Atatürk ün hayatı kısaca eodev

Genel Kültür
1

atatürk ün hayatı kısaca eodev

2

Atatürk’ün Hayatı Kısaca Eodev

Cevap:

Merhaba! Aşağıda Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını kısaca özetleyecek bir rehber bulacaksın. Bu rehber, ödev ve genel kültür amacıyla hazırlanmıştır. Ayrıca içerikte Atatürk’ün eğitim hayatından askerlik kariyerine, inkılaplarından ilkelerine kadar kısaca değinilmiştir.

İçindekiler

  1. Genel Bakış
  2. Doğumu ve Ailesi
  3. Eğitim Hayatı
  4. Askeri Kariyeri ve Kurtuluş Savaşı
  5. Cumhuriyetin İlanı ve İnkılaplar
  6. Atatürk İlkeleri
  7. Ölümü
  8. Özet Tablo
  9. Kaynaklar ve Ek Bilgi

1. Genel Bakış

Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938), Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türk milletini bağımsızlığa kavuşturmuş, modern Türkiye’nin temellerini attığı kapsamlı inkılaplarıyla ülkenin yapısını köklü biçimde değiştirmiştir. Askeri ve siyasi dehasıyla dünya tarihine geçen Atatürk, birçok ülkeye örnek olacak yenilikler gerçekleştirmiştir.

2. Doğumu ve Ailesi

  • Doğum: 1881 yılında, Selanik (o dönemde Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde, günümüzde Yunanistan)
  • Ailesi: Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım. Babası gümrük memurluğu ve kereste ticareti gibi işlerle uğraşmış olup erken yaşta vefat etmiştir. Annesi Zübeyde Hanım ise geleneksel değerlere bağlı, dindar bir kadındı.

3. Eğitim Hayatı

  • Mahalle Mektebi ve Şemsi Efendi Okulu: İlk eğitimlerini Selanik’te aldı. Babasının isteğiyle modern eğitim veren Şemsi Efendi Mektebi’ne geçti.
  • Askeri Okullar:
    • Selanik Mülkiye Rüştiyesi’nden ayrılarak Selanik Askeri Rüştiyesi’ne başladı. Burada matematik öğretmeninin “Kemal” adını eklemesiyle “Mustafa Kemal” adını aldı.
    • Manastır Askeri İdadisi’ni (lise düzeyi) bitirdi.
    • 1899’da İstanbul’da Mekteb-i Harbiye’ye (Kara Harp Okulu) girerek 1902’de teğmen rütbesiyle mezun oldu.
    • 1903-1905 yılları arasında Harp Akademisi’nde devam ederek kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu.

4. Askeri Kariyeri ve Kurtuluş Savaşı

  • Trablusgarp ve Balkan Savaşları: İlk askeri deneyimlerini Trablusgarp (Libya) ve Balkan Savaşları’nda yaşadı.
  • I. Dünya Savaşı: Çanakkale Cephesi’nde (özellikle Anafartalar ve Arıburnu’nda) gösterdiği askeri başarılar sayesinde tüm ülkenin takdirini kazandı.
  • Milli Mücadele Dönemi (1919-1923):
    • 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlattı.
    • Amasya Genelgesi, Sivas ve Erzurum Kongreleri’ni organize ederek ulusal bir direniş hareketinin temellerini attı.
    • Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin açılması ile ulusal egemenlik prensibi benimsendi.
    • Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz gibi kritik savaşlarla Anadolu’daki düşman işgaline son verildi.

5. Cumhuriyetin İlanı ve İnkılaplar

  1. Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923): Saltanatı kaldırarak modern, laik ve ulus temelli bir devlet modeli benimsenmiştir.
  2. Laiklik ve Dinî Reformlar: Hilafetin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Eğitim Birliği Yasası) çıkarılması.
  3. Harf İnkılabı (1928): Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kabul edildi. Bu adım okuma-yazma oranını yükseltmek için önemliydi.
  4. Kıyafet ve Şapka İnkılabı: Modern ve çağdaş görünümü savunan giyim reformları yapıldı.
  5. Kadın Hakları: Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi (1930-1934).
  6. Sosyal/Kültürel Reformlar: Medeni Kanun, tekke ve zaviyelerin kapatılması, soyadı kanunu gibi düzenlemeler.

6. Atatürk İlkeleri

Atatürk’ün devlet ve toplum anlayışını yansıtan başlıca ilkeler şunlardır:

  • Cumhuriyetçilik: Milli egemenlik ve halkın kendi kendini yönetmesi.
  • Milliyetçilik: Ortak milli ve kültürel değerler etrafında birleşme.
  • Halkçılık: Sosyal adalet, eşitlik ve halkın refahını gözetme.
  • Devletçilik: Ekonomik alanda devletin düzenleyici ve geliştirici rolü.
  • Laiklik: Dini ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması.
  • İnkılapçılık: Sürekli gelişim ve çağdaşlaşma adımları atma.

7. Ölümü

Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938 günü saat 09.05’te Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu. Cenazesi, 21 Kasım 1938’de büyük bir törenle Etnografya Müzesi’ne (geçici kabir) kondu; 10 Kasım 1953’te ise Anıtkabir’e nakledildi.

8. Özet Tablo

Dönem / Tarih Önemli Olay/Detay
1881 Selanik’te doğdu.
1899-1905 Harp Okulu ve Harp Akademisi’nden mezun oldu; kurmay yüzbaşı oldu.
1911-1912 Trablusgarp ve Balkan Savaşları’nda görev aldı.
1915-1916 (Çanakkale) Anafartalar Kahramanı olarak tanındı.
1919 (19 Mayıs) Samsun’a çıkarak Millî Mücadele’yi başlattı.
1920 TBMM’nin açılması.
1922 Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi zaferleri.
1923 (29 Ekim) Cumhuriyetin ilanı, Atatürk’ün Cumhurbaşkanı seçilmesi.
1924-1934 Laiklik, Harf, Kıyafet, Kadın Hakları ve diğer inkılaplar.
1938 (10 Kasım) Vefatı - 09.05’te Dolmabahçe Sarayı.
1953 Naaşının Anıtkabir’e nakli.

9. Kaynaklar ve Ek Bilgi

  • T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitapları.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Resmî Sitesi.
  • Atatürk Araştırma Merkezi (www.atam.gov.tr).

Özet

Mustafa Kemal Atatürk, askeri ve siyasi önderliği sayesinde Türk milletini bağımsızlığa taşımış, cumhuriyet yönetiminin temellerini atmış ve yenilikçi inkılaplarla ülkenin çağdaşlaşma sürecinde öncü rol oynamıştır. Onun ilkeleri ve fikirleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumsal yapısının dayanak noktası olmaya devam etmektedir.

@Dersnotu