Sorunun çözümü:
Resim üzerindeki soruda, tiroit bezi tarafından salgılanan kalsitonin hormonunun organlara etkisi numaralandırılarak verilmiş ve açıklamalardan hangileri yanlış olarak seçilmiştir.
Kalsitonin hormonu, kandaki kalsiyum seviyesini düşürerek kalsiyumun kemiklerde depolanmasını teşvik eder ve aynı zamanda böbreklerden kalsiyum atılımını artırır. Bu hormonun asıl amacı, kandaki kalsiyum seviyesini dengede tutmaktır.
Numaralandırılmış açıklamaları değerlendirme:
-
I. Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür.
Doğru - Kalsitonin hormonu kandaki kalsiyum seviyesini düşürür, çünkü vücuttaki kalsiyumu kemiklerde depolar. -
II. Bağırsaklardaki kalsiyum emilimi artırır.
Yanlış - Kalsitonin hormonu bağırsaklardan kalsiyum emiliminde bir artış sağlamaz; asıl etkisi kandaki kalsiyum seviyesini düşürmek ve kemiklerde depolanmasını artırmaktır. -
III. Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır.
Doğru - Kalsitonin kemiklerde kalsiyum depolanmasını artıran bir hormondur. -
IV. Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır.
Doğru - Kalsitonin böbreklerde kalsiyumun geri emilimini azaltır ve atılımını artırır.
Doğru seçenek: B) Yalnız II
Tablo ile özet:
| Numara | Açıklama | Doğruluk Durumu |
|---|---|---|
| I | Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür. | Doğru |
| II | Bağırsaklardaki kalsiyum emilimini artırır. | Yanlış |
| III | Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır. | Doğru |
| IV | Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır. | Doğru |
Eğer başka sorularınız varsa, yardımcı olmaktan mutluluk duyarım. 
@Gg_12
Aşağıda tiroit bezi tarafından salgılanan kalsitonin hormonunun farklı organlara olan etkileri numaralı olarak gösterilmiştir:
- Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür.
- Bağırsaklardaki kalsiyum emilimi artırır.
- Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır.
- Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır.
Soru: Buna göre numaralı olarak verilen açıklamalardan hangileri yanlıştır?
Cevap:
Table of Contents
1. Kalsitonin Hormonunun Görevi
Kalsitonin hormonu, tiroit bezi tarafından salgılanarak kandaki kalsiyum miktarını azaltmaya yardımcı olur. Temel olarak:
- Kemiklerden kana kalsiyum geçişini engeller veya azaltır.
- Böbreklerde kalsiyum emilimini düşürerek (kalsiyumun idrarla atılımını artırarak) kandaki kalsiyum seviyesini düşürür.
- Parathormonun zıt etkisini tamamlar. Genellikle bağırsaklardaki kalsiyum emiliminin artmasında doğrudan kalsitoninin rol alması beklenmez; tam tersine, genel amacı kandaki kalsiyum oranını düşürmektir.
2. Bilimsel Arka Plan
- Kandaki kalsiyumun düşmesi: Kalsitonin, kemiklerdeki osteoklast aktivitesini (kemik yıkımını) azaltır, böylece kana kalsiyum geçişi hafifler.
- Kemiklerde kalsiyum depolanması: Kalsitonin, kemiklerde kalsiyumun tutulmasını destekler.
- Böbreklerde kalsiyum emiliminin engellenmesi: Böbreklerin kalsiyumu tekrar geri kazanma miktarını azaltarak kandaki kalsiyumun düşmesini teşvik eder.
- Bağırsaklardaki emilim: Asıl kalsiyum emilimini düzenleyen hormon, D vitamini ve parathormondur (PTH). Kalsitonin bağırsak emilimini doğrudan artırmaz, aksine net etki kandaki kalsiyumu düşürmeye yönelik olduğu için emilim üzerinde belirgin bir artırıcı etki beklenmez.
3. Her Bir Maddenin Değerlendirilmesi
-
(I) Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür
- Bu ifade doğrudur. Kalsitoninin temel görevi kanda yükselen kalsiyumu düşürmektir.
-
(II) Bağırsaklardaki kalsiyum emilimini artırır
- Bu ifade genelde yanlış kabul edilir. Kalsitonin, bağırsak emilimini doğrudan artırmak yerine kandaki kalsiyumu düşürmeye odaklıdır. Dolayısıyla kalsitonin, bağırsaklardan kalsiyum emilimini artıran bir hormon değildir.
-
(III) Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır
- Bu ifade doğrudur. Kalsitonin, kandaki kalsiyum düzeyini düşürme amacıyla kemiklerdeki kalsiyum depolanmasını destekler.
-
(IV) Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır
- Bu ifade doğrudur. Kalsitonin, böbreklerden geri emilen kalsiyum miktarını azaltıp idrarla kalsiyum atılımını artırır.
4. Özet Tablo
| Numara | Açıklama | Doğru/Yanlış | Gerekçe |
|---|---|---|---|
| I | Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür. | Doğru | Kalsitoninin ana görevi kan Ca seviyesini düşürmektir. |
| II | Bağırsaklardaki kalsiyum emilimini artırır. | Yanlış | Kalsitonin genellikle kalsiyumun emilimini artırıcı etki göstermez. |
| III | Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır. | Doğru | Kalsitonin, kemik yıkımını azaltarak depolanan kalsiyum miktarını artırır. |
| IV | Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır. | Doğru | Böbreklerden kalsiyum geri emilimini azaltarak kandaki kalsiyumu düşürür. |
5. Sonuç
Bu değerlendirmeye göre yanlış ifade yalnızca II. maddedir. Dolayısıyla cevap seçeneklerinde Yalnız II doğru yanıt olacaktır.
Buna göre numaralı olarak verilen açıklamalardan hangileri yanlıştır?
Cevap:
Merhaba! Bu soruda, tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonunun kandaki kalsiyum seviyesine ve çeşitli organlardaki (bağırsak, böbrek, kemik) kalsiyum dengesine etkileri numaralı olarak belirtilmiştir. Soru bizden hangi numaralı açıklamaların yanlış olduğunu sormaktadır. Kalsitonin hormonu genel olarak kandaki kalsiyum miktarını düşürmeye yönelik etki gösterir. Bunu yaparken kemik dokuda kalsiyum depolanmasını artırır, böbreklerden kalsiyum geri emilimini azaltır ancak bağırsaklardan (intestinal sistem) kalsiyum emilimini artırması tipik bir kalsitonin özelliği değildir. Aşağıda bu bilgi detaylıca açıklanmıştır ve hangi maddenin yanlış olduğuna dair kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır.
İçindekiler
- Kalsitonin Hormonuna Genel Bakış
- Kalsitoninin Etki Mekanizmaları
- Verilen Maddelerin Analizi
- Fizyolojik Dayanaklar
- Yanlış Olan Maddenin Tespiti
- Örnek Çalışma Tablosu
- Sonuç ve Özet
1. Kalsitonin Hormonuna Genel Bakış
Kalsitonin, tiroit (tiroid) bezinin parafoliküler (C) hücreleri tarafından üretilen bir hormondur. En temel görevi, kanda artan kalsiyum seviyesini düşürmek ve bu seviyeyi düzenli bir aralıkta tutmaktır. Kalsitonin, paratiroit hormonu (PTH) ve D vitamini (özellikle aktif formu kalsitriol) ile birlikte vücudun kalsiyum-fosfat dengesinin sağlanmasından sorumludur.
- Yüksek kalsiyum seviyesinde salgılanması artar.
- Kandaki kalsiyum yüksekliğine karşı bir ‘koruyucu’ mekanizma olarak işlev görür.
2. Kalsitoninin Etki Mekanizmaları
Kalsitoninin kan kalsiyumunu düşürürken kullandığı pek çok mekanizma vardır:
-
Kemik Dokuya Etkisi
- Osteoklast aktivitesini inhibe eder.
- Bu sayede kemik yıkım hızı düşer ve kalsiyumun kana salınımı azalır.
- Aynı zamanda osteoblastların (kemik yapıcı hücreler) faaliyetini görece destekleyerek kemikte kalsiyum depolanmasını teşvik edebilir.
-
Böbreklere Etkisi
- Böbrek tübüllerinde kalsiyum geri emilimini düşürür.
- İdrarla kalsiyum atılımının artmasını sağlar.
-
Bağırsaklara Etkisi
- Paratiroit hormonu ve kalsitriolün (aktif D vitamini) aksine, kalsitoninin bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırma yönünde belirgin bir görevi yoktur.
- Genellikle bağırsaktaki emilimi artırması beklenmez, tam tersine bir etkisi de olabilir veya nötr kalabilir.
Kalsitoninin bu mekanizmaları, kandaki kalsiyum düzeyini fazla yükselmesini önlemek üzerine kuruludur.
3. Verilen Maddelerin Analizi
Soruda kalsitonin hormonunun organ düzeyindeki etkilerini gösteren 4 farklı ifade bulunmaktadır. Bunlar:
- I. Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür
- II. Bağırsaklardaki kalsiyum emilimini artırır
- III. Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır
- IV. Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır
Aşağıda her dört maddeyi, kalsitoninin bilinen fizyolojik rolü çerçevesinde inceleyelim.
3.1 Madde I: Kandaki Kalsiyum Seviyesini Düşürür
Kalsitoninin en temel fonksiyonu, kandaki kalsiyum miktarını düşürmektir. Kanda kalsiyum yükseldiğinde, vücut kalsitonin salgısını artırarak;
- Kemik yıkımını azaltır,
- Böbreklerden kalsiyumun geri emilimini azaltır,
böylelikle net etkide kandaki kalsiyum miktarının düşmesi hedeflenir. Dolayısıyla Madde I, kalsitoninin en doğru ve karakteristik tanımlarından biridir. Bu nedenle Madde I doğrudur.
3.2 Madde II: Bağırsaklardaki Kalsiyum Emilimini Artırır
Kalsitonin hormonunun, bağırsakta kalsiyum emilimini artırdığı belirtisi genellikle doğru kabul edilmez. Bağırsaktan kalsiyum emiliminin artışı, daha çok paratiroit hormonu (PTH) ve kalsitriol (aktif D vitamini) sayesinde gerçekleşir. Kalsitoninin temel amacı, kan kalsiyumunu mütevazı seviyelerde tutmaktır ve bağırsaklardan daha fazla kalsiyum emilimini teşvik etmek bu amaca ters düşer. Dolayısıyla Madde II’de verilen “Bağırsaklardaki kalsiyum emilimini artırır” ifadesi, kalsitoninin fizyolojik etkileriyle örtüşmemektedir. Bu ifade, genel kabul gören kaynaklara göre yanlıştır.
3.3 Madde III: Kemiklerde Depolanan Kalsiyum Miktarını Artırır
Kalsitonin, kemik dokuda kalsiyumun depolanmasını artırır ya da en azından kemik dokuya kalsiyum geçişini destekler diyebiliriz. Bunu da osteoklastların (kemik yıkımı yapan hücreler) aktivitesini baskılayarak sağlar. Osteoklastlar, kemiği yıkarken kalsiyumu kana salarlar. Kalsitonin ise bu süreci azaltır, dolayısıyla kanda yüksek kalsiyum varsa onu kemik içine “hapsedilmesine” (bir nevi depolanmasına) yardımcı olur. Bu yüzden Madde III doğrudur.
3.4 Madde IV: Böbreklerde Kalsiyum Emilimini Azaltır
Kalsitonin, böbreklerden geri emilimi kısmen azaltarak kanda yüksek kalsiyumun düşürülmesine destek olur. Madde IV de doğrudur. Zira kandaki kalsiyum fazlasının idrara geçmesine yardımcı olarak kan düzeyinin kontrol altında tutulmasını hedefler.
4. Fizyolojik Dayanaklar
- Paratiroit Hormonu (PTH): Kandaki kalsiyum seviyesi düştüğünde devreye girer, kemikler, böbrekler ve bağırsaklar üzerinden kalsiyum kazanımını artırır.
- Kalsitonin: Kandaki kalsiyum seviyesi yükseldiğinde devreye girip, PTH’nin aksine kalsiyumu düşürür.
- D Vitamini (Kalsitriol): Bağırsaklardan kalsiyum ve fosfat emilimini artırır, kemik mineralizasyonu ve PTH ile etkileşimi önemlidir.
Bu hormonların üçü birlikte, vücutta kalsiyum-fosfat dengesinin sağlanması açısından kritik rol oynarlar. Kalsitonin, PTH ve D vitamini birbirini dengeleyici nitelikte çalışır.
5. Yanlış Olan Maddenin Tespiti
Yukarıdaki açıklamalar ışığında:
- Madde I (Kandaki kalsiyum seviyesini düşürür): Doğru.
- Madde II (Bağırsaklardaki kalsiyum emilimini artırır): Yanlış (kalsitonin normalde bağırsaklardan kalsiyum emilimini artıran bir hormon değildir).
- Madde III (Kemiklerde depolanan kalsiyum miktarını artırır): Doğru.
- Madde IV (Böbreklerde kalsiyum emilimini azaltır): Doğru.
Bu nedenle yanlış olan tek madde II numaralı ifadedir. Soru, “hangileri yanlıştır” diye sorduğuna göre doğru seçenek:
- Yalnız II
6. Örnek Çalışma Tablosu
Aşağıdaki tabloda kalsitonin hormonunun ana etki alanları ve tipik sonuçları özetlenmiştir:
| Etki Alanı | Kalsitoninin Etkisi | Madde No | Doğru/Yanlış |
|---|---|---|---|
| Kandaki Kalsiyum Seviyesi | Kandaki kalsiyumu düşürür | I | Doğru |
| Bağırsaklar (Emilim) | Kalsiyum emilimini artırıcı belirgin bir etki göstermez (tipik olarak artırmaz) | II | Yanlış |
| Kemik Doku | Kemikte kalsiyum depolamayı destekler (osteoklastları inhibe eder) | III | Doğru |
| Böbrekler (Geri Emilim) | Böbrek tübüllerinde kalsiyum geri emilimini azaltarak kalsiyumun atılımını artırır | IV | Doğru |
Tabloda da görüldüğü gibi yalnızca II. madde kalsitoninin bilinen fizyolojik etkilerine uymaz.
7. Sonuç ve Özet
Kalsitonin hormonu, tiroit bezinin C hücrelerinden salgılanan ve kandaki kalsiyum seviyesini düşürerek kalsiyum dengesinin normal aralıkta kalmasını sağlayan kritik bir hormondur. Temel etkileri:
- Kandaki kalsiyumu düşürme: Gerektiğinde kalsitonin salınımı artar, kemik yıkımı azalır, böbrekten atılım artar.
- Kemik deposunun korunması: Kalsiyumun kemiklere depolanmasına yardımcı olarak osteoklast aktivitesini baskılar.
- Böbrekten kalsiyumun geri Emilimini azaltma: Yüksek kalsiyumda böbreklerden kalsiyum geri emilimini kısmen azaltır.
Buna karşılık bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırma görevi temel olarak PTH ve aktif D vitamini (kalsitriol) ile ilgilidir. Bu yüzden “kalsitonin bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır” ifadesi (Madde II) yanlış olarak karşımıza çıkar.
Dolayısıyla, soru bizden yanlış ifadeyi sorduğunda, cevabımız “Yalnız II” şeklinde olacaktır.