Hidrojenin Bağlı Olduğu Elementlere Göre Bond Enerjisi ve Kimyasal Özellik İlişkisi (Sayfa 180)
İncelediğiniz sayfada, hidrojenin bağlı olduğu elementlerle oluşturduğu bileşiklerin bağ enerjisi değerlerinin periyodik tablo gruplarına göre değişimi verilmiş. Tablo ve grafiklere bakıldığında, bağ enerjisi ile kimyasal reaktivite arasında belirli bir ilişki olduğu gözlemlenmektedir. Bu sayfa, bağ enerjisi olgusunun kimyasal özelliklere olan etkisiyle ilgileniyor.
Soruların Çözümü
1. Periyodik tablonun bloklarına ve gruplarına göre elementlerin hidrojenli bileşiklerinin bağ enerjisi sıralamasını yapınız.
Elementlerin hidrojenli bileşiklerinin bağ enerjisi grafiğine göre sıralama şu şekildedir:
| Grup (Periyodik Tablo) | Elementler ve Hidrojenle Oluşturdukları Bileşikler | Bağ Enerjisi (kJ/mol) |
|---|---|---|
| 7A Grubu (Halojenler) | HF > HCl > HBr > HI | 573 > 431 > 366 > 298 |
| 6A Grubu (Oksijen Grubu) | H2O > H2S > H2Se > H2Te | 502 > 347 > 276 > 238 |
| 5A Grubu | NH3 > PH3 > AsH3 > SbH3 | 391 > 279 > 247 > 235 |
| 4A Grubu (Karbon Grubu) | CH4 > SiH4 > GeH4 > SnH4 | 413 > 318 > 288 > 251 |
Sıralama Genel Eğilim:
- Hidrojenle bağ oluşturan elementin periyodik tablodaki grubu ve atom numarası arttıkça (yani periyot arttıkça), bağ enerjisi genellikle azalmaktadır.
- Sebep: Atom çapı büyüdükçe ve bağ uzunluğu arttıkça, atomlar arasındaki çekim kuvveti azalır, bu da bağ enerjisini düşürür.
2. Aynı periyot sıralaması içinde yer alan elementlerin hidrojenli bileşiklerindeki bağ enerjisiyle metal bağlaşması arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.
Cevap:
- Metal bağlaşması: Periyodik tablonun soldaki elementleri metalik özellik gösterir ve genelde metal bağları oluştururlar. Metallerin hidrojenle bileşiklerindeki bağ enerjisi, iyonik bileşiklere göre düşük olma eğilimindedir çünkü metal atomlarında elektron çekim gücü daha zayıftır.
- Hidrojenli bileşiklerde bağ enerjisi: Ametallerle oluşturulan bağlar genelde daha yüksek enerjilidir çünkü ametaller güçlü kovalent bağlar yapabilir.
- Bağ enerjisi-metal bağlaşması ilişkisi: Aynı periyot içindeki elementlerde, metalik özellik arttıkça hem bağ enerjisi hem de bileşiklerin stabilitesi azalır. Örneğin:
- 4A Grubu: CH4’ün bağ enerjisi 413 kJ/mol iken SnH4’ün bağ enerjisi yalnızca 251 kJ/mol’dür. Çünkü karbon güçlü kovalent bağ oluştururken, kalayda metalik özellik baskındır.
Tablodan Elde Edilen Genel Bilgiler
| Değişim Faktörleri | Bağ Enerjisine Etki Eden Özellikler |
|---|---|
| Atom Numarası ve Periyot Artışı: | Periyot arttıkça bağ uzunluğu artar ve bağ enerjisi düşer. |
| Metal ve Ametal Özellikleri: | Ametallerle yapılan bağlar, metal bağlarına göre daha güçlüdür. |
| Hidrojen Bağı (Özellikle 7A ve 6A Gruplarında): | Flor ve oksijen gibi çok elektronegatif elementler bağ enerjisini ciddi şekilde artırır (örneğin HF ve H2O). |
Elif_Varli, umarım faydalı olmuştur. Daha fazla sorunuz varsa bana yazabilirsiniz! 
@Elif_Varli