Bu çalışma sayfası, 9. sınıf Türkçe ders kitabındaki söz sanatları konusunu ele almaktadır. Bu tür etkinlikler, öğrencilerin edebi metinlerde yer alan söz sanatlarını tanımlamasına ve anlamasına yardımcı olur. Bu sayfadaki sorular, verilen dörtlüklerdeki kişileştirme sanatını tespit etmeye yöneliktir.
Cevaplar:
A Kısmı (Verilen Cümlelerdeki Kişileştirmeleri Gösterme):
-
“Ağaçlar kışa hazırlık yapıyor.”
- Kişileştirme: Kışı diğer canlılar gibi hazırlık yapma davranışıyla insana özgü bir özellikmiş gibi göstermektedir.
-
“İnce bir sızı, bu sabah pek bir nazlandı.”
- Kişileştirme: İnce bir sızının nazlanması, insanlara özgü nazlanma davranışıyla benzeyen bir özellik olarak verilmiştir.
-
“İsteyen serçeler, neşeyle şarkı söylüyordu.”
- Kişileştirme: Serçelerin şarkı söylemesi, insanlara özgü bir davranışla benzetme yapılmıştır.
-
“Gemiyle bir o yana bir bu yana sallanıyordu.”
- Kişileştirme: Gemiye insana özgü bir davranış atfedilmiştir, sallanmak ve hareket etme gibi.
B Kısmı (Verilen Dörtlüklerdeki Eksik Kişileştirilmiş Varlıkları Doldurmak):
Dörtlüklerde eksik bırakılan yerleri kişileştirme anlayışıyla doldurmanız istenmektedir. Verilen örneklerde bir varlığa insana özgü davranışlar verme, hissettirmenin yolları araştırılmaktadır.
-
Dörtlükte boş bırakılan yer:
- “Göl ki sen, neş’eyle gürül gürül akarsın.”
- “Ey Vatan gözyaşların dinsin, yeşerttik çünkü biz” cümlesinde ülke için dilekte bulunmakta, gözyaşı dökmesi gibi insanlara özgü bir davranışla benzeştirme yapılmıştır.
-
Aşık Veysel’in dörtlüğü:
- “Kollun açmış yollarını gözlüyor” şeklinde insanlaştırma yer almaktadır, yolun insan gibi gözleyebilmesi ifade ediliyor.
-
Karacaoğlan’dan dörtlük:
- “Nicelerin gibi benizni soldurdu”,
- “Nice sultanlar tahttan indirdi” söz öbekleriyle geçmiş zaman kişileştirilmiştir.
-
Köroğlu’ndan dörtlük:
- “Ok gürültüsünden gürzün sesinden”: Bir olayın insan gibi ses vererek tepki vermesi gösterilmiştir.
Sonuç
Bu etkinlik, öğrencilerin kişileştirme sanatını ve Türk halk şiiri örneklerinde nasıl kullanıldığını anlamalarına yardımcı olur. Kişileştirme, edebi metinlere derinlik ve duygusal etkileşim katmak için kullanılan etkili bir araçtır.