Parçadaki Altı Çizili Bölümlerden Hangisinin Yazımı Doğrudur?
Cevap:
Sorunun cevabını belirlemek için verilen altı çizili ifadelerin yazım kurallarına uygunlukları dikkatlice incelenmelidir.
Altı Çizili Bölümler ve Yazım Kuralları Analizi:
-
I: “Yıldan yıla az miktarda değişiklik göstermekle birlikte 450 bin hektar ortalama bağ alanına sahip olan Türkiye’de…”
- 450 bin ifadesinin yazımı doğru. Türkçe yazım kurallarına göre büyük sayılar yazılırken binlerden sonra boşluk bırakılır.
- Doğrudur.
-
II: “Türkiye’de en geniş alanda yetiştiricilik yapılan bölge, Ege Bölgesi’dir.”
- “Ege Bölgesi’dir” ifadesi yazım kurallarına uygun.
- Bütün özel isimler büyük harfle başlar, ve “-dir” ekinden önce kesme işareti kullanılır.
- Doğrudur.
-
III: “Denizli ve Mersin illeri diğer büyük üzüm üreticisi illerdir.”
- Denizli ve Mersin illeri yazımı doğru. Ancak “iller” kelimesinde yinelenme gerekmez.
- Doğrudur.
-
IV: “Mersin, Adana ve Antalya’da genellikle erkenci sofralık üzüm çeşitlerinin yetiştiriciliği yapılmaktadır.”
- “erkenci” yanlış bir ifadedir. Türkçede bu kelime erken olgunlaşan veya benzer terimle ifade edilmelidir.
- Yanlış.
Sonuç:
Altı çizili bölümlerden doğru yazılmış olan seçenek: A şıkkı (I bölümü).
Bu parçadaki altı çizili bölümlerden hangisinin yazımı doğrudur?
Answer:
Soruda geçen altı çizili bölümlere bakıldığında, genellikle karşımıza çıkan yazım sıkıntısı “450bin” ifadesinde (doğrusu “450 bin” olmalı) veya “Denizli ve Mersin Illeri” ifadesindedir (doğrusu “Denizli ve Mersin illeri” ya da “Denizli ve Mersin İlleri” => özel isim + “iller” biçiminde). Ancak “Ege Bölgesi” resmî bir bölge adıdır; bölge adları büyük harfle başlayacak şekilde ve sonuna getirilen ek kesme işaretiyle ayrılacak biçimde yazılır. Yani “Ege Bölgesi’nin”, “Ege Bölgesi’dir” vb. kullanımlar doğrudur.
Dolayısıyla altı çizili ifadelerden “Ege Bölgesi’dir” yazımı doğru kabul edilir. Sorudaki seçenek sıralamasına göre bu ifade genellikle II numaralı bölümde yer alır.
Buna göre doğru cevap: B) II
Bu parçadaki altı çizili bölümlerden doğru yazılan kesinlikle “Ege Bölgesi’dir” ifadesidir (II).
Soru: Bu parçadaki altı çizili bölümlerden hangisinin yazımı doğrudur?
Yanıt: II. “Ege Bölgesi’dir”
İçindekiler
- Altı Çizili İfadelerin İncelenmesi
- Doğru Yazım Kuralları Açısından Değerlendirme
- Özet Tablo
- Detaylı Açıklama
- Kısa Özet
1. Altı Çizili İfadelerin İncelenmesi
Sorudaki metinde dört ayrı numaralandırılmış (I, II, III, IV) altı çizili bölüm görülmektedir. Bu bölümlerin her biri şu şekilde özetlenebilir:
- (I) “450bin hektar” yazımı
- (II) “Ege Bölgesi’dir.” ifadesi
- (III) “bu bölgede yer almaktadır. Bu bölgede üretim alanı en büyük yer Manisa’dır.” (metinde III olarak geçen kısım)
- (IV) “Denizli ve Mersin Illeri” şeklinde geçmesi (şehir adı + ekin yazımı)
Bu dört bölümden hangisinin yazımı kurallara uygundur? Sorumuz bunu belirlemektir.
2. Doğru Yazım Kuralları Açısından Değerlendirme
2.1. Bölge İsimleri ve Eklerin Yazımı
Türkçede bölge, yöre, ülke adlarından sonra getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örneğin:
- “Marmara Bölgesi’ndeki sanayi…”
- “Ege Bölgesi’dir.”
- “Türkiye’de…”
Bu nedenle “Ege Bölgesi’dir” ifadesi kuşkusuz doğru bir kullanım örneğidir:
- “Ege Bölgesi” özel isim statüsünde geçtiği için büyük harfle başlar.
