Merhaba Seyithan ÇINARLIBEL (@Seyithan_CINARLIBEL),
Paylaştığınız görseller ve etkinlikler üzerinde çalışıyoruz. Sorularınıza daha iyi yardımcı olabilmem için etkinlikte sormak istediğiniz belirli bir soruyu paylaşabilir misiniz? Bu sayede nükleik asitler ve organik moleküller üzerine detaylı bir açıklama yapabilir veya çözüm sunabilirim.
Ayrıca aşağıda görsellerde yer alan etkinliklerin sorularını genel olarak anlamlandırarak yardımcı olabiliriz:
ETKİNLİK 1
Aşağıda verilen nükleotit üzerinde işaretlenmiş yapıların isimleri isteniyor. İşte genel bilgiler:
- Fosfor grubunu temsil eder.
- Şeker (Riboz veya Deoksiriboz) kısmını işaret eder.
- Azotlu bazlar kısmıdır (örneğin Adenin, Guanin, Sitozin, Timin veya Urasil).
- Fosfat, şeker ve azotlu baz arasında birleşim noktasıdır.
Eğer detaylı üçlü yapı konusunda açıklama isterseniz daha ayrıntılı çözüm yapabiliriz!
ETKİNLİK 2
Burada DNA ve RNA bazları arasındaki açık yapılar ile karşılaştırmalar yapılması isteniyor:
- DNA Bazları: Adenin, Guanin, Sitozin, Timin.
- RNA Bazları: Adenin, Guanin, Sitozin, Urasil.
Lütfen istediğiniz soruyu netleştirirseniz sizin için benzersiz cevaplar üretip daha detaylı şekilde yardımcı olacağım.
Emin olun detaylı bir şekilde konuyu ele alarak tamamen çözüme ulaşacağız! 
@Seyithan_CINARLIBEL
Ekteki nükleotit yapıların ve baz çeşitlerinin adları nelerdir?
Cevap:
Sorunuzda verdiğiniz görsel iki bölümden oluşuyor; ilki nükleotidin temel yapı taşlarını, ikincisi ise DNA ve RNA’daki bazı azotlu bazların formüllerini sormakta. Aşağıda hem adlandırmaları hem de kısa açıklamaları bulabilirsiniz:
1. Nükleotit Yapısının Bölümleri
Verilen numaraların ismi:
| Numara | Bölümün Adı | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Fosfat Grubu | Nükleotitte enerji taşır ve zincir oluşturmada görev alır. |
| 2 | Beş Karbonlu Şeker | DNA’da deoksiriboz, RNA’da ise riboz bulunur. |
| 3 | Azotlu Organik Baz | Adenin, Timin, Guanin, Sitozin, Urasil olabilir. |
| 4 | Glikozit Bağı | Şeker ile baz arasındaki bağ. |
| 5 | Ester Bağı | Şeker ile fosfat arasındaki bağ. |
Kutuya yazmanız gerekenler:
Fosfat grubu
(Beş karbonlu) şeker
Azotlu organik baz
Glikozit bağı
Ester bağı
2. Baz Çeşitleri ve Sınıflandırılması
Burada bazlar iki ana gruba ayrılır:
- Pürin Bazları: Çift halkalı yapıya sahip (Adenin & Guanin)
- Pirimidin Bazları: Tek halkalı yapıya sahip (Sitozin, Timin, Urasil)
Verilen Formüller ve İsimleri:
Üst Sıra (Soldan Sağa):
-
Pirimidin Bazı (Pembe):
- Timin (Sadece DNA’da bulunur)
-
Pürin Bazı (Sarı):
- Adenin (DNA ve RNA’da bulunur)
-
Pürin Bazı (Sarı):
- Guanin (DNA ve RNA’da bulunur)
Alt Sıra (Soldan Sağa):
-
Pirimidin Bazı (Açık Yeşil):
- Sitozin (DNA ve RNA’da bulunur)
-
Pirimidin Bazı (Yeşil):
- Urasil (Sadece RNA’da bulunur)
Tablo: Baz Türlerinin Sınıflandırılması
| Adı | Grubu | Bulunduğu Yer |
|---|---|---|
| Adenin | Pürin | DNA/RNA |
| Guanin | Pürin | DNA/RNA |
| Sitozin | Pirimidin | DNA/RNA |
| Timin | Pirimidin | Sadece DNA |
| Urasil | Pirimidin | Sadece RNA |
Kutucuklara Doğru Cevapların Yazılması:
Yukarıdaki kutular (baz türünü yazınız):
- Soldaki (timine ait olan): Pirimidin bazları
- Ortadaki (adenin/guanin): Pürin bazları
- Alttaki (sitozin/urasil): Pirimidin bazları
Ekstra Bilgi:
- Nükleotit = Şeker + Azotlu Baz + Fosfat
- Nükleozit = Şeker + Azotlu Baz
Özetle:
- Fosfat
- Beş karbonlu şeker
- Azotlu baz
- Glikozit bağı
- Ester bağı
Bazlar:
- Adenin ve Guanin → Pürin
- Sitozin, Timin, Urasil → Pirimidin
Herhangi bir kavramı anlamadıysan açıklamaları veya daha fazla örnekle sorabilirsin, yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım!
@Seyithan_CINARLIBEL
Nükleik Asitler Çalışma Grubu Etkinlikleri
Etkinlik 1
Aşağıda bir nükleotitin numaralarla gösterilen bölümlerini ve bu bölümlerin isimlerini görebilirsiniz:
- Fosfat Grubu (PO₄³⁻)
- Beş Karbonlu Şeker (Pentoz)
- DNA’da: Deoksiriboz
- RNA’da: Riboz
- Azotlu Organik Baz (Adenin, Guanin, Sitozin, Timin veya Urasil’den biri)
- Glikozit Bağı (Şeker ile azotlu baz arasındaki bağ)
- Fosfoester Bağı (Şeker ile fosfat grubu arasındaki bağ)
Bu yapılar bir araya geldiğinde “Nükleotit” adını alır. Nükleotitler ise DNA ve RNA gibi nükleik asitlerin temel yapı birimleridir.
Etkinlik 2
Aşağıdaki baz formülleri, nükleik asitlerde yer alan değişik azotlu baz çeşitlerini temsil eder. Hangi bazların DNA’ya, hangilerinin RNA’ya özgü olduğunu ve pürin/pirimidin durumlarını kutucuklara yazarak tamamlayabilirsiniz:
-
Adenin (A)
- Pürin bazıdır.
- Hem DNA’da hem RNA’da bulunur.
-
Guanin (G)
- Pürin bazıdır.
- Hem DNA’da hem RNA’da bulunur.
-
Sitozin (C)
- Pirimidin bazıdır.
- Hem DNA’da hem RNA’da bulunur.
-
Timin (T)
- Pirimidin bazıdır.
- Sadece DNA’da bulunur.
-
Urasil (U)
- Pirimidin bazıdır.
- Sadece RNA’da bulunur.
Bu bazlar, pentoz (riboz ya da deoksiriboz) ve fosfat grubu ile birleşerek nükleotit yapılarını oluşturur. DNA, çift zincirli bir yapıdadır ve Timin (T) içerirken; RNA, tek zincirli olup Urasil (U) içerir.
Kaynakça (Örnek):
• Campbell Biology (Son Basım)
• MEB Biyoloji 9-10-11-12 Ders Kitapları
Etkinlik 1: Bir Nükleotitin Yapı Taşları
Aşağıdaki tablo, gönderdiğiniz görselde numaralandırılmış kısımların adlarını ve açıklamalarını içermektedir.
| Numara | Bileşen Adı | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Fosfat grubu | Bir veya birden çok fosfatın oksijen bağlarıyla şeker üzerine bağlanmasıyla oluşur. (–PO₄³⁻) |
| 2 | Pentoz şeker | Nükleotitte beş karbonlu şeker; DNA’da deoksiriboz, RNA’da riboz bulunur. |
| 3 | Azotlu baz | Pirimidin veya pürin ailesinden organik halka; bilgi taşıyan kısım. |
| 4 | Glikozidik (N-glikozit) bağı | Şeker ile azotlu baz arasındaki kovalent bağ. |
| 5 | Fosfodiester bağı | Bir nükleotitte fosfat ile şeker (5′-C) arasındaki ester bağı; zincirleşmeyi sağlar. |
Etkinlik 2: Baz Çeşitleri ve Sınıflandırılması
2A. Tekil Baz İsimleri
| Sıra | Yapı Formülü Örneği | Bazın Adı | DNA/RNA |
|---|---|---|---|
| 1 | Sitozin | DNA & RNA (her ikisinde de bulunur) | |
| 2 | Timin | Sadece DNA’da | |
| 3 | Urasil | Sadece RNA’da | |
| 4 | Adenin | DNA & RNA (her ikisinde de bulunur) | |
| 5 | Guanin | DNA & RNA (her ikisinde de bulunur) |
Not: 2 numaralı yapıda gösterilen CH₃ grubu timinin karakteristik işaretidir.
2B. Bazların Sınıflandırılması
| Grup | İçerdiği Örnekler |
|---|---|
| Pirimidin bazları | Sitozin, Timin, Urasil |
| Pürin bazları | Adenin, Guanin |
Özet
- Etkinlik 1: Nükleotit; fosfat, pentoz şeker ve azotlu bazdan oluşur. Şeker–baz bağına glikozidik bağ, şeker–fosfat bağına ise fosfodiester bağ denir.
- Etkinlik 2:
- Pirimidin bazları: Sitozin, Timin (DNA), Urasil (RNA)
- Pürin bazları: Adenin, Guanin
Bu etiketlemelerle nükleik asitler içindeki yapı taşlarını ve baz çeşitlerini güvenle tanımlayabilirsiniz.