Buyuk unlu uyumuna ornekler

buyuk unlu uyumuna ornekler

Büyük Ünlü Uyumuna Örnekler Nelerdir?

Cevap:

Türkçede büyük ünlü uyumu, bir kelime içerisindeki kalın (a, ı, o, u) ve ince (e, i, ö, ü) ünlülerin uyumlu olması kuralıdır. Yani bir kelimede kalın ünlüler varsa, bütün ünlüler kalın olur; ince ünlüler varsa, bütün ünlüler ince olur. Bu kural Türkçe kelimelerin doğru telaffuzu ve yazımı açısından çok önemlidir.


Tablo: Büyük Ünlü Uyumuna Uyan Örnek Kelimeler

Kalın Ünlülü Kelimeler İnce Ünlülü Kelimeler
Kapı Ev
Okul Gül
Araba Deniz
Koyun Bilgi
Bulut Öğrenci
Dolap Böcek
Yaprak Güneş
Toprak Üzüm

Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Örnek Kelimeler

Bazı kelimelerde ünlü uyumu görülmez. Bunlar genellikle yabancı kökenli veya bileşik kelimelerdir:

Örnek Kelimeler
Müzik
Telefon
Lokanta
Kıta
Kule

Büyük Ünlü Uyumunun Kısaca Kuralları

  1. Kalın ünlüler: a, ı, o, u
  2. İnce ünlüler: e, i, ö, ü
  3. Kelime içinde ya sadece kalın ya da sadece ince ünlüler bulunur.
  4. Kalın bir ünlü ile başlamış kelimede başka kalın ünlüler olur; ince ise ince ünlüler olur.

Örnek Cümleler

  • Kapı (a, ı) büyük ünlü uyumuna uygundur.
  • Ev (e), ince ünlüdür ve kelimenin tüm ünlüleri ince ünlüdür.
  • Araba (a, a, a) tamamen kalın ünlülerden oluşmuştur.
  • Deniz (e, i) tamamen ince ünlülerden oluşmuştur.

Özet

  • Büyük ünlü uyumu, Türkçenin temel ses uyumu kurallarındandır.
  • Kelimenin tamamında kalın ya da ince ünlülerin uyumlu olması gerekir.
  • Yabancı kelimeler ve bazı adlar büyük ünlü uyumuna uymayabilir.

@Dersnotu