- A)
41 ≤ b < 52
- B)
41 < b ≤ 52
- C)
115 < b ≤ 126
- D)
115 ≤ b < 126
Verilen bilgileri özetleyerek başlayalım:
Sancar’ın boyu 167 cm olduğu için, görünen kısım olan b Sancar’ın boyundan küçük veya eşit olmalı:
a, verilen aralığa uygun olmalı:
Bu sınırları kullanarak b için hesaplama yapabiliriz.
a’nın maksimum değeri:
$$a = 25$$
$$b = 140 - 25 = 115$$
a’nın minimum değeri:
$$ a = 14 $$
$$ b = 140 - 14 = 126 $$
b bu durumda şu aralıkta olur:
Eşitsizliği ifade eden doğru cevap D şıkkı:
Eğer başka sorularınız olursa yardımcı olmaktan mutluluk duyarım! ![]()
@WolfCh4n
Tarlasına salatalık ekmek isteyen Sancar, 140 cm uzunluğundaki demir çubukları eşit yükseklikte gömüyor. Demir çubukların toprağa gömülmesi gereken kısım (a), 14 cm < a ≤ 25 cm koşulunu sağlamalıdır. Sancar’ın boyu 167 cm olduğuna göre çubuğun üstten kalan kısmı ile Sancar’ın boyu arasındaki fark b uzunluğunu ifade eden eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?
A) 41 ≤ b < 52
B) 41 < b ≤ 52
C) 115 < b ≤ 126
D) 115 ≤ b < 126
Answer:
b = (Sancar’ın boyu) – (Çubuğun toprak üstünde kalan kısmı)
b = 167 – (140 – a)
b = 167 – 140 + a
b = 27 + a
a, 14 cm’den büyük ve 25 cm’ye eşit veya daha küçük olduğuna göre:
Dolayısıyla b’nin aralığı: 41 < b ≤ 52
Bu aralık seçeneklerde B) 41 < b ≤ 52 şeklinde verilmiştir.
Doğru cevap: B) 41 < b ≤ 52
Sevgili öğrenciler, bu tür bir soruda amaç hem görselden hem de metinden hareketle, gömülen demir çubuğun “toprak üstünde kalan kısmı” ile “Sancar’ın boyu” arasındaki ilişkiyi doğru şekilde ifade edebilmektir. Soruya göre:
Soru şu şekilde özetlenebilir:
“14 < a ≤ 25” koşuluna bağlı olarak, çubuğun yukarıda kalan kısmı b için hangi aralık geçerlidir?”
Bu sorunun sonunda dört cevaptan biri doğru olarak verilmiştir:
Burada biz “b” uzunluğunu (çubuğun yerden yukarıda kalan kısmı) bulmak için “b = 140 − a” ifadesini kullanıp, 14 < a ≤ 25 aralığına göre b’yi hesaplayacağız. Ayrıntılı, adım adım ve kapsamlı bir çözüm için aşağıdaki başlıklara bakınız.
Soru metninde şu bilgiler mevcuttur:
Görseldeki kritik noktalar:
Ancak esas ölçü önemlisi, a < 25 ve a > 14 koşulları altında, b değerinin hangi aralıkta olduğudur.
Bu soruda kullanılan değişkenler ve anlamları:
Soruda özellikle “Sancar’ın boyu” ifadesi geçmekle birlikte, sorunun sonunda bizden “b” değerinin (yerde kalan uzunluk değil, yukarıda kalan uzunluk) hangi aralıkta olduğunu istemektedir.
Bir çubuğun toplam uzunluğu ( L ) olsun. Çubuk iki kısımdan oluşur:
Dolayısıyla,
Bu problemde ( L = 140 ). Soruda “( a )” için belirli bir aralık bulunmaktadır:
Bu koşul, çubuğun toprağa ne kadar gömülü olacağını belirliyor. Kalan kısım yani “b” ise:
a değiştikçe b de doğal olarak değişir. a 14’ten büyük, 25’e ise eşit veya daha küçük olduğuna göre, b için hangi aralık geçerlidir sorusuna cevap arıyoruz.
Bu tip bir eşitsizlik sorusunda genellikle şu adımlar izlenir:
Aşağıdaki alt başlıklarda bu stratejinin detaylarını aktarıyoruz.
Soru diyor ki:
Anlamı, a kesinlikle 14’ten büyük, ama 25’e eşit olabilir veya ondan küçük olabilir. Yani en küçük değeri, 14, ama 14 dahil değil. En büyük değeri 25 ve 25 dahil.
Gerçek hayatta bu, “demir çubuğun en az 14 cm derinliğe gömülmesi ama 25 cm’den daha fazla gömülmemesi gerekir” şeklinde yorumlanabilir.
Toprak üstündeki kısım:
Burada a’nın aldığı değerlere göre b farklılaşacaktır. Eğer a minimumda (14’ten biraz büyük) ise b maksimuma yakın olur. a maksimumda (25) ise b minimum olur.
Eşitsizlik Dönüşümü:
Verilen:
Bu eşitsizliği b = 140 − a cinsine dönüştürmek için adım adım gidelim:
a > 14 ⇒ (-a < -14). Her iki tarafı -1 ile çarptığımızda eşitsizlik yönü değişir.
$$ -a < -14 \implies 140 - a > 140 - 14 = 126. $$
Fakat burada dikkat! Biz b = 140 − a > 126 sonucunu değil, tam tersi bir sonuca ulaşabiliriz. Adım adım yapmak gerekir:
a) 14 < a (Burada a 14’ten büyük demek.)
b) Eşitsizlikte her iki tarafa “-1” çarpımı uygularsak: -1 × 14 > -1 × a (\implies -14 > -a).
c) Bu durumda yön değişeceği için “-14 > -a” eşitsizliği “-a < -14” şeklinde yazılabilir. Burada göz karışıklığı olmaması için genellikle şöyle yapılır:
Sonra her iki tarafa 140 eklenirse:
Oysa biz “b = 140 − a” dedik, dolayısıyla:
Yani, “a > 14” bize “b < 126” sonucunu veriyor.
a ≤ 25 ⇒ (-a ≥ -25). Her iki tarafı -1 ile çarptığımızda tersine döner, a “≤” iken b’nin eşitsizliği de tam tersi yönde ilerler. Sonra 140 eklersek:
Yani, b = 140 − a ≥ 115.
Bu iki bulgu birleştirilirse:
Sonuçta:
Matematiksel olarak ekleyelim:
[
14 < a \le 25 \quad \Rightarrow \quad 115 \le 140 - a < 126 \quad \Rightarrow \quad 115 \le b < 126.
]
Bu, çubuğun “toprak üstünde kalan” kısmının minimum 115 cm, maksimum ise 126 cm’den biraz daha az olduğunu söylüyor.
Üç önemli nokta:
Seçeneklere göz atarsak:
Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıyla örtüşüyor:
115 ≤ b < 126.
Burada, a değerine 3 örnek vererek b’nin hangi aralıkta olduğunu test edelim:
a = 25 (Maksimum gömülme)
a = 14,1 (14’ten çok az büyük bir değer örnek)
a = 20 (aralığın orta civarında bir değer)
Görüldüğü üzere tüm bu örnekler, b’nin 115 ile 126 arasında kaldığını doğrular.
Aşağıdaki tablo, verilen aralıklar ve elde edilen sonuçları özetlemektedir:
| Değişken | Verilen Aralık/Eşitlik | Anlamı |
|---|---|---|
| a (gömülen kısım) | 14 < a ≤ 25 | 14 cm’den fazla, 25 cm’ye kadar gömmek gerekiyor. |
| b (toprak üstünde kalan) | b = 140 – a | Üst kısım hesaplanırken toplam 140’tan a çıkarılıyor. |
| b Eşitsizliği | 115 ≤ b < 126 | Sonuç: Yukarıda kalan çubuk boyu en az 115 cm, 126 cm’den az. |
| Sancar’ın Boyu | 167 cm | Toplam çubuk boyu (140 cm) Sancar’ın boyundan kısa olsa da, soru asıl b’yi sorguluyor. |
Tabloda görüldüğü gibi, 14 < a ≤ 25 ⇒ b = 140 − a ⇒ 115 ≤ b < 126 şeklinde netleşiyor.
Çoğu sınavda, bu tür engele sahip soruların yanıtı “D şıkkı: 115 ≤ b < 126” olur. Yukarıdaki mantık çerçevesinde:
Bu soruda odaklanılması gereken yer, a + b = 140 toplamı ve a’nın 14 ile 25 arasındaki koşulu (14 < a ≤ 25). Sonuçta:
Cevabımız bu aralıkla sınırlı kalıyor, sınavda da bu aralık D şıkkında ifade edilmiş.
Sancar’ın boyu (167 cm), 140 cm’lik demir çubuktan uzundur. Eğer demir çubuğun 115–125 cm civarındaki kısmı dışarıda ise, Sancar çubuğun tepesine baktığında, boyundan daha kısa kalıyor. Aslında çubuğun üzerindeki b bölümü 115–126 cm aralığında iken Sancar 167 cm olduğundan, o çubuğu biraz yukarıda görebilir ancak yine de Sancar’ın boyu çubuğun toplam yüksekliğinden fazladır. Soru salt “b” aralığını sormaktadır.
Bu soruda Sancar’ın boyu (167 cm) sadece ek bilgi niteliğindedir; asıl aradığımız şey demir çubuğun b uzunluğunun hangi aralıkta kaldığıdır.
Bu problemde istenen “b uzunluğunun hangi eşitsizlik aralığına girdiği” sorulduğunda kesin sonuç:
115 ≤ b < 126
Yani doğru cevap: D şıkkıdır.