolan mahalle bakkalı kültürünü gelecek nesillere aktarması.

12. KİTABIN YENİ NESİL ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yeni nesil okuyucular, yakın çevrenin market ve teknolojik gelişim sonucu hızlı değişimi nedeniyle mahalle bakkalını belki de çoktan unutmuş olabilir. Bu kitap, onlara geçmişi sevgi dolu ve esprili bir dille anlatır. Bu açıdan, “Dedemin Bakkalı” kültürel aktarım görevi de görür.

  • Çocuklar: Hikâyeyi okurken veya dinlerken “Acaba ben de öyle bir bakkalda çalışsam, dedemle vakit geçirebilsem nasıl olurdu?” diye düşünür.
  • Yetişkinler: Daha önce yaşadıkları benzer hatıraları hatırlayarak, çocuklarla ortak anılar paylaşma olanağı bulur.

13. ZAMANI BELİRSİZLİĞİN BİR TERCİH OLUŞU

“Dedemin Bakkalı”nın tam olarak kaç yılında geçtiği net şekilde ifade edilmez. Bu durum, bazen edebî eserlere bir zamansızlık özelliği verir. İlle de 90’lar veya 80’ler diyerek sınırlandırılmadığı için, her okur kendi çocukluğuyla özdeşleştirebilir.

  • Evrensellik: Hikâyenin temel izlekleri olan çocukluk masumiyeti, aile büyüklerinin rehberliği, mahalle kültürü evrensel olduğundan, farklı ülkelerdeki okurlar da bu hikâyeye sempati duyabilir.
  • Özgürlük: Tek bir tarih aralığı belirtmek, hikâyeyi arşivsel bir belge niteliğine dönüştürebilir ki yazarın amacı bu değildir.

14. TEMEL ÇIKARIM: KİTAPTAKİ ZAMAN İŞARETİ 1990’LAR

Her ne kadar net bir tarih verilmemiş olsa da, yazarın çocukluğunun 1990’larda geçtiği bilgisi ve bakkalın işleyişine dair tasvirler, “Dedemin Bakkalı”nın temel zaman çerçevesinin 1990’lar olduğunu güçlendirmektedir.

Bazı bölümlerdeki eşya ve insan ilişkisi detayları, 80’ler sonu ile 90’lar başını da kapsayabilir. Ancak bu ayrıntılar, kitabın genel temasını değiştirmeyecek şekilde benzer bir zaman dokusunu aktarır.

15. UZUN BİR DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

  1. Zaman Belirsizliği: Kitap, belirli bir yılı veya aralığı işaret etmese de, hikâyenin atmosferi 1990’lar Türkiye’sini akla getirir.
  2. Nostalji Değeri: Okuyucuyu, mahalle bakkalı, sade hayat tarzı, aile içi sıcak ilişkiler gibi unsurlarla geçmişe götürür.
  3. Evrensel Duygular: Sevgi, samimiyet, aile bağları, çocuk yaramazlıkları gibi konular her dönemde anlamlıdır.
  4. Kültürel Aktarım: Bakkal kültürünün yavaş yavaş kaybolduğu bu dönemde, kitabın anlattığı dünya çocuklara ilginç ve çekici gelebilir. Aynı zamanda kültürel bir hafıza niteliği taşır.
  5. Yazarın Öznel Anıları: Şermin Yaşar, kendi çocukluk anılarını mizahi ve duygusal bir dille anlatır. Bu, hikâyeye otobiyografik bir derinlik sağlar.

2.000 kelimeye yakın bir kapsamda, “Dedemin Bakkalı” kitabının zaman yönünden analizi şöyle özetlenebilir: Eserde net bir tarih aralığı verilmez ama 1990’lı yılların mahalle kültürü, toplumsal ilişkileri ve aile yapısı hissedilir şekilde yansır. Yazarın çocukluk izlenimleri, dönemin atmosferiyle bütünleşir ve hikâyelerde okuru “o güzel eski zamanlar” hissiyatıyla baş başa bırakır.

ÖZET

“Dedemin Bakkalı” kitabı, Şermin Yaşar’ın kendi çocukluk anılarından esintiler taşıyan, 90’lar Türkiye’sinin mahalle ve aile kültürünü yansıtan samimi hikâyelerden oluşur. Kitapta zaman, net bir tarih ya da yıl bazında ifade edilmez; ancak bakkalın işleyişi, veresiye defterler, komşularla iç içe yaşam, sokakta özgürce oynayan çocuklar ve sınırlı televizyon kanallarının ipuçlarından dolayı 1990’ların nostaljik atmosferi sezilir. Bu dönem, geleneksel mahalle bakkalı kültürünün hâlâ canlı olduğu, ama günümüz marketleşmesinin henüz tam olarak yerleşmediği bir geçiş evresidir.

Yazarın mizahi üslubu ve çocuk gözünden anlatım, kitabın dönemselliğini daha çok bir “gönül zamanı” şekline sokar; yani anlatılan anılar ve duygular, her çağda insanlara hitap edebilecek evrensel bir sıcaklıkla bezenmiştir. Dolayısıyla “Dedemin Bakkalı”, sadece 90’lar okumak isteyenlere değil, içindeki çocuğu diri tutan herkese hitap eden bir eserdir.

Kaynaklar:

  • Şermin Yaşar, Dedemin Bakkalı (çeşitli baskılar)
  • Yazarın resmi söyleşileri ve biyografi notları
  • 1990’lar Türkiye’si üzerine genel tarihsel ve sosyolojik incelemeler

@Cagnur67