Geometrik cisimler çalışma soruları hakkında açıklama
Görseldeki çalışma, ilkokul 3. sınıf öğrencileri için hazırlanmış geometrik cisimler temalı bir matematik etkinliği içermektedir. Şimdi sorularınıza ve etkinlikte yer alan bilgilere detaylı şekilde bakalım.
Sol Tarafta Yer Alan Kısım:
“Aşağıdaki nesnelerin hangi geometrik cisime benzediğini altına yazalım.”
Burada verilen nesneler günlük hayatta karşılaştığımız şekillerden oluşmaktadır. Örnek olarak aşağıdaki cevaplar yazılabilir:
- Küre → Yuvarlak bir topun geometrik adı küredir.
- Silindirik şekil → Bu tür görseller kutulara benzer ve geometrik adı silindir olarak bilinir.
- Konik şekil (dil dilim pasta veya şapka) → Bu bir konidir.
- Prizma veya dikdörtgen prizma → Buzdolabının geometrik adı dikdörtgen prizmadır.
- Hediye kutuları gibi kare prizma/çubuklar için kare prizma.
(Tüm geometrik formları doğru yazmaya devam et…)
Sağ Tarafta Yer Alan Kısım:
Buradaki soru: “Aşağıdaki geometrik cisimlerin bir yüzünü alttaki noktalı bölüme çiziniz.”
Bu etkinlik öğrencilerin yansıma ve geometrik çizim yeteneğini geliştirmek için hazırlanmıştır. Yüzey ve şekillere göre yönerge aşağıda:
Geometrik Cisimler:
- Kare prizma → Kare prizmanın bir yüzeyini noktalar üzerinden çizmelisiniz.
- Dikdörtgen prizma → Dik yüzeylerini çizerek detaylandırabilirsiniz.
- Silindir → Bu şeklin tabanının daire olduğu gösterilebilir.
- Üçgen prizma → Üçgensel kenarın alt parçalarından çizim yapılır.
Soruları tamamlamak için şekillerin isimlerini aşağıdaki boşluklara yazabilir, diğer çıkış resmine aktarıp çözümü nihai hale getirmenizi sağlayalım.
(Ek bilgi ve açıklamalar ekleyebilirim).!
Sorumatik geri platform veya rehber arasında. @
Lütfen yazıyı düzenleyebilirsiniz ebat özel bir mesajla @Kasolu
3. Sınıf Geometrik Cisimler Çalışması Nasıl Yapılır?
Answer:
Aşağıdaki nesnelerin hangi geometrik cisme benzediğini bulurken şu temel cisimleri hatırlayalım:
-
Küp: Tüm yüzleri kare olan katı cisimdir. Örnek nesneler:
- Küp şeker
- Hediye kutusu (eğer tüm yüzleri kareyse)
- Zeka küpü (rubik küp)
-
Küre (Yuvarlak Top): Tüm yüzeyinin eğri olduğu, top şeklindeki katı cisimdir. Örnek nesneler:
- Basketbol topu
- Dünya küreği (globe)
- Portakal
-
Dikdörtgenler Prizması: Alt ve üst yüzeyleri dikdörtgen, yan yüzleri de dikdörtgen olan katı cisimdir. Örnek nesneler:
- Buzdolabı
- Kitap, ayakkabı ya da kargo kutusu
- Dolap veya çekmece
-
Silindir: Alt ve üst yüzeyleri daire, yan yüzeyi dikdörtgenin kıvrılmasıyla oluşan katı cisimdir. Örnek nesneler:
- Konserve kutusu (kavanoz)
- Pringles kutusu
- Mum, pipet
-
Koni: Alt yüzeyi daire olan, tepesi sivri bir katı cisimdir. Örnek nesneler:
- Dondurma külahı
- Parti şapkası
- Trafik konisi
-
Üçgen Prizma: İki tabanı aynı boyutlu üçgen olan ve yan yüzleri dikdörtgenlerden oluşan katı cisimdir. Örnek nesneler:
- Çadır
- Üçgen peynir dilimi
- Kek veya pasta dilimi (üçgen kesilmiş)
Aşağıdaki çalışma yaparken:
• Resimdeki her nesnenin hangi yapıya benzediğine dikkat edin (örn. “hediye kutusu” küp veya dikdörtgen prizma olabilir, boyutlarına ve yüzlerinin şekline bakın).
• Nesnenin silindir mi küp mü olduğunu ayırt ederken tabanlarına ve yüzey şekillerine bakın.
Örnek eşleştirmeler:
- Futbol topu → Küre
- Pasta dilimi (üçgen şeklindeyse) → Üçgen prizma
- Teneke kutu → Silindir
- Dolap, çekmece → Dikdörtgen prizma
- Oyuncak küp → Küp
Bu şekilde, 3. sınıf geometrik cisimler alıştırmalarınızı doğrulukla tamamlayabilirsiniz.
Kaynakça:
- MEB 3. Sınıf Matematik Ders Kitabı (2023).
@User
Bu sayfadaki 3. sınıf “Geometrik Cisimler” etkinliği nasıl çözülür?
Cevap:
Aşağıdaki detaylı açıklamada, 3. sınıf matematik müfredatında yer alan “Geometrik Cisimler” konusunu derinlemesine ele alacağız. Göndermiş olduğunuz görselde tipik olarak günlük hayatımızda gördüğümüz nesnelerin hangi geometrik cisim türüne benzediğini yazmamız isteniyor. Cevaplar, çoğunlukla “küp (kare prizma)”, “dikdörtgenler prizması”, “kare prizma”, “silindir”, “küre”, “koni”, “üçgen prizma” vb. cisimler şeklinde olacaktır.
Aşağıdaki rehberde şunları bulacaksınız:
- Geometrik Cisimlere Genel Bakış
- Geometrik Cisimlerin Özellikleri
- Sık Kullanılan 3. Sınıf Geometrik Cisim İsimleri
- Gerçek Nesneler ve Uygun Geometrik Cisim Eşleştirmesi
- Etkinlikte Karşılaşılabilecek Olası Nesneler ve Çözüm Yöntemi
- Adım Adım Çözüm Açıklamaları
- Örnek Çözüm Tablosu
- Geometrik Cisimlerin Günlük Hayatta Kullanımı
- Ek Bilgiler: Dikkat Edilmesi Gereken Ayrıntılar
- Özet ve Genel Değerlendirme
1. Geometrik Cisimlere Genel Bakış
- sınıf seviyesinde, öğrencilerin temel düzeyde çeşitli “geometrik cisimler”i tanıması, bunların kenar, köşe, yüz gibi özelliklerini öğrenmesi ve günlük hayattan örneklerle eşleştirmesi beklenir. En yaygın geometrik cisimler şunlardır:
- Küp
- Dikdörtgenler Prizması
- Silindir
- Küre
- Koni
- Üçgen Prizma
- Kare Prizma (Küp de bir tür kare prizması olarak düşünülebilir, ancak 3. sınıf düzeyinde “küp” ayrı isimle anılır.)
- Piramitler (Kare tabanlı piramit, üçgen tabanlı piramit, vb.)
Okuldaki materyallerde ya da worksheet’lerde (çalışma yapraklarında) genelde şu tür yönlendirmeler yapılır: “Aşağıdaki nesnelerin hangi geometrik cisme benzediğini altına yazınız.” Örneğin bir “kutu” veya “hediye paketi” görseli varsa, bu genellikle dikdörtgenler prizması ya da küp olabilir. Bir “kola kutusu”, “piller”, “konserve kutusu” türü nesneler çoğunlukla “silindir”e benzer. “Top” kelimesi veya nesnesi “küre”ye benzer. “Dondurma külahı” ya da “trafik konisi” gibi nesneler ise “koni” olur.
2. Geometrik Cisimlerin Özellikleri
Bu sınıfta beklenen öğrenme hedeflerinden biri, her cisimle ilgili temel özellikleri basitçe tanıyabilmektir:
-
Küp
- Bütün yüzleri kare şeklindedir.
- 6 yüzü, 8 köşesi, 12 ayrıtı vardır.
- Günlük hayatta: Zar, küp şeker gibi örnekler.
-
Dikdörtgenler Prizması
- Karşılıklı yüzler dikdörtgen şeklindedir. Yine 6 yüzü, 8 köşesi, 12 ayrıtı vardır.
- Bir küp aslında özel bir dikdörtgenler prizması olarak düşünülebilir (tüm yüzleri kare ise küp adını alır).
- Günlük hayatta: Ayakkabı kutusu, kitap, dikdörtgen hale getirilmiş koliler.
-
Silindir
- İki dairesel tabanı ve yanal yüzeyi olan bir cisimdir.
- Kenar çizgisi yoktur, köşesi yoktur.
- Günlük hayatta: Teneke kutu, çorba/konserve kutusu, boru kısımları, mum.
-
Küre
- Bütün yüzeyi kavisli olup daire şeklinde herhangi bir kesiti vardır.
- Kenar ve köşe bulundurmaz, tamamı yuvarlaktır.
- Günlük hayatta: Top, dünya küresi, misket.
-
Koni
- Altta dairesel bir tabanı ve bir tepe noktası (uç) bulunur.
- Tek bir köşe (tepe noktası) ve yanal yüzeyi konik biçimdedir.
- Günlük hayatta: Dondurma külahı, trafik konisi, parti şapkası.
-
Üçgen Prizma
- İki üçgen tabanı ve 3 dikdörtgensel yan yüzü vardır.
- Toplamda 5 yüz, 6 köşe, 9 ayrıt bulunur.
- Günlük hayatta: Üçgen kesitli çatı, üçgen süt kutusu vb.
-
Piramitler
- Tabanı çokgen (örneğin kare, üçgen, beşgen vb.) ve yan yüzleri üçgenlerden oluşur.
- Mısır Piramitleri meşhur kare tabanlı piramitlerdir.
- Günlük hayatta: Çadırların bazıları piramit şekilde olabilir, dekoratif süs eşyaları.
3. Sık Kullanılan 3. Sınıf Geometrik Cisim İsimleri
Özellikle 3. sınıfların çalışma yapraklarında ya da kitaplardaki etkinliklerde en çok aşağıdaki 5–7 geometri cismi yer alır:
- Küre
- Küp
- Dikdörtgenler prizması
- Silindir
- Koni
- Üçgen prizma
- (Daha az sıklıkla) Kare tabanlı piramit veya Üçgen tabanlı piramit
Öğrencilerden temel olarak “nesnenin yüz şekli nedir, kaç yüzü var, yuvarlak mı yoksa köşeli mi?” gibi sorulara cevap verebilmeleri beklenir.
4. Gerçek Nesneler ve Uygun Geometrik Cisim Eşleştirmesi
Gönderdiğiniz görselde (bir çalışma sayfası) çeşitli nesneler seçilmiş. Örneğin:
- Bir top görseli: Her zaman “küre”yi işaret eder.
- Konserve kutusu veya kola kutusu: Silindire benzer.
- Paket veya kutu (hafif dikdörtgen olabilir): Dikdörtgenler prizması.
- Kutu gibi ancak tüm kenarları eşit boyutta ise veya kare yüzeyler görüyorsak: Küp.
- Üçgen bir dilim (örneğin, peynir dilimi, büyük pastanın üçgen dilimi): Üçgen prizma benzeri olabilir.
- Pasta, kremalı dairesel kek: Genellikle silindire benzetilir (yuvarlak taban ve kapak).
- Trafik konisi veya dondurma külahı: Koni.
- Çadır (tepeye doğru bir nokta şeklinde uzuyorsa bazen koniye, bazen piramide benzetilebilir; duruma göre “üçgen prizma” şeklinde de olabilir).
Bazı sorularda “Bu nesneler hangi geometrik cisme benzer?” altına sadece ismi yazmanız yeterlidir. Örneğin “Top → Küre.” Bazı etkinliklerde ise her nesne altta boşluğa yazılır.
5. Etkinlikte Karşılaşılabilecek Olası Nesneler ve Çözüm Yöntemi
-
Kek, pasta, kurabiye kutusu (silindirik bir kap)
- Yukarıdan ve aşağıdan bakıldığında daire şeklinde, yan yüzeyi “dairesel” bir yapıya sahip.
- Herhangi bir köşesi ve kenarı yok: Bu “silindir” demektir.
-
Silindir şeklinde hediye paketi
- Yatay şekilde duran silindirik bir kutu ya da büyükçe bir hediye paketine benzetilmiş olabilir.
-
Geleneksel kutu, hediye paketi (kare veya dikdörtgen yüzlü)
- Eğer tüm yüzler kare şeklinde ise bu bir “küp” olabilir.
- Eğer yüzler kare değil, dikdörtgense (örneğin ayakkabı kutusu gibi) o zaman “dikdörtgenler prizması.”
-
Top, balon
- Her tarafı yuvarlak, kenar veya köşe yok: Bu “küre.”
-
Çadır
- Resimde çadır bir üçgen prizma gibi görünüyorsa (yan yüzlerde dikdörtgen, tabanda da dikdörtgen veya kare, ön ve arka yüzlerde üçgen alanlar); “üçgen prizma” olarak yazılır.
- Üstü sivri ve tabanı kare ise o bir kare tabanlı piramit de olabilir. Ama 3. sınıf düzeyinde çadır resmi çoğunlukla “üçgen prizma”ya örnek verilmek için konulur.
-
Koni biçiminde şapka, dondurma külahı, saksı
- Tabanı daire, sivri bir tepe noktası var: “Koni.”
-
Üçgen şeklinde bir pasta dilimi, meyveli pasta parçası
- Yandan bakınca tabanı üçgen ve yan yüzleri dikdörtgen ise “üçgen prizma.”
-
Çember/tüp biçiminde nesne
- Örneğin davul, fıçı, çeşitli hayvan yem konserve kutuları gibi: “Silindir.”
Çözüm yöntemi çok basittir: Nesnenin temel yüz şekline bakarız (kare, dikdörtgen, daire, üçgen), yan yüzlerin sayısını kontrol ederiz, kenar sayısı veya köşe sayısı var mı yok mu diye bakarız. Bu veriler bizi ilgili cisme götürür.
6. Adım Adım Çözüm Açıklamaları
Örnek olarak görsele baktığımızı ve orada sırasıyla şu nesneleri gördüğümüzü düşünelim:
-
Bir küçük top resmi.
- Top = küre. Altına “Küre” yazılır.
-
Bir silindir şeklinde konserve kutusu.
- Dairesel taban + dairesel kapak + yuvarlak yan yüz = silindir. Altına “Silindir” yazılır.
-
Bir kutu (örneğin süt kutusu veya meyve suyu kutusu):
- Süt kutusu genelde dikdörtgenler prizmasıdır. Altına “Dikdörtgenler Prizması” yazılır.
-
Bir pasta dilimi ya da üçgen şeklinde peynir dilimi:
- Tabanı üçgen, üst yüz de üçgen, yanlar dikdörtgen yüzey. Altına “Üçgen Prizma” yazılır.
-
Bir hediye paketi kare şeklinde ise: “Küp.” Dikdörtgen şeklinde ise: “Dikdörtgenler Prizması.”
-
Bir çadır, eğer üçgen cepheli gösterilmişse: “Üçgen Prizma.”
- Bazı çadır çeşitleri kubbeli olabilir; o zaman “yarım küre” gibi gözükür, ancak genelde okul etkinliklerinde “üçgen prizma” örneği sunulur.
-
Bir davul veya büyük silindir kutu
- Üst ve alt tabanı daire, yan yüzeyi dairesel. Altına “Silindir.”
-
Prizmatik çadır örneği
- Yine 3. sınıf kaynaklarında yaygın. Eğimli kenarları olsa da temel formu “üçgen prizma.”
Çalışma kağıdında bu nesnelerin hemen altındaki boşluğa ilgili geometrik cismin ismi yazılır.
7. Örnek Çözüm Tablosu
Aşağıdaki tablo, en sık karşılaşılan 3. sınıf “Eşleştirme” faaliyetlerinde kullanılabilecek tipik bir örnek sunar:
| Gerçek Nesne | Benzediği Geometrik Cisim |
|---|---|
| Top (futbol topu, basketbol topu vb.) | Küre |
| Konserve kutusu (kola kutusu vb.) | Silindir |
| Ayakkabı kutusu, hediye paketi | Dikdörtgenler Prizması |
| Zar (oyun zarı) | Küp |
| Pasta dilimi veya peynir dilimi | Üçgen Prizma |
| Dondurma külahı, trafik konisi | Koni |
| Piramit şeklinde çadır/dekor obje | Kare Tabanlı Piramit (veya Piramit) |
| Silindirik kek veya kremalı pasta | Silindir |
| Dünya küresi, misket | Küre |
| Küp şeklinde şeker | Küp |
| Silindirik davul | Silindir |
| Üçgen kesitli süt kutusu | Üçgen Prizma |
| Hediyelik süs çadır (üçgen cepheli) | Üçgen Prizma veya Piramit |
Tabii ki çalışma yaprağında tam olarak hangi nesnelerin kullanıldığına bakarak yukarıdaki tabloyu uyarlamak gerekir. Örneğin “silindirik tambur” = “Silindir” vb.
8. Geometrik Cisimlerin Günlük Hayatta Kullanımı
- sınıf öğrencileri, etraflarında gördükleri pek çok eşyanın geometrik cisimlerin basit versiyonlarına benzediğini fark edebilirler. Bu farkındalık oluşturmak için öğretmenler genelde şu konulara vurgu yapar:
- Ev aletleri: Buzdolabı (dikdörtgenler prizması), çamaşır makinesi (silindire yakın ama genelde dikdörtgen prizması formunda olabilir), bisküvi kutuları vb.
- Mutfak gereçleri: Tabak (aslında düz bir dairedir, 2 boyutlu ama bazı tabakların yan kenarları silindire benzer), bardaklar (silindir), tepsi (dikdörtgenler prizması çok ince bir form veya yine 2 boyutlu dikdörtgen).
- Doğa örnekleri: Dünya (küre), patates (mükemmel bir silindir değil ama ovaler, yine de 3. sınıfta çok da karmaşaya girmiyoruz).
- Oyunlar: Oyun hamuru kutusu (silindir), lego blokları (dikdörtgenler prizması veya kare prizma).
Öğrenciler bu cisimleri, “köşe sayısı var mı?”, “dairesel tabanı var mı?” gibi sorular sorarak sınıflandırmayı öğrenir.
9. Ek Bilgiler: Dikkat Edilmesi Gereken Ayrıntılar
-
Küp mü Dikdörtgenler Prizması mı?
- Öğrenciler bazen küp ve dikdörtgenler prizmasını karıştırabilir. Ayırt uzunlukları eşitse küp, değilse dikdörtgenler prizması.
-
Silindir ile Konik Nesnelerin Farkı
- Silindirde üst ve alt tabanlar dairedir ve aynı büyüklüktedir. Konide ise bir tepe noktası vardır ve üst taban yoktur (sadece sivri uç + dairesel alt taban).
-
Üçgen Prizma ile Piramit Arasındaki Fark
- Üçgen prizmanın iki tabanı da üçgendir; arada yan yüzler dikdörtgendir.
- Piramitlerde tek bir taban (örneğin kare taban) ve diğer yan yüzler üçgendir, hepsi bir noktada birleşir.
-
Görseldeki Nesnelerin Perspektifi
- Resimde bazen nesnenin hangi cisme benzediğini net ayırt etmek için nesnenin çizim açısına bakılır. Öğrencilere rehberlik ederken, “Bu nesnenin tabanı nasıl görünüyor?” diye sormak faydalı olur.
-
Gölgelendirme/Resim Kalitesi
- Bazı çalışma kâğıtlarında siyah-beyaz çizimler net olmayabilir. Orada da ipuçları (örneğin arkada açılan kapak, silindir kapak çizgileri, üçgen yüz ifadesi) yol gösterir.
10. Özet ve Genel Değerlendirme
Sonuç olarak, 3. sınıf “geometrik cisimler” konusundaki bu tür çalışma yapraklarında veya kitap sayfalarında istenen, öğrencinin nesnelerin hangi temel katı (3 boyutlu) geometri şekline benzediğini yazmasıdır. Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda:
- Top → Küre
- Konserve veya kutu → Silindir
- Kutu (ayakkabı kutusu) → Dikdörtgenler prizması
- Zar → Küp
- Pasta dilimi → Üçgen prizma
- Dondurma külahı → Koni
- Çadır (üçgen yapılı) → Üçgen prizma
- Piramit dekoru → Kare tabanlı piramit
Şeklinde eşleştirme yapabiliriz. Elinizdeki çalışma kağıdındaki nesnelerin resimleri büyük ihtimalle bu gruplardan birine denk gelecektir.
Aşağıda, oldukça ayrıntılı bir tablo ve ek açıklamalarla beraber 2000 kelimeyi aşan kapsamlı bir anlatı yer almaktadır. Amacımız, 3. sınıf öğrencisinin hem eğlenerek hem gerçek hayattan örneklerle geometriyi içselleştirmesini kolaylaştırmaktır.
Daha Ayrıntılı İnceleme (Ek Açıklamalarla)
- sınıfta geometrik cisimlerle ilgili etkinliklerin amacı şudur: Öğrencilerin, günlük hayatta sıkça karşılaştıkları nesnelerin üç boyutlu (3B) veya katı (solid) geometrik formlarını fark etmesi, her cismin kendine özgü yüz, köşe ve ayrıt özelliklerine sahip olduğunu anlamasıdır. Genellikle bu tema içerisinde “2 boyutlu (2B) şekiller” ile “3 boyutlu (3B) cisimler” arasındaki farktan da bahsedilir:
- 2B şekiller: Üçgen, kare, dikdörtgen, daire vb.
- 3B cisimler: Küp, silindir, küre, koni, dikdörtgenler prizması, vb.
Öğrencilere, “nasıl bir tabana sahip?”, “yan yüzün şekli nedir?”, “köşesi var mı?” gibi sorular sordurarak nesneleri sınıflandırmak öğretilir. Bu, mantıksal düşünmenin ve benzerlik/farklılık analizinin erken yaşta gelişmesine yardımcı olur.
Küp ile İlgili Geniş Bilgiler
- Bazen “kare prizma” olarak da isimlendirilebilir, ancak 3. sınıfta doğrudan “küp” diye öğretilir.
- Kenarlarının hepsi eşit uzunlukta olduğu için tüm yüzleri karedir.
- Altı yüzünden dördü yanal (yan), ikisi taban (üst ve alt) olarak düşünülebilir. Ama genellikle “kare yüzlü 6 yüzlü katı cisim” olarak tanınır.
Dikdörtgenler Prizması (Koşuların Tanımı)
- Dikdörtgensel yüzlerden oluşur.
- İçinde kare yüz de olabilir, ama bir yönden uzamasından dolayı tam bir küp değilse, o zaman genel adı “dikdörtgenler prizması”’dır.
- Günlük hayatta kullandığımız paket ve kolilerin çoğu bu şekildedir.
Silindir
- En göze çarpan özelliği, tabanının ve kapağının daire şeklinde olması, yan yüzünün de yuvarlak bir yüzeyden oluşmasıdır.
- Silindirde “köşeli” kısımlar yoktur; bu nedenle “köşe” veya “kenar” sayısı 0’dır deriz (matematikte “silindirin ayrıtı” ifadesi genelde kullanılmaz, pratik gösterimde üst ve alt tabanı birleştiren eğrisel çizgi vardır).
- Her iki taban da daire biçiminde ve birbirine paraleldir.
Küre
- Tamamen yuvarlak bir cisimdir.
- Dünya, top, portakal kabuğu vb. hep küreye örnek verilir.
- Çocukların “tüm yüzeyi kavisli” şeklinde anlaması yeterlidir.
Koni
- Dairesel bir tabanı vardır ve tabanın tam merkezinden geçen dikey eksende bir tepe noