Çekimli fiil nedir?

YKS TYT
1

Çekimli fiil nedir

2

Çekimli fiil nedir?

Çekimli fiil, bir fiilin belirli bir kişi, zaman ve kip ile çekimlenmiş haline verilen isimdir. Çekimli fiiller, cümlede bir hareketi, durumu veya oluşu ifade ederken kişinin kim olduğuna (1. kişi, 2. kişi, 3. kişi), hangi zamanda meydana geldiğine (geçmiş, şimdiki, gelecek zaman gibi) ve hangi kipte (şart, dilek, istek gibi) olduğuna dair bilgi verirler.

Çekimli Fiilin Özellikleri

  1. Kişi Eki:

    • Çekimli fiiller, kimin yaptığına dair bilgi verir. Kişi ekleri, fiilin sonunda yer alır ve özneye göre değişir.
    • Örneğin: “Geliyorum” (Ben geliyorum), “Geliyorsun” (Sen geliyorsun).

  2. Zaman Eki:

    • Fiilin hangi zamanda yapıldığını belirtir:
      • Geçmiş Zaman: Geldi (O geldi)
      • Şimdiki Zaman: Geliyor (O geliyor)
      • Gelecek Zaman: Gelecek (O gelecek)

  3. Kip:

    • Fiilin bildirdiği durum veya ifade biçimine göre kip eki alır:
      • Haber Kipleri (Görülen geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman, geniş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman)
      • Dilek Kipleri (Dilek, gereklilik, şart, emir kipleri)

Çekimli Fiil Örnekleri

  • Güldüm: “Ben” öznesine göre, görülen geçmiş zaman ve 1. tekil kişi için çekimlenmiş bir fiil.
  • Koşacaksın: “Sen” öznesine göre, gelecek zamanda ve 2. tekil kişi için çekimlenmiş.
  • Yapıyorlar: “Onlar” öznesine göre, şimdiki zamanda ve 3. çoğul kişi için çekimlenmiş.

Çekimli Fiil Yapısı

Çekimli bir fiilin yapısını şu şekilde özetleyebiliriz:

  • Kök-Fiil + Zaman Eki + Kip Eki + Kişi Eki

Örneğin, “gideceğiz” fiilinde:

  • Kök-Fiil: Git-
  • Zaman Eki: -ecek (gelecek zaman)
  • Kişi Eki: -iz (1. çoğul kişi)

Çekimli Fiillerin Cümlelerde Kullanımı

Fiiller, cümlelerin merkez öğeleri olup, çekimli halleri ile genellikle bir olay ya da durumu belirtirler. İşte nasıl kullanıldıklarına dair bazı örnekler:

  • Yemek yedim. (Geçmişte bir etkinliği ifade eder.)
  • Kitap okuyoruz. (Şu anda gerçekleşen bir durumu belirtir.)
  • Sınavı geçeceksin. (Gelecekte olması beklenen bir durumu ifade eder.)

Çekimli fiillerin kullanımı dilde anlamın netlik kazanmasını sağlar ve bir cümlenin yapısını tamamlar. Bu yüzden çekimli fiilleri tanımanın ve kullanmanın, dilin doğru ve etkili biçimde kullanılmasında büyük önemi vardır.