Soruların Cevapları:
Soru 13: Türkiye’nin 3 Tarafı Denizlerle Çevrili Olmasına Rağmen Balıkçılığın Yaygın Olmamasının 5 Nedeni Nedir?
Cevap:
-
Kıyı Yapısı: Türkiye’nin kıyılarının çok dağlık ve engebeli olması, balıkçı limanları ve barınaklarının yetersiz olmasına yol açarak balıkçılığın gelişimini engelliyor.
-
İklim Koşulları: Akdeniz ve Ege bölgelerinde yazların sıcak geçmesi ve deniz suyunun ısınması balık popülasyonunu etkiliyor.
-
Endüstriyel Kirlilik: Deniz kirliliği, özellikle Marmara ve Karadeniz gibi sanayi bölgelerine yakın kıyılarda balık popülasyonunu azaltıyor.
-
Üretim Yöntemleri: Modern balıkçılık tekniklerinin yetersiz kullanımı ya da uygulanmaması, avlanma verimliliğini düşürüyor.
-
Balıkçılık Politikaları: Yetersiz balıkçılık yönetimi ve denetimler, sürdürülebilir balıkçılığı olumsuz etkiliyor.
Soru 14: Yıllık Yağış Miktarının Çok Az Olduğu Tundra ve Sert Karasal İklim Bölgelerinde Susuzluk Yaşanmamasının Nedenleri Neler Olabilir?
Cevap:
-
Toprak Yapısı ve Permafrost: Tundra bölgelerinde toprak genellikle donmuştur (permafrost). Bu da yer altı suyunun buharlaşmasını engeller ve suyun yer altında depolanmasına olanak tanır.
-
Bitki Türleri: Tundra ve sert karasal iklim bitkileri, su tutma kapasitesi yüksek bitkilerdir, dolayısıyla bu bölgelerde suyun verimli kullanılması söz konusudur.
-
Düşük Buharlaşma: Sıcaklıkların düşük olması nedeniyle buharlaşma çok azdır, bu da su kaynaklarının korunmasını sağlar.
-
Kar Eriyik Suları: İlkbahar eriyen kar suları, su ihtiyacını karşılayabilecek önemli bir kaynaktır.
-
Doğal Su Havzalari: Dağlık bölgeler ve göllelerin varlığı, su kaynaklarını besleyen unsurlar arasında yer alır.
Soru 15: Ülkemizin Linyit, Tuz ve Bor Bakımından Zengin Olmasının Nedenleri Nelerdir?
Cevap:
-
Jeolojik Yapı: Türkiye’nin farklı jeolojik dönemlerde oluşmuş yapısı, zengin maden yataklarının oluşumuna neden olmuştur.
-
İklim ve Çevre Koşulları: Özellikle Anadolu’nun iç kısımlarında kurak iklim koşulları tuz oluşumuna imkân tanır.
-
Tektonik Aktiviteler: Türkiye, aktif bir tektonik bölgedir ve bu durum zengin maden yataklarının yüzeye çıkmasına sebep olur.
-
Buzul Çağ Kalıntıları: Linyit yatakları, eski bitki örtülerinin kalıntılarının yüz milyonlarca yıl boyunca sıkışıp kömürleşmesiyle oluşmuştur.
-
Yer Altı Sularının Etkisi: Bazı bölgelerde yer altı su seviyeleri maden oluşumuna elverişli şartlar sunar.
Soru 16: Sellerin Oluşmasında Etkili Olan Doğal ve Beşeri Faktörler Nelerdir?
Cevap:
-
Doğal Faktörler:
- Yoğun Yağış: Aniden başlayan ve yoğun şekilde yağan yağmurlar selin başlıca nedenlerindendir.
- Topografya: Dağlık ve engebeli arazilerde suyun hızla akması, sel riskini artırır.
-
Beşeri Faktörler:
- Yanlış Arazi Kullanımı: Sağlam altyapısı olmayan bölgelerde yapılaşma sel baskınlarına yol açabilir.
- Tarım Pratikleri: Üst toprağın soyulması veya betonlaşma, suyun yer altına geçişini engeller.
- Kanalizasyon ve Su Şebekesinin Yetersizliği: Yetersiz altyapı, su baskınlarının oluşmasına neden olur.
Soru 17: Heyelanların Fazla Yaşandığı Alanların Ortak Özellikleri Nelerdir?
Cevap:
- Eğimli Arazi: Eğimin fazla olduğu yerlerde toprak kayması riski yüksektir.
- Killi veya Taşlı Toprak: Bu tip topraklar su tutma kapasiteleri düşük olduğu için heyelan riski taşır.
- Yoğun Yağış: Sürekli yağış altında kalan toprak yumuşar ve kayma eğilimi artar.
- Bitki Örtüsünün Azlığı: Bitki köklerinin az olduğu yerlerde toprak daha kolay hareket eder.
- Jeolojik Farklılıklar: Farklı kayaç türlerinin bir arada bulunması toprağın kaymasına neden olabilir.
Soru 18: Heyelanların Oluşmasında ve Zararlarının Artmasında İnsanların Etkileri Hakkında Neler Söyleyebilirsiniz?
Cevap:
- Ağaç Kesimi: Ormanların yok edilmesi, toprakta tutuculuk sağlayan kök sistemlerinin kaybolmasına yol açar.
- Yol İnşaatları ve Madencilik: Kayaçların ve yer yüzeyinin kazılması, toprağın dengesini bozarak kaymalara sebep olabilir.
- Toprak Üzerindeki Yük: Yerleşim yerlerinin ağırlığı veya üst üste yapılan yapılar, toprağa ek yük getirerek heyelan riskini artırır.
- Sulama Sistemleri: Yanlış sulama teknikleri toprağın suya doymasına ve ağırlaşmasına neden olur.
Bu bilgiler üzerinden sorular etraflıca yanıtlanmış olup, coğrafi özellikler ve insan etkilerinin doğal afetlerin oluşumundaki rolleri açıkça belirtilmiştir.