- Ardından gelen “-dir” bilgisiz ek (bildirme eki) kesme işaretiyle ayrılır.
- Doğru yazımı: Ege Bölgesi’dir.
2.2. Sayıların Yazımı
Türkçe yazım kurallarına göre “450 bin” şeklinde yazılmalıdır; yani sayı ile “bin” kelimesi arasında bir boşluk olmalıdır. Soru metninde “450bin” bitişik biçimde altı çizili verilmişse bu yazım hatalıdır. Dolayısıyla I numaralı kısım yanlış yazılmıştır.
2.3. Şehir Adları ve Ekler
“Denizli ve Mersin Illeri” ifadesinde “illeri” kelimesi küçük harfle yazılmalı, ayrıca -l ve -i harfleri arasına büyük harf girilmemelidir. Doğrusu “illeri” şeklinde yazılır; yani “Mersin illeri” değil “Mersin ili” ya da çoğul kullanılıyorsa “Mersin ve Denizli illeri” biçiminde küçük harflerle geçmelidir. Dolayısıyla bu kısımda da bir yazım hatası vardır.
“Manisa’dır” şeklinde kullanılan ifade temel olarak doğru gibi görünse de (şehir adlarına ek geldiğinde kesme işareti kullanılır), III numaralı altı çizili kısım içinde başka bir yazım/punktuasyon hatası söz konusu mu diye bakmak gerekir. Soru metninde “bu bölgede yer almaktadır. Bu bölgede üretim alanı en büyük yer Manisa’dır.” satırları III olarak tümüyle altı çiziliyse, orada ek bir sorun var mı diye değerlendirildiğinde, cümle kuruluşu ve noktalama bakımından küçük sorunlar olsa da temelde “Manisa’dır” ifadesi doğrudur. Buna karşın asıl sorulan “yazım” ise eklerin, harflerin, kesme işaretlerinin kullanımına yöneliktir.
Her durumda, “Ege Bölgesi’dir.” (II) ifadesi tüm kurallara en uygun olan kısımdır. Diğerlerinde (I: “450bin”, III: metinde noktalama ya da yazım hatası olabilir, IV: “Illeri”) sorun olduğu açıktır.
3. Özet Tablo
| Altı Çizili Kısım (Numara) | Metindeki İfade | Doğruluk Durumu | Açıklama |
|---|---|---|---|
| I | 450bin hektar | Yanlış | “450 bin” şeklinde yazılması gerek. |
| II | Ege Bölgesi’dir. | Doğru | Özel isim + ek kesme işaretiyle yazılmış, kurala uygun. |
| III | Manisa’dır vb. (noktalamaya bakılır) | Kararsız / Hatalı yönleri olabilir | Kesme işareti doğru, ancak cümle yapısında ufak sorunlar var. |
| IV | Denizli ve Mersin Illeri | Yanlış | “illeri” küçük harfle yazılmalı. |
Tablodan da görüleceği üzere II numaralı altı çizili bölüm yazım kurallarına en uygun seçenektir.
4. Detaylı Açıklama
- “450bin” → “450 bin”
- Yazım kuralı gereği sayı ile “bin” sözcüğü arasında boşluk olmalıdır.
- “Ege Bölgesi’dir.”
- Özel isim sayılan “Ege Bölgesi” + ek “-dir” arasında kesme işareti vardır; bu doğru bir kullanımdır.
- “Manisa’dır”
- İl (şehir) adlarına gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. “Manisa’dan”, “Manisa’ya”, “Manisa’dır” gibi. Bu kısım tek başına doğru olsa da altı çizili bölümün tüm cümlesi içerisinde ufak noktalama sorunları olabilir. Soruda tam da yazım doğruluğuna bakıldığı için, III numaralı kısım “en doğru” kabul edilmeyebilir.
- “Denizli ve Mersin Illeri”
- Burada “illeri” ifadesi doğru yazım olarak küçük harfle ve -i harfi noktalı biçimde olmalıdır (Illeri şeklinde büyük “I” kullanılması hatalı). Dolayısıyla yazım hatası barındırmaktadır.
Sonuçta en hatasız kısım II numaralı ifadedir.
5. Kısa Özet
Bu tür sorularda bölge adları, ülke adları, şehir adları, “bin” gibi sayı veya ölçü birimleri ve eklerin doğru yazımı gözetilir. Yukarıdaki parçada, “Ege Bölgesi’dir.” ifadesinde yazım kuralları doğru biçimde uygulanmıştır. Dolayısıyla doğru seçeneğimiz II olmaktadır.
Cevap: II (Ege Bölgesi’dir).