²⁰Ca,¹⁴Si,¹⁵P,¹²Ma,¹⁹F,¹⁷Cı atom yarı çaplarını kıyaslayınız
²⁰Ca, ¹⁴Si, ¹⁵P, ¹²Mg, ¹⁹F, ¹⁷Cl Atom Yarıçaplarını Kıyaslayınız
Cevap:
Atom yarıçaplarını kıyaslamak için, elementlerin periyodik tablodaki konumlarını göz önünde bulundurarak bir değerlendirme yapmalıyız. Atom yarıçapı, atom çekirdeği ile en dıştaki elektron kabuğu arasındaki mesafedir ve belirli eğilimler gösterir.
Adım 1: Periyodik Tablodaki Konumları Belirleme
- ²⁰Ca (Kalsiyum): Periyodik tablonun 4. periyodunda, 2A grubunda yer alır.
- ¹⁴Si (Silisyum): 3. periyotta, 14B grubunda yer alır.
- ¹⁵P (Fosfor): 3. periyotta, 15B grubunda yer alır.
- ¹²Mg (Magnezyum, “Ma” burada hata gibi): 3. periyotta, 2A grubunda yer alır.
- ¹⁹F (Flor): 2. periyotta, 17B grubunda yer alır.
- ¹⁷Cl (Klor): 3. periyotta, 17B grubunda yer alır.
Adım 2: Periyodik Tablodaki Eğilimleri Anlama
- Grup İçi Eğilimler: Aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe, yeni enerji seviyeleri eklendiğinden atom yarıçapı artar.
- Periyot İçi Eğilimler: Aynı periyot içinde soldan sağa gidildikçe, proton sayısı artar ve elektronlar daha güçlü şekilde çekirdeğe çekilir. Bu durum atom yarıçapının küçülmesine neden olur.
Adım 3: Elementleri Karşılaştırma
-
³. Periyot (Si, P, Mg, Cl):
- Soldan sağa doğru gidildikçe (Mg → Si → P → Cl), atom yarıçapı küçülür. Mg, Si ve P’den daha büyük bir yarıçapa sahip olacaktır.
- Klor, fosfor ve silisyumdan daha küçük bir yarıçapa sahiptir.
-
². Periyot (F):
- İkinci periyotta yer alan flor, üçüncü periyottaki tüm elementlerden doğal olarak daha küçük bir yarıçapa sahiptir.
-
⁴. Periyot (Ca):
- Kalsiyum, hem Mg hem de diğer 3. periyot elementlerinden büyük bir yarıçapa sahip olacaktır çünkü daha alt periyotlarda bulunur.
Nihai Karşılaştırma Tablosu
| Element | Atom Yarıçapı Büyüklük Sırası | Diğer Notlar |
|---|---|---|
| Ca | 1 | En büyük |
| Mg | 2 | |
| Si | 3 | |
| P | 4 | |
| Cl | 5 | |
| F | 6 | En küçük |
Sonuç:
Atom yarıçapları açısından büyüklük sırası: Ca > Mg > Si > P > Cl > F. Bu sıralamayı yaparken, periyodik tablodaki grup ve periyot eğilimlerini dikkate alarak bir değerlendirme yaptık.