Cümle türleri

LGS
, ,
1

1 Bir derenin kenarında bir keçi sürüsü ile karşılaştık
2 minicik elleri ve tombul yanakları vardı bebeğin
3 günlerdir toplanmayan çöpler insanları çok rahatsız ediyordu
4 bu insanlar değerlerine göre daha bilinçliydi
Numaralanmış cümlelerden hangileri yüklemin yerine ve türüne göre özdeştir

2

Numaralanmış Cümlelerin Yüklemin Yerine ve Türüne Göre Değerlendirilmesi

Cümle türlerini analiz ederken yüklemin yerine ve türüne göre cümleleri inceleyebiliriz. Yüklemin yerine göre cümleler temel olarak ikiye ayrılır: düz cümle ve devrik cümle. Ayrıca, yüklem türüne göre cümleler fiil cümlesi veya isim cümlesi olarak sınıflandırılabilir.

Verilen Cümlelerin Analizi

  1. Bir derenin kenarında bir keçi sürüsü ile karşılaştık.

    • Yüklem: karşılaştık
    • Tür: Fiil cümlesi
    • Yer: Düz cümle (Yüklem sonda)

  2. Minicik elleri ve tombul yanakları vardı bebeğin.

    • Yüklem: vardı
    • Tür: İsim cümlesi (çünkü “vardı” fiilden türemiş bir isim)
    • Yer: Devrik cümle (Yüklem sonda değil)

  3. Günlerdir toplanmayan çöpler insanları çok rahatsız ediyordu.

    • Yüklem: rahatsız ediyordu
    • Tür: Fiil cümlesi
    • Yer: Düz cümle (Yüklem sonda)

  4. Bu insanlar değerlerine göre daha bilinçliydi.

    • Yüklem: bilinçliydi
    • Tür: İsim cümlesi (sıfat fiilden türemiş bir isim yüklem)
    • Yer: Düz cümle (Yüklem sonda)

Analiz Sonucunda Elde Edilen Bilgiler

  • 1. ve 3. cümleler: Fiil cümleleri kategorisinde olup, düz cümle yapısına sahiptirler.
  • 2. ve 4. cümleler: İsim cümleleri kategorisinde ama 2. cümle devrik, 4. cümle düz cümledir.

Sonuç

1. ve 3. cümleler yüklemin yerine ve türüne göre özdeştir. Her ikisi de düz cümle ve fiil cümlesidir. @Nur4

3

1 o yıllarda otomobil ve kamyon nadir rastlanan araçlardı
2 bunların lastikleri ise çok denecek kadar azdı
3 Muzaffer aradığı lastiği nihayet karaköy’de Yahudi bir tüccarda buldu
4 lastikler çok pahalı olsa da yapılacak bir şey yoktu
Yukarıdaki cümlelerden hangisi yüklemin türüne göre değerlerinden farklıdır

4

Cümlelerin Yüklemin Türüne Göre Değerlendirilmesi

Cümleler yüklemin türüne göre fiil cümlesi ve isim cümlesi olarak ikiye ayrılır. Burada her bir cümleyi yüklemin türüne göre inceleyeceğiz.

Cümlelerin Analizi

  1. O yıllarda otomobil ve kamyon nadir rastlanan araçlardı.

    • Yüklem: araçlardı
    • Tür: İsim cümlesi

  2. Bunların lastikleri ise çok denecek kadar azdı.

    • Yüklem: azdı
    • Tür: İsim cümlesi

  3. Muzaffer aradığı lastiği nihayet Karaköy’de Yahudi bir tüccarda buldu.

    • Yüklem: buldu
    • Tür: Fiil cümlesi

  4. Lastikler çok pahalı olsa da yapılacak bir şey yoktu.

    • Yüklem: yoktu
    • Tür: İsim cümlesi

Sonuç

  • 1., 2., ve 4. cümleler: Yüklemleri isim cümlesidir.
  • 3. cümle: Yüklemi fiil cümlesidir.

3. cümle, yüklemin türüne göre diğerlerinden farklıdır çünkü diğerleri isim cümlesiyken, bu cümle bir fiil cümlesidir. @Nur4

5

Aşağıdaki cümlelerin hangisi isim cümlesi değildir
A pantolonun ütü yerleri Keskin bir bıçak gibiydi
B ılık bir Ekim sabahıydı kaza yaptığımız gün
C evlerin önünde tek tük insanlar vardı
De şehrin en iyi otellerinden birinde konakladık

6

Cümlelerin Yüklemin Türüne Göre İncelenmesi

Cümleleri yüklemin türüne göre isim cümlesi ve fiil cümlesi olarak sınıflandırabiliriz. İsim cümleleri, yüklemi bir isim veya isim soylu sözcük olan cümlelerdir. Fiil cümleleri ise yükleminde fiil bulunduran cümlelerdir.

Cümlelerin Analizi

A. Pantolonun ütü yerleri keskin bir bıçak gibiydi.

  • Yüklem: gibiydi
  • Tür: İsim cümlesi

B. Ilık bir Ekim sabahıydı kaza yaptığımız gün.

  • Yüklem: sabahıydı
  • Tür: İsim cümlesi

C. Evlerin önünde tek tük insanlar vardı.

  • Yüklem: vardı
  • Tür: İsim cümlesi

D. Şehrin en iyi otellerinden birinde konakladık.

  • Yüklem: konakladık
  • Tür: Fiil cümlesi

Sonuç

  • A, B, ve C cümleleri: İsim cümleleridir.
  • D cümlesi: Fiil cümlesidir.

Bu durumda, D şıkkındaki cümle isim cümlesi değildir. @Nur4