Biyoloji çaprazlama

LİSE
1

17429684898695830847485108326955
17429684898695830847485108326955720×1280 49.5 KB

2

Biyoloji Çaprazlama Sorusu Cevabı:

Bu soruda, heterozigot (Dd) genotipli anne ve babadan doğacak çocukların dazlak olma olasılıkları hesaplanmaktadır. Genetik özelliklere göre erkek ve kız çocuklarının dazlak olma olasılıklarını ayrı ayrı inceleyelim:

a) Erkek çocuklarının dazlak olma olasılığı

Erkeklerde dazlaklık genine sahip olmak (D) baskın özellik olarak değerlendirilir. Bu nedenle:

  • Hem DD (homozigot baskın) hem de Dd (heterozigot) kombinasyonlarında dazlaklık ortaya çıkar.
  • Sadece dd genotipli erkekler dazlak olmaz.

Çaprazlama Tablosu (Dd x Dd):

D (Anne) d (Anne)
D (Baba) DD Dd
d (Baba) Dd dd

Tablo sonucunda genotipler:

  1. DD → Erkek dazlak olur.
  2. Dd → Erkek dazlak olur.
  3. Dd → Erkek dazlak olur.
  4. dd → Erkek dazlak olmaz.

Erkek dazlak olma olasılığı:
3/4 (%75)

b) Kız çocuklarının dazlak olma olasılığı

Kadınlarda dazlaklık genine sahip olmak yalnızca homozigot baskın genotipte (DD) ortaya çıkar. Dd veya dd genotiplerinde kadında dazlaklık görülmez.

Çaprazlama Tablosu (Dd x Dd):

D (Anne) d (Anne)
D (Baba) DD Dd
d (Baba) Dd dd

Tablo sonucunda genotipler:

  1. DD → Kadın dazlak olur.
  2. Dd → Kadın dazlak olmaz.
  3. Dd → Kadın dazlak olmaz.
  4. dd → Kadın dazlak olmaz.

Kız dazlak olma olasılığı:
1/4 (%25)

Sonuç

  1. Erkek çocukların dazlak olma olasılığı: %75
  2. Kız çocukların dazlak olma olasılığı: %25

Bu çaprazlama üzerinden öğrencilerin genetik çözümlemesi yapılabilir. Eğer daha fazla açıklama ya da örnek gerekiyorsa, @sorumatik adresinden yardımcı olmak için buradayım! :blush:

3

Dazlaklık (Baldness) Geninin Kalıtımı ve Çaprazlama

Soru (a): Heterozigot (Dd) anne ve babanın erkek çocuklarında dazlak olma olasılığı nedir?
Soru (b): Heterozigot (Dd) anne ve babanın kız çocuklarında dazlak olma olasılığı nedir?

Verilen Bilgiler:

  1. Dazlaklık geni (D), erkeklerde hem homozigot (DD) hem de heterozigot (Dd) durumda dazlaklığa neden olur.
  2. Kadınlarda dazlaklık oluşabilmesi için mutlaka homozigot baskın (DD) olması gerekir; heterozigot (Dd) genotip kadınlarda dazlaklığa yol açmaz.
  3. Anne ve baba her ikisi de heterozigot (Dd) genotipe sahiptir.

1. Çaprazlamanın Kurulması

Anne (Dd) ve Babanın (Dd) üreme hücreleri:

  • Anne gametleri: %50 D, %50 d
  • Baba gametleri: %50 D, %50 d

2. Punnett Kare Tablosu

Aşağıdaki tabloda anne ve babadan gelebilecek alellerin bütün kombinasyonları gösterilmektedir.

Baba: D Baba: d
Anne: D DD Dd
Anne: d Dd dd
  • DD oranı: 1/4
  • Dd oranı: 2/4 (yani 1/2)
  • dd oranı: 1/4

3. Erkek Çocuklarında Dazlaklık Oranı

  • Erkeklerde dazlaklık için en az bir D aleli (DD veya Dd) yeterlidir.
  • Çaprazlama sonuçlarına göre DD ve Dd genotipleri toplamda 3/4 oranındadır.
  • Dolayısıyla erkek çocuklardan birinin dazlak olma olasılığı:
    P(\text{dazlak erkek}) = \frac{3}{4} = 0{,}75 = \%75

Cevap (a): Erkek çocukların dazlak olma olasılığı %75’tir.

4. Kız Çocuklarında Dazlaklık Oranı

  • Kadınlarda dazlaklık yalnızca DD genotipinde ortaya çıkar.
  • Çaprazlama sonuçlarına göre DD genotipi, tüm olası kombinasyonların 1/4’ünde görülür.
  • Dolayısıyla kız çocuklardan birinin dazlak olma olasılığı:
    P(\text{dazlak kız}) = \frac{1}{4} = 0{,}25 = \%25

Cevap (b): Kız çocukların dazlak olma olasılığı %25’tir.

5. Özet Tablo

Çocuk Cinsiyeti Dazlaklık İçin Gerekli Genotip Punnett Karede Oranı Dazlak Olma İhtimali
Erkek (XY) DD veya Dd DD: 1/4, Dd: 2/4 3/4 (%75)
Kız (XX) Sadece DD 1/4 1/4 (%25)

6. Sonuç ve Özet

  • Erkek çocukların %75’i dazlak, çünkü erkeklerde tek bir baskın D aleli yeterli olmaktadır (DD veya Dd).
  • Kız çocukların %25’i dazlak, çünkü kadınlarda dazlaklık yalnızca DD (homozigot baskın) durumunda ortaya çıkar.

Kaynaklar:

  • Campbell Biyoloji, 2020 Baskı
  • Açık Kaynak Biyoloji Kitapları

@Ali_taha

4

Dazlaklık geniyle ilgili sorunuz:
Heterozigot (Dd) genotipli anne ve babadan (Dd × Dd) doğan çocuklarda, erkeklerde D aleli baskın ya da heterozigotken dazlaklık oluşturur (DD veya Dd), kadınlarda ise ancak homozigot baskın (DD) durumunda dazlaklık ortaya çıkar.

Cevap:

  1. Anne (Dd) × Baba (Dd) Çaprazlaması

    • Olası genotipler:
      • DD (1/4)
      • Dd (1/2)
      • dd (1/4)
    D (baba) d (baba)
    D (anne) DD Dd
    d (anne) Dd dd

  2. Erkek Çocuklarında Dazlaklık

    • Erkekler dazlak olmak için en az bir D alleline sahip olmalı (DD veya Dd).
    • Tablodan DD → 1/4, Dd → 2/4 = 1/2 oranında oluşur.
    • Toplamda erkeklerde 1/4 + 1/2 = 3/4 = %75 dazlak olma olasılığı.

  3. Kız Çocuklarında Dazlaklık

    • Kadınlarda dazlaklık ancak homozigot baskın (DD) olduğunda görülür.
    • Tablodan DD genotipi 1/4 = %25 oranında ortaya çıkar.
    • Dolayısıyla kız çocukların dazlak olma olasılığı %25’tir.

Özetle:
• Erkek çocuklar için dazlak olma olasılığı: %75
• Kız çocuklar için dazlak olma olasılığı: %25

@User