adezyon ve kohezyon nedir
Adezyon ve kohezyon nedir?
Cevap:
Adezyon ve kohezyon, özellikle sıvıların ve katıların yüzeylerinde görülen moleküller arasındaki çekim kuvvetleri ile ilgilidir ve günlük hayatımızda birçok olayda önemlidir.
1. Kohezyon Nedir?
Kohezyon (Türkçesi: yapışma / iç çekim) bir maddenin kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetidir. Yani, aynı tür moleküller arasında oluşan çekme kuvvetidir.
- Örneğin, su molekülleri birbirlerine kohezyon kuvvetleriyle bağlıdır.
- Bu kuvvetler sayesinde su damlaları şeklinde kalır ve yüzey gerilimi oluşur.
- Kohezyon kuvvetleri, sıvının bir arada kalmasını sağlar.
Örnekler:
- Su damlacıklarının yüzeyde küresel şekil alması (yüzey gerilimi).
- Su içindeki moleküllerin birbirine bağlanması.
2. Adezyon Nedir?
Adezyon (Türkçesi: yapışma / dış çekim) ise, farklı iki maddenin molekülleri arasındaki çekim kuvvetidir.
- Örneğin, su molekülleri ve cam yüzeyi arasındaki çekim kuvvetleri adezyon kuvvetleridir.
- Adezyon sayesinde su, cam gibi bir yüzeye yapışabilir.
- Bu kuvvetler sıvıların başka yüzeylere tutunmasını sağlar.
Örnekler:
- Su damlacıklarının cama yapışması.
- Mürekkebin kağıda tutunması.
3. Kohezyon ve Adezyon Arasındaki Farklar
| Özellik | Kohezyon | Adezyon |
|---|---|---|
| Tanım | Aynı tür moleküller arasındaki çekim | Farklı tür moleküller arasındaki çekim |
| Örnek | Su moleküllerinin birbirine çekilmesi | Su ve cam yüzeyinin birbirine yapışması |
| Etki alanı | İç çekim kuvveti | Dış çekim kuvveti |
| Görülen olaylar | Suyun damla halinde kalması, yüzey gerilimi | Suyun cam üzerinde yayılması, yapışması |
| Uygulama alanları | Su yüzey gerilimi, sıvıların bir arada kalması | Yapışkanlık, sıvıların yüzeylere tutunması |
4. Günlük Hayattan Örnekler
- Kohezyon: Su damlalarının bir arada durması, bal moleküllerinin birbirine bağlanması.
- Adezyon: Yağmur sonrası suyun camda yayılması, yapışkan bantların yüzeye tutunması.
5. Özet Tablosu
| Terim | Tanım | Örnek | Sonuç/Özellik |
|---|---|---|---|
| Kohezyon | Aynı tür moleküller arası çekim | Su moleküllerinin birbirine bağlanması | Sıvının yüzey gerilimi, damla şekli |
| Adezyon | Farklı tür moleküller arası çekim | Su ve cam arasındaki çekim | Suyun cama tutunması, yayılması |
Sonuç
Adezyon, farklı maddelerin birbirine yapışmasını sağlayan çekim kuvvetiyken, kohezyon ise aynı tür moleküllerin birbirine yapışmasını sağlayan kuvvettir. Bu iki kuvvet günlük yaşamda birçok önemli olaya neden olur, özellikle sıvıların hareketi ve yüzeylerde tutunması konusunda.
Kaynak:
- Genel Kimya temel bilgiler
- Fizik ve Kimya ders notları