Verilen Soru:
16S ile sadece XS ve X₂S₃ formüllü iyonik bileşikleri yapabilen X elementinin hidroksit ve fosfat kökleriyle oluşturduğu bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) X(OH)₂
B) X₃PO₄
C) X₃(PO₄)₂
D) X(OH)₃
E) XPO₄
Çözüm:
Bu soruda, X elementinin sülfür (S) ile oluşturduğu bileşiklerden yola çıkarak X’ in yükünü belirlemeliyiz.
-
XS Formülü:
- X ve S arasındaki bağıntıya bakalım. S, -2 yüke sahiptir. XS bileşiğinde X’in +2 yükü olmalıdır.
-
X₂S₃ Formülü:
- Bu bileşikte 3 tane sülfür yani toplamda -6 yük var. X’in bu yükü dengelemesi için her biri +3 olmalıdır.
- Buradan X’in 2 farklı değerlik alabileceğini anlıyoruz: +2 ve +3.
Seçenekleri İnceleyelim:
A) X(OH)₂:
- X’in +2 yüklü olması ile uyumludur. (OH biriminin -1 yükü vardır.)
B) X₃PO₄:
- Burada 3 tane X var ve toplam +3 yük sağlamalı. Ancak bu durum X’in her biri +1 yüklü olmasını gerektirir ki bu bizim bulgularımıza uymuyor.
C) X₃(PO₄)₂:
- X’in +3 yüklü olduğu bir duruma uyuyor. Çünkü toplam +6 yük sağlanmalı. (PO₄ iyonu -3 yüklüdür.)
D) X(OH)₃:
- X’in +3 yüklü olduğu duruma uyuyor.
E) XPO₄:
- PO₄’ün -3 yükünü dengelemek için X’in +3 olması gerekir, bu da uyumludur.
Sonuç:
- B şıkkı, X₃PO₄, X elementinin bilinen +2 ve +3 yükleriyle uyumlu değildir. Bu yüzden doğru cevap B’dir.
Özet:
X elementinin yükü ile uyumlu olmayan bileşik formülü B) X₃PO₄ olarak belirlenmiştir.