"Sevr Barış Antlaşması, Türk milleti için öylesine uğursuz bir idam kararnamesidir ki onun bir dost ağzından çıkmamasını dileriz. Bu konuşmamız sırasında bile Sevr Barış Antlaşması’nı ağzıma almak istemem. Sevr Barış Antlaşması’nı kafasından çıkarmayan milletlerle güven temeline dayanan ilişkilere girişemeyiz. Bize göre böyle bir antlaşma yoktur.”
Mustafa Kemal’in Bu Sözlerine Göre Yargılar
Mustafa Kemal Atatürk’ün yukarıdaki ifadeleri Sevr Antlaşması’nın Türk milleti için ne denli olumsuz bir anlam taşıdığını vurgular. Verilen seçeneklerde ise bu sözlerden hangi yargılara varılabileceği sorgulanmaktadır. İfadeyi inceleyerek bu yargılara ulaşalım:
-
Dış politika ilkelerimiz, Sevr’in kabul edilmemesine dayanır.
- Yukarıdaki metne bakıldığında, Sevr Antlaşması’nın kabul edilmemesi gerektiği ve Türk milleti tarafından reddedildiği açıkça belirtilmektedir. Buradan, Sevr’in kabul edilmemesinin dış politika ilkeleriyle de uyumlu olduğu sonucu çıkarılabilir.
-
Mustafa Kemal, Sevr Antlaşması’nı yok saymıştır.
- Metinde geçen “Bize göre böyle bir antlaşma yoktur” ifadesi, Sevr Antlaşması’nın yok sayıldığını net bir biçimde ifade etmektedir.
-
İtilaf Devletleri, barış görüşmelerinde Sevr Antlaşması’nı esas almak istemiştir.
- Mustafa Kemal’in Sevr Antlaşması’nı Türk tarafı için yok saydığı ve reddetmesine rağmen, bu antlaşmanın itilaf devletleri tarafından temel alınmaya çalışıldığını anlamamız mümkündür. Bu, tarihsel bağlamda da doğrudur, zira İtilaf Devletleri Sevr Antlaşması’nı imzalatmak istemiştir.
Cevap Anahtarı
Açıklanan ifadeler ve yargılar bir arada değerlendirildiğinde, doğru seçenek D) II ve III olacaktır.
Bu seçenek, Mustafa Kemal’in Sevr Antlaşması’nı yok saymasını ve itilaf devletlerinin bu antlaşmayı barış görüşmelerinde temel almak istemesini kapsar. İlk ifade, Sevr’in kabul edilmemesine yönelik politik bir duruş belirtse de, metinde direkt olarak dış politika ilkesinden söz edilmemektedir. Bu nedenle, II ve III en net ve doğru çıkarımlardır.