Bilimsel Yöntem Basamaklarını Kullanarak Bilimsel Araştırma Nasıl Yapılır?
1. Problemi Belirleme:
Bilimsel araştırmanın ilk adımı, gözlem yaparak veya bir soruya yanıt arayarak bir problem belirlemektir. Bu sorunun net ve araştırılabilir olması önemlidir.
2. Araştırma Yapma:
Probleminizin daha iyi anlaşılması için önceki çalışmaları inceleyin. Kitaplar, makaleler veya güvenilir internet kaynakları gibi materyallerden bilgi edinin.
3. Hipotez Oluşturma:
Hipotez, probleminize olası bir yanıt önerir. “Eğer… o zaman…” şeklinde bir varsayımda bulunur. Örneğin: “Eğer bitkilere fazla su verirsek, büyümeleri yavaşlar.”
4. Deney Tasarımı ve Veri Toplama:
Hipotezinizi test edecek bir deney tasarlayın. Değişkenleri belirleyin:
- Bağımsız değişken: Kontrol ettiğiniz şey.
- Bağımlı değişken: Ölçtüğünüz sonuç.
- Kontrollü değişkenler: Sabit tutmanız gereken faktörler.
5. Verileri Analiz Etme:
Deney sonucu elde edilen verileri değerlendirin. Grafikler çizebilir veya istatistiksel analiz yapabilirsiniz. Veriler hipotezinizi destekliyor mu?
6. Sonuçları Değerlendirme:
Hipoteziniz doğru mu? Bulgularınızı değerlendirerek sonuç çıkarın. Eğer hipoteziniz yanlışsa, yeni bir hipotez geliştirmek gerekebilir.
7. Bulguları Rapor Etme:
Araştırmanızın sonuçlarını yazılı bir raporla, sunumla veya yayınla paylaşın. Bu adım, bilimsel topluluğun ve kamuoyunun bilgisini genişletecektir.
Örnek:
Bir bitkiyi farklı miktarda suyla sulayarak büyüme hızını inceleyen bir deneyi düşünelim:
- Problemi belirledik: Bitki büyümesine su miktarının etkisi
- Araştırma: Mevcut literatürden bitki fizyolojisi bilgilerini edindik
- Hipotez: Fazla su verilirse bitki büyümesi yavaşlayacak
- Deney tasarımı: Farklı su miktarlarıyla bitki grupları oluşturduk
- Veri analizi: Büyüme oranlarını karşılaştırdık
- Sonuçlar: Araştırma sonucuna göre hipotezimizi değerlendirdik
- Rapor: Araştırmamızı yazılı bir rapor olarak sunduk
Özet: Bilimsel yöntem, problemlere sistematik bir şekilde yaklaşmamıza olanak tanır. Problemi belirlemekten başlayarak hipotez oluşturma, deney yapma, veri toplama ve sonuç çıkarma gibi adımlarla bilimsel bilgiler oluştururuz.