Bu iki cümlede ifade edilenlerin neden-sonuç ilişkisini yansıtan, tam ve doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
Soru Açıklaması:
Soruda verilen iki cümlede neden-sonuç ilişkisini doğru anlamak önemlidir. Birinci cümle “Bugün klasik eserler diye saydığımız edebi ürünler, sanatçının kendi birikimini ve imzasını eserlerine yansıtan sanatçılar arasından çıkmıştır.” cümlesinde bir olguyu belirtmekte; ikinci cümle ise “Bir sanatçı adını tarihe yazdırmak istiyorsa başka sanatçıların gölgesinden bir an önce kurtulmalıdır.” cümlesinde bir öneriyi ifade etmektedir. Soruda bu iki cümlenin neden-sonuç ilişkili bir biçimde birleşmiş hâlini bulmamız isteniyor.
Şıklar Üzerinden Değerlendirme:
-
A Şıkkı:
“Bugün klasik eserler diye saydığımız edebi ürünler, sanatçının kendi birikimini ve imzasını yansıtmasının sonucudur; bu yüzden başka sanatçıların gölgesinden kurtulmayı başaranlar, tarihteki yerini alabilir.”
Doğru bir neden-sonuç ilişkisi kurulmuş. Sanatçıların gölgelerden kurtulması sanatsal başarıyla ilişkilendirilmiş. Bu nedenle doğru bir seçenek gibi duruyor. -
B Şıkkı:
“Bugün klasik eserler diye saydığımız edebi ürünler, tarihte adını yazdırmak isteyen ve kendi birikimini eserlerine yansıtan sanatçılar arasından çıkmıştır.”
Cümlede neden-sonuç ilişkisi net değil, ifadeler sadece bir durum tespiti yapıyor. Bu şık doğru değil. -
C Şıkkı:
“Bir sanatçı başka sanatçıların eserlerinden etkilenmeyi bir an önce bırakmalıdır çünkü bugün klasik eserler diye saydığımız edebi ürünler kendi birikimini ve imzasını eserlerine yansıtan sanatçılar arasından çıkmıştır.”
Mantık hatası var. Burada sebep-sonuç ilişkisi tutarlı şekilde verilmiyor. Bu şık doğru değil. -
D Şıkkı:
“Bugün klasik eserler diye saydığımız edebi ürünler, kendi birikimini ve imzasını eserlerine yansıtan sanatçılar arasından çıkmıştır; dolayısıyla bir sanatçı tarih yazmak istiyorsa başka sanatçılar üzerinde etkili bırakabilmelidir.”
Dil bilgisi açısından tutarsızlık olduğu için bu şık da doğru değil. -
E Şıkkı:
“Bir sanatçının tarihe yazdırmak istiyorsa başka sanatçıların gölgesinden bir an önce kurtulmalıdır çünkü bugün klasik eserler diye saydığımız edebi ürünler kendi birikimini ve imzasını eserlerine yansıtan sanatçılar arasından çıkmıştır.”
Doğru bir neden ve sonuç ilişkisi kurulmuş. İlgili ifadeler birbirini tamamlıyor ve mantık hatası yok. Bu seçenek doğru olabilir.
Doğru Cevap: E Şıkkı
Tablo olarak gösterim:
| Şık | Değerlendirme | Sonuç |
|---|---|---|
| A | Mantıklı, ancak ifade tam değil. | Yanlış |
| B | Sadece durum tespiti, neden-sonuç ilişkisi yok. | Yanlış |
| C | İfade karışık, mantıksal hata var. | Yanlış |
| D | Dilbilgisi hatası ve mantık sorunu var. | Yanlış |
| E | Neden-sonuç ilişkisi net ve doğru. | Doğru Şık |