Görselde, verilen kaya türlerini büyüklükten küçüğe sıralamanız isteniyor. Bu tür sıralamalar genellikle şu şekildedir:
- Kaya
- Kayaç
- Taş
- Çakıl
- Kum
Bu sıralama, genellikle malzemelerin fiziksel büyüklüklerine göre yapılmıştır.
Görselde fosilleşme süreci adımları görülüyor. Bu adımları doğru sıraya koyarsak:
- Canlılar çeşitli nedenlerle ölürler ve kayaç, toprak altında kalırlar.
- Üzeri kapanan canlılar hava almadıkları için çürümezler.
- Milyonlarca sene toprak altında kalan canlılar katılaşarak sertleşirler ve fosilleşirler.
Bu sıralama, bir canlının fosil haline gelmesi sürecini anlamanızı sağlar.
Görseldeki boşlukları aşağıdaki ifadelerle doldurabilirsiniz:
- Kayaçların birbirinden farklı olmasını sağlayan maddelere mineral denir.
- Kayaçlar; rüzgar, su, sıcaklık farkı gibi etkenlerle zamanla parçalanıp ufalanır.
- Kayaç türlerinden ekonomik değeri olanlara maden adı verilir.
- Dünya bor rezervinin önemli kısmı ülkemizde bulunur.
- Linyit, termik santrallerde elektrik üretiminde kullanılır.
- Kursun, akü yapımında kullanılır.
- Termometre yapımında civa kullanılır.
- Demir, evlerin yapımında ve tren ray üretiminde kullanılır.
- Fosilleri inceleyen bilim dalına paleontoloji (Fosil bilimi) adı verilir. Fosiller hakkında bilgi toplayan bilim insanlarına ise paleontolog (Fosil bilinci) denir.
- Fosil kalıntıları jeolojik zamanlar, nesli tükenen canlılar hakkında bilgi verir.
- Dünya kendi etrafında dönerken aynı zamanda Güneşin etrafında da elips bir yörüngede dolanır. Dünyanın bu hareketine yıllık hareket denir.
- Dünyanın kendi etrafında dönmesi sonucunda gece ve gündüz oluşur.
- Dünya, Güneş etrafında dolanma hareketini 365 gün 6 saatte tamamlar. Geçen bu süreye 1 yıl denir.
- Dünya etrafında döndüğünde gündüz oluşur.
Görsele göre Dünya’nın hareketleri ve sonuçları aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır:
Dönme Hareketi Sonuçları ile İlgili:
- Gece-gündüz oluşumu
- 1 gün
- 24 saatlik süre
- Gölge boyu
- Aydınlık-karanlık
Dolanma Hareketi Sonuçları ile İlgili:
- 365 gün 6 saatlik süre
- Yıllık hareket
- 12 ay
- Mevsimler
Bu sınıflandırma, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi ve Güneş etrafında dolanması sonucu oluşan farklı olayları açıklar.
Açıklamada, kayaçların yapısını oluşturan maddelere “mineral” denir. Bu nedenle, doğru cevap C) Mineral olmalıdır.
Görünen o ki, birkaç etkinlik üzerindeki soruları ve cevapları incelemişsiniz. İşte sorular ve çözüm yolları:
Fosilleşme Süreci Etkinliği (ETKİNLİK 3):
- Süreç Sıralaması:
- Canlılar çeşitli nedenlerle ölür ve kayaç, toprak altında kalırlar.
- Üzeri kapanan canlılar hava almadıkları için çürümezler.
- Milyonlarca sene toprak altında kalan canlılar katılaşarak sertleşirler ve fosilleşirler.
Boşluk Doldurma Etkinliği (ETKİNLİK 4):
- Kayaçların birbirinden farklı olmasını sağlayan maddelere “mineral” denir.
- Kayaçlar; rüzgar, su, gibi etkenlerle zamanla parçalanıp ufalanır.
- Kayaç türlerinden ekonomik değeri olanlara “maden” adı verilir.
- Dünya bor rezervinin büyük kısmına sahip ülkemeizde bulunur; “termik santrallerde elektrik üretiminde kullanılır.”
- Termometre yapımında “cıva” kullanılır.
- … evlerin yapımında ve tren ray üretiminde kullanılır. “Demir”
- Fosilleri inceleyen bilim dalına “paleontoloji” (Fosil bilimi) adı verilir.
Dönme ve Dolanma Hareketi Etkinliği (ETKİNLİK 5):
-
Dönme Hareketi Sonuçları:
- Gece-gündüz oluşumu
- Gölge boyu
- 1 gün
- 24 saatlik süre
- Aydınlık-karanlık
-
Dolanma Hareketi Sonuçları:
- 365 gün 6 saatlik süre
- Yıllık hareket
- 12 ay
- Mevsimler
Mineral Kavramı:
- Kayaçların yapısını oluşturan maddelere mineral denir.
Yanlış Bilgi Sorusu:
- Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
- A) Canlılar manto katmanında yaşarlar. (Yanlış)
- Canlılar yer kabuğunun üst kısmında, karasal veya sucul ortamlarda yaşarlar. Manto katmanı, yer kabuğunun altında ve çok derindedir.
- A) Canlılar manto katmanında yaşarlar. (Yanlış)
Umarım bu bilgiler yardımcı olmuştur! Başka bir sorunuz varsa sormaktan çekinmeyin.