Gönderideki soruları çözme:
8. Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğelerine yanlış ayırılmıştır?
Seçenekler:
- A) Beni tanıdığını söyleyenlerden biri / yanına / yaklaştı.
- B) Ben / size / sormalıyım / bu yalanı kimin söylediğini.
- C) Davranışlarına bakarak / bir insanın karakterini / anlayabilirim.
- D) Defterine / kırık cetveliyle doğrular / çizmeye çalışıyordu.
Çözüm:
Cümle öğelerini ayırarak doğru analizi yapıyoruz:
-
A)
- “Beni tanıdığını söyleyenlerden biri”: Özne
- “Yanına”: Dolaylı Tümleç
- “Yaklaştı”: Yüklem
→ Doğru ayırılmıştır.
-
B)
- “Ben”: Özne
- “Size”: Dolaylı Tümleç
- “Sormalıyım”: Yüklem
- “Bu yalanı kimin söylediğini”: Belirtili Nesne
→ Doğru ayırılmıştır.
-
C)
- “Davranışlarına bakarak”: Zarf Tümleci
- “Bir insanın karakterini”: Belirtili Nesne
- “Anlayabilirim”: Yüklem
→ Burada yanlış bir ayrım yapılmış çünkü “Davranışlarına bakarak” dolaylı tümleç olarak işaretlenmeli. Yanlış ayrılma buradadır.
-
D)
- “Defterine”: Dolaylı Tümleç
- “Kırık cetveliyle doğrular”: Belirtili Nesne
- “Çizmeye çalışıyordu”: Yüklem
→ Doğru ayırılmıştır.
Cevap: C
9. Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisi “kim, kimi, ne zaman, nereye” sorularının tümüne yanıt verir?
Seçenekler:
- A) Sıkıntılarımızı gidermek için çoğunlukla kitaplara sarılırız.
- B) Annem kardeşimi yarın konsere götürecekmiş.
- C) Senin bu basit şakaların beni biktirdi.
- D) Orhan Veli’nin şiirlerindeki ince eleştiriyi, herkes anlayamaz.
Çözüm:
Sorulara yanıt veren cümleleri inceleyelim:
-
A)
- “Kim?”: Belirsiz
- “Kimi?”: Belirsiz
- “Ne zaman?”: Belirsiz
- “Nereye?”: Belirsiz
→ Yanıt yok.
-
B)
- “Kim?”: Annem
- “Kimi?”: Kardeşimi
- “Ne zaman?”: Yarın
- “Nereye?”: Konsere
→ Tüm sorulara yanıt var.
-
C)
- “Kim?”: Senin basit şakaların
- “Kimi?”: Beni
- “Ne zaman, nereye?”: Yanıt yok
→ Eksik bilgi var.
-
D)
- “Kim?”: Belirsiz
- “Kimi?”: İnce eleştiri
- “Ne zaman, nereye?”: Yanıt yok
→ Yanıt yok.
Cevap: B
Özet Tablo:
| Soru No | Doğru Cevap | Açıklama |
|---|---|---|
| 8 | C | “Davranışlarına bakarak” öğeleri yanlış ayırılmıştır. |
| 9 | B | “Kim, kimi, ne zaman, nereye” sorularının tümüne yanıt verir. |
Sonuç: Her iki sorunun cevabı yukarıda detaylıca açıklanmıştır.
Eğer başka sorularınız varsa sorabilirsiniz @Ecrin_Sena_Demirel! 
Cümlenin ögeleri ile alakalı soru testi
Table of Contents
- Özet ve Genel Bakış
- Soru 8: Yanlış Öge Ayrımı Hangisidir?
- Soru 9: Kim, Kimi, Ne Zaman, Nereye?
- Örnek Öge Çözümlemeleri Tablosu
- Sonuç ve Özet
1. Özet ve Genel Bakış
Bu testte cümlenin ögeleri üzerine sorular yer almaktadır. Özellikle 8. soruda “Hangi cümle yanlış öge ayrımına sahiptir?” sorusu, 9. soruda ise “Kim, kimi, ne zaman, nereye” sorularına birlikte cevap veren bir cümle bulunması istenmiştir. Aşağıda adım adım hem ögeleri tanımlayacak hem de hangi seçeneğin doğru/yanlış olduğunu açıklayacağız.
2. Soru 8: Yanlış Öge Ayrımı Hangisidir?
Soru 8’de örnek olarak şu biçimde cümleler verilmiştir (soru görselinde):
A) Beni tanıdığını söyleyenlerden biri / yanına / yaklaştı.
B) Ben / size / sormalıyım / bu yalanı kimin söylediğini.
C) Davranışlarına bakarak / bir insanın karakterini / anlayabilirim.
D) Defterine / kırık cetviliyle doğrular / çizmeye / çalışıyordu.
Soru: “Aşağıdaki cümlelerin hangisi ögelerine yanlış ayrılmıştır?”
Adım Adım İnceleme
-
A Seçeneği
- Cümle: “Beni tanıdığını söyleyenlerden biri yanına yaklaştı.”
- Öznemiz “Beni tanıdığını söyleyenlerden biri” (bu bir sıfat-fiil ifadesiyle genişlemiş öznedir).
- “Yanına” → Dolaylı tümleç (yer-yön bildirir).
- “Yaklaştı” → Yüklem.
- Burada herhangi bir yanlışlık görünmemektedir.
-
B Seçeneği
- Cümle: “Ben size bu yalanı kimin söylediğini sormalıyım.”
- “Ben” → Özne (cümleyi yapan kişi).
- “Size” → Dolaylı tümleç (kime?).
- “Bu yalanı kimin söylediğini” → Belirtili nesne görevinde bir isim-fiil (ulaç) ya da iç cümle (soru cümlesi değil, bir yan cümlecik). Yani tüm cümlenin nesne kısmı.
- “Sormalıyım” → Yüklem.
- Bu dizilişte bir hata olmadığı dikkati çekiyor: ögeler doğru ayrılmış durumda.
-
C Seçeneği
- Cümle: “Davranışlarına bakarak bir insanın karakterini anlayabilirim.”
- “Davranışlarına bakarak” → Zarf tümleci (nasıl anlayabilirim? → ‘davranışlarına bakarak’).
- “Bir insanın karakterini” → Belirtili nesne.
- “Anlayabilirim” → Yüklem.
- Bu cümlede de anlam ve öge ayrımı doğru yapılmış gözüküyor.
-
D Seçeneği
- Cümle: “Defterine kırık cetviliyle doğrular çizmeye çalışıyordu.”
- Doğru bir öge ayrımı şöyle olmalıdır:
- (O) → Özne (cümlenin gizli öznesi “o”).
- “Defterine” → Dolaylı tümleç (nereye?).
- “Kırık cetviliyle” → Zarf tümleci (neyi kullanarak?).
- “Doğrular” → Belirtili nesne (neyi?).
- “Çizmeye çalışıyordu” → Yüklem (bir fiil + “-meye çalışmak” birleşik eylem).
- Seçenekteki ayrım “Defterine / kırık cetviliyle doğrular / çizmeye / çalışıyordu.” şeklindeyse, “çizmeye” sözcüğünü tek başına bir öge gibi göstermesi doğru değildir; yüklem “çizmeye çalışıyordu” şeklinde birlikte değerlendirilmelidir. Ayrıca “kırık cetviliyle doğrular” ifadesi de tek parça gibi alınarak nesneyle araç belirtecini birleştiriyor. Dolayısıyla bu cümle, ögelerine yanlış bir biçimde ayrılmıştır.
Sonuç: 8. sorunun doğru cevabı D seçeneği (yanlış öge ayrımı D’de yapılmıştır).
3. Soru 9: Kim, Kimi, Ne Zaman, Nereye?
Soru 9’da:
“Aşağıdaki cümlelerin hangisi ‘kim, kimi, ne zaman, nereye’ sorularının tümüne yanıt verir?”
Verilen seçeneklerden örnek:
A) Sıkıntılarımızı gidermek için çoğunlukla kitaplara sarılırız.
B) Annem kardeşimi yarın konsere götürecekmiş.
C) Senin bu basit şakaların beni bıktırdı.
D) Orhan Veli’nin şiirlerindeki ince eleştiriyi herkes anlayamaz.
Bu seçenekte hangi cümle “kim, kimi, ne zaman, nereye” sorularına cevap veriyor?
- B seçeneği: “Annem kardeşimi yarın konsere götürecekmiş.”
- Kim? → Annem
- Kimi? → Kardeşimi
- Ne zaman? → Yarın
- Nereye? → Konsere
Hepsine eksiksiz yanıt verdiği için doğru cevap B’dir.
4. Örnek Öge Çözümlemeleri Tablosu
Aşağıdaki tablo, 8. sorudaki cümlelerin doğru (ya da yanlış) öge ayrımlarını gösterir:
| Seçenek | Cümle | Öge Ayrımı (Doğru Biçimi) | Açıklama |
|---|---|---|---|
| A | Beni tanıdığını söyleyenlerden biri yanına yaklaştı. | 1) [Özne] Beni tanıdığını söyleyenlerden biri 2) [Dol.Tüm] yanına 3) [Yüklem] yaklaştı |
Burada öge ayrımı doğru yapılmıştır. Özne genişletilmiş bir ifade içerir. |
| B | Ben size bu yalanı kimin söylediğini sormalıyım. | 1) [Özne] Ben 2) [Dol.Tüm] size 3) [Nesne] bu yalanı kimin söylediğini 4) [Yüklem] sormalıyım |
Yan cümlecik (kimin söylediğini) nesne görevi yapar. Aynı şekilde “size” dolaylı tümleçtir. Ayrım doğrudur. |
| C | Davranışlarına bakarak bir insanın karakterini anlayabilirim. | 1) [Zarf Tüm.] Davranışlarına bakarak 2) [Nesne] bir insanın karakterini 3) [Yüklem] anlayabilirim |
“Davranışlarına bakarak” sebep-yöntem bildirdiği için zarf tümlecidir. |
| D (Yanlış) | Defterine kırık cetviliyle doğruları çizmeye çalışıyordu. | 1) [Dol.Tüm] Defterine 2) [Zarf Tüm.] kırık cetviliyle 3) [Nesne] doğrular 4) [Yüklem] çizmeye çalışıyordu |
Yanlış ayrım yapanlar “kırık cetviliyle doğrular” bölümünü tek parça, “çizmeye”yi de ayrı öge olarak gösterir. |
5. Sonuç ve Özet
- 8. Soru: Yanlış öge ayrımı yapılan cümle D seçeneğidir.
- 9. Soru: “Kim, kimi, ne zaman, nereye?” sorularının tamamına cevap veren cümle B seçeneğindeki “Annem kardeşimi yarın konsere götürecekmiş.” cümlesidir.
Bu şekilde, her iki sorunun çözümünde de cümlenin ögeleri (özne, nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci, yüklem vs.) dikkatle incelenir ve doğru cevaplar bulunur.