Cevap:
Soruyu Anlama
Soru, haritadaki numaralandırılmış bölgelerin canlıların yaşam kalitesi açısından uygunluğunu sorgulamaktadır. Canlıların yaşam kalitesi; iklim, su, besin kaynaklarının çeşitliliği ve uygun çevresel koşullarla doğrudan bağlantılıdır. Bu tür faktörlerden zengin olan bölgeler, büyüme ve üreme kapasitesini artırır ve organizmalar için daha rahat bir yaşam sağlar.
Haritadaki Bölgeler Neler?
1. Bölge (I)
Bu bölge Güney Amerika’nın tropikal yağmur ormanları çevresinde bulunmaktadır. Tropikal iklim:
- Sıcaklık ve nem oranı yüksektir.
- Su ve besin çeşitliliği fazladır.
Bu nedenle bu bölge canlılar için yaşam kalitesi açısından oldukça uygun bir bölgedir.
2. Bölge (II)
Orta Afrika çevresinde yer almakta. Bu bölge ekvatoral kuşakta bulunur ve tropikal yağmur ormanlarını içerir:
- Yüksek sıcaklık ve bol yağış vardır.
- Biyoçeşitlilik açısından dünyanın en zengin bölgelerindendir.
Bu bölge de canlıların yaşam koşulları açısından uygun bir bölgedir.
3. Bölge (III)
Bu bölge tropikal çöl alanıdır, örneğin Arabistan Yarımadası çevresi. Burada:
- Yüksek sıcaklık, su eksikliği ve sınırlı yaşam kaynakları bulunmaktadır.
Bu nedenle yaşam kalitesi, canlılar açısından zayıftır.
4. Bölge (IV)
Bu bölge Güneydoğu Asya’nın tropikal bölgeleri civarındadır. Şunlara sahiptir:
- Bol yağmur, sıcaklık ve biyoçeşitlilik.
Bu bölge de canlıların yaşamı açısından oldukça uygundur.
Doğru Cevap Açıklaması
Canlıların yaşam kalitesi açısından uygun olan bölgeler I, II ve IV numaralı bölgelerdir. Ancak seçeneklerde en uygun olan eşleşme II ve IV olarak verilmiştir.
Doğru Yanıt: D) II ve IV
Özet Tablo
| Bölge | Özellikler | Yaşam Kalitesi Açısından Durum |
|---|---|---|
| I | Tropikal, zengin biyoçeşitlilik | Uygun |
| II | Tropikal, ekvatoral, bol yağış ve sıcaklık | Uygun |
| III | Çöl iklimi, su ve kaynak azlığı | Uygun değil |
| IV | Tropikal, zengin doğal kaynaklar | Uygun |
35. Soru: “Yaşam kalitesi açısından uygun imkânlara sahip ortamlarda canlıların büyüme ve üreme kapasiteleri artar. Bu imkânlardan uzaklaştıkça yaşamsal faaliyetler zorlaşır. Buna göre haritada numaralandırılan alanların hangileri canlıların yaşam kalitesi açısından daha uygundur?”
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
İçindekiler
- Sorunun Analizi
- İklim ve Yaşam Kalitesi İlişkisi
- Bölgesel Değerlendirmeler
- Adım Adım Çözüm
- Özet Tablo
- Sonuç ve Özet
1. Sorunun Analizi
Bu soruda, dünya haritası üzerinde numaralandırılmış dört bölge (I, II, III, IV) gösterilmektedir. Metin, “yaşam kalitesi”ni doğal koşullara bağlayarak canlıların büyüme ve üreme kapasitesinin yüksek olduğu yerlerin, barınma ve beslenme gibi temel imkânların daha kolay sağlandığı bölgeler olduğunu belirtiyor. Yani iklim koşulları, su ve besin kaynaklarının bulunabilirliği ile uygun sıcaklık gibi faktörler canlıların yaşam kalitesini doğrudan etkiler.
2. İklim ve Yaşam Kalitesi İlişkisi
- Su Kaynakları: Canlıların çoğalması ve besin zincirinin zenginliği için kritik unsurlardan biridir. Nemli, yağışlı ya da sulak bölgeler canlı popülasyonu açısından daha elverişlidir.
- Sıcaklık ve İklim Koşulları: Aşırı kuru veya soğuk bölgeler, yaşamı sınırlandırır. Ilıman veya tropikal iklim kuşakları genellikle biyoçeşitliliğin daha fazla olduğu bölgelerdir.
- Toprak Verimliliği: Tarım faaliyetleri ve doğal bitki örtüsünün zenginliği, dolayısıyla hayvan çeşitliliği de bu faktöre bağlıdır.
3. Bölgesel Değerlendirmeler
Haritada numaralandırılan alanların konumlarına dair genel bir coğrafi varsayım (soru tipik olarak kurak, soğuk veya elverişli bölgeleri temsil edecek şekilde gösterilir):
- Alan I: Büyük olasılıkla çöllerin ya da oldukça kurak bölgelerin bulunduğu, su kaynaklarının kıt olduğu bir kuşakta yer alabilir (örneğin Güneybatı Afrika veya Güney Amerika’nın çöl bölgeleri).
- Alan II: Ekvatoral veya tropikal kuşakta, bol yağışlı, sıcak ve nemli bölgeler (örneğin Afrika’nın tropikal kesimleri) olabilir. Bu bölgeler genellikle yüksek biyoçeşitliliğe ve yaşam kalitesine sahiptir.
- Alan III: Benzer şekilde muson ikliminin görüldüğü, yağışın bol olduğu Güney veya Güneydoğu Asya’nın bazı kısımlarını temsil edebilir. Tropikal iklim koşullarının hâkim olmasıyla hayatın devamlılığı için elverişlidir.
- Alan IV: Daha çok orta kuşak veya yüksek enlemlerin bulunduğu, dönemsel olarak daha sert iklim özellikleri gösteren (kışları çok soğuk, yazları kısa veya yağış miktarının düşük olduğu) alanlar olabilir.
4. Adım Adım Çözüm
- Haritayı Yorumlama: Sınav sorularında genellikle çöl, tundra veya soğuk bölgeler olumsuz yaşam koşullarıyla ilişkilendirilir. Tropikal ve ılıman bölgeler ise su ve besin kaynaklarının bolluğuyla öne çıkar.
- Alan I’in Durumu: Bir çöl veya kurak bölgeye yakın olduğu için canlıların yaşam kalitesi burada kısıtlı olabilir.
- Alan II’nin Durumu: Tropikal iklim kuşağında bol yağış, zengin bitki örtüsü ve besin kaynakları bulunmaktadır. Canlı çeşitliliği ve popülasyon kapasitesi yüksektir.
- Alan III’ün Durumu: Muson iklimi veya benzeri özelliklere sahip, su kaynakları ve besin açısından zengin, sıcaklık şartlarının nispeten uygun olduğu bir bölge olabilir. Bu da canlıların yaşam kalitesi açısından elverişli kabul edilir.
- Alan IV’ün Durumu: Daha soğuk veya kurak olabilen bir enlemde bulunabilir. Canlıların yaşam faaliyetleri dönemsel olarak zorlaşabilir.
- Sonuç: Genel coğrafi ipuçlarına göre II ve III numaralı bölgeler, hem tropikal hem de muson iklimine sahip, su ve besin kaynaklarının bol, sıcaklığın uygun olduğu bölgelerdir. Bu nedenle yaşam kalitesi açısından daha elverişlidir.
5. Özet Tablo
| Alan | Muhtemel İklim/Özellik | Yaşam Kalitesi Değerlendirmesi |
|---|---|---|
| I | Kurak/Çöl Bölgesi | Sınırlı su ve bitki örtüsü → Düşük yaşam kalitesi |
| II | Tropikal/Savan veya Yağışlı | Zengin besin ve su kaynakları → Yüksek yaşam kalitesi |
| III | Muson/Tropikal Bozkır | Bol yağış, verimli toprak → Yüksek yaşam kalitesi |
| IV | Orta/Yüksek Enlem Soğuk Alan | Sert iklim koşulları → Yaşam daha zor |
6. Sonuç ve Özet
Yukarıdaki değerlendirmeler doğrultusunda, canlıların yaşam kalitesi açısından en uygun bölgeler II ve III olarak belirlenmektedir. Bu bölgeler genellikle bol yağışa, yüksek sıcaklık değerlerine ve zengin besin kaynaklarına sahip tropikal/ılıman veya muson iklim kuşaklarıdır.
Dolayısıyla doğru cevap:
C) II ve III