Türkçede yapım eki çekim ekinden önce gelir. Aşağıdakilerin hangisinde buna uymayan bir kullanım vardır?
Cevap:
Öncelikle, yapım eklerinin ve çekim eklerinin neler olduğunu ve hangi sırayla geldiğini anlamamız gerekiyor. Yapım ekleri, bir kelimenin anlamını değiştirerek ondan yeni bir kelime türetirler. Çekim ekleri ise kelimenin anlamını değiştirmeden, onu cümledeki görevine göre çekimler.
Verilen cümlelere bakalım:
A) Çalışanlara hep iyi davranıyordu.
- “Çalışanlar” kelimesinde “-an” yapım eki, “-lar” çekim eki.
- “Çalışanlara” kelimesinde “-an” yapım eki, “-lar” ve “-a” çekim ekleri. Doğru kullanım.
B) Tepedeki evde bir akrabası oturuyor.
- “Tepedeki” kelimesinde “-de” çekim eki, “-ki” yapım eki. Yanlış kullanım.
C) Tanıdıklara haber yollamış.
- “Tanıdıklar” kelimesinde “-dık” yapım eki, “-lar” çekim eki.
- “Tanıdıklara” kelimesinde “-dık” yapım eki, “-lar” ve “-a” çekim ekleri. Doğru kullanım.
D) Seçilmiş dizeler ayrı yer almıştı bu kitapta.
- “Seçilmiş” kelimesinde “-miş” yapım eki. Doğru kullanım.
E) Tozlu yollardan aşıp da geldik.
- “Tozlu” kelimesinde “-lu” yapım eki.
- “Yollardan” kelimesinde “-lar” çekim eki, “-dan” çekim eki. Doğru kullanım.
Sonuç olarak, “B) Tepedeki evde bir akrabası oturuyor.” cümlesinde yapım eki olan “-ki” çekim eki olan "-de"den sonra geldiği için doğru kurala uymuyor ve bu seçenek yanlış kullanımı içeriyor.
Doğru cevap: B) Tepedeki evde bir akrabası oturuyor.