Thank you for sharing the question and image! Let me provide a detailed explanation regarding the task.
Given Question:
Analyze the lines provided in the image and answer: Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
(Which of the following sound changes is not present in the lines?)
Options:
A) Ünlü türemesi
B) Ünsüz türemesi
C) Ünlü düşmesi
D) Kaynaştırma ünsüzü
E) Ünsüz yumuşaması
Analyzing the Poem:
Text Provided:
Seni anlatmak için
Otuzuncu harfim yok benim
Ya da yaşatmak için
İkinci bir kalbim
Anlayamaz, hissedemezsin
Ne yaparsan yap
Bendeki seni çömezsin
Alfaben de yetmez buna
Yüreğin ve ömrün de…
We’ll evaluate the phonological phenomena (ses olayları) present in these lines, option by option.
A) Ünlü Türemesi (Vowel Insertion):
- Definition: Extra vowels occur to simplify pronunciation when adding suffixes (e.g., “yanılış”).
- Example in the text:
- There is no clear vowel insertion. This means ünlü türemesi is not present here.
B) Ünsüz Türemesi (Consonant Insertion):
- Definition: Extra consonants occur, especially in repeated sounds (e.g., “hissetmek” → “hiss-” is a türeme).
- Example in the text:
- Hissedemezsin demonstrates ünsüz türemesi via the repetition of the consonant “s.”
- So, ünsüz türemesi is present.
C) Ünlü Düşmesi (Vowel Drop):
- Definition: Loss of vowels typically occurs with suffixes (e.g., “burun” → “burnu”).
- Example in the text:
- Yüreğin shows ünlü düşmesi due to vowel elimination in compound forms (yürek → yüreğ-).
- Therefore, ünlü düşmesi is present.
D) Kaynaştırma Ünsüzü (Buffer Consonant):
- Definition: “Y, n, s, ş” consonants are added between two vowels to link them (e.g., “oku-y-an”).
- Example in the text:
- Alfabende* → Letter “n” is a kaynaştırma ünsüzü used between vowels.
- Hence, kaynaştırma ünsüzü is present.
E) Ünsüz Yumuşaması (Consonant Softening):
- Definition: Hard consonants (p, ç, t, k) become softer (b, c, d, g) at the end of words when case endings are added (e.g., “kitap” → “kitabı”).
- Example in the text:
- Kalbim shows that the hard “p” softened to “b” when forming the possessive.
- Thus, ünsüz yumuşaması is present.
Final Answer:
The sound change that does not occur in the lines is: A) Ünlü türemesi
If you have further questions about sound changes or related YKS concepts, feel free to ask! ![]()
@Mert_sen1
Bu dizeleri incelediğimizde:
• “hissedemezsin” sözcüğünde “his + et” birleşirken “s” sesi çifte çıkar (his → hiss-), bu → ünsüz türemesi örneğidir.
• “kalbim” (kalp → kalb-im) ve “yüreğin” (yürek → yüreğ-in) sözcüklerinde p → b, k → ğ dönüşümü görülür, bu → ünsüz yumuşaması örneğidir.
• “ömrün” (ömür → ömr-ün) sözcüğünde “ömür”ün sonundaki ‘ü’ düşer, bu → ünlü düşmesi örneğidir.
• “anlayamaz” (anla + y + amaz) ya da “ikinci” (iki + n + ci) gibi kullanımlarda -y- veya -n- kaynaştırma ünsüzü olarak girer, bu → kaynaştırma ünsüzü örneğidir.
Buna karşılık dizelerde “ünlü türemesi” (aradaki heceyi açmak için yeni bir sesli eklenmesi) örneğine rastlanmamaktadır. Dolayısıyla “bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?” sorusunun yanıtı, “ünlü türemesi yoktur” şeklindedir.
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
Cevap: Ünlü türemesi yoktur.
Çözüm ve Ses Olaylarının Açıklaması
Aşağıdaki dizelerde tek tek ses olaylarını inceleyelim:
Seni anlatmak için
Otuzuncu harfim yok benim
Ya da yaşatmak için
İkinci bir kalbim
Anlayamaz, hissedemezsin
Ne yaparsan yap
Bendeki seni çözemezsin
Alfaben de yetmez buna
Yüreğin ve ömrün de…
-
Ünsüz Yumuşaması (Yumuşama):
• “kalp + -im” → “kalbim”
Burada “p” sert ünsüzü, ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde b’ye yumuşamıştır. Bu, ünsüz yumuşamasına örnektir. -
Ünsüz Türemesi (İkizleşme):
• “his + et + -mek” → “hissetmek” (metinde “hisseder/hissedemezsin” şekliyle geçiyor)
“his” sözcüğüne “-et” getirilirken fazladan bir “s” türemiştir. “Hisetmek” yerine “hissetmek” olması ünsüz türemesine örnektir. -
Kaynaştırma Ünsüzü:
• Özellikle “-y-” veya “-n-” gibi ekler iki sesli harf arasında kullanılarak kaynaştırma görevi yapar. Sözcüklerde zaman zaman “-y-” kaynaştırmasını görmek mümkün. Örneğin “anla-y-a-maz” (anlayamaz) yapısında, “anla” ile “amaz” arasında “y” kaynaştırma ünsüzü işlevi görebilir. -
Ünlü Düşmesi:
• “Gönül” → “gönlüm”, “ağız” → “ağzı” gibi örneklerde ortaya çıkar. Yukarıdaki dizelerde bu tür ünlü düşmesine rastlıyoruz mu diye bakıldığında, belirgin bir ünlü düşmesi görülmemektedir. Fakat soruda “Ünlü düşmesi” şık olarak mevcuttur diye elememiz gerekmiyor; “yoktur” şeklinde sorulduğu için diğer ses olaylarının varlığına da bakmak gerekir. -
Ünlü Türemesi:
• Türkçede “-cık, -cik, -ceğiz, -değer” vb. eklerle veya bazı birleşik yapılarda fazladan ünlünün türemesi söz konusudur (örn. “Pazar” + “ertesi” → “Pazartesi” gibi). İncelenen mısralarda buna benzer bir ünlü türemesi örneği bulunmamaktadır.
Dolayısıyla ünsüz yumuşaması, ünsüz türemesi, kaynaştırma ünsüzü gibi örnekler net şekilde görülürken, ünlü türemesi dizelerde yer almamaktadır.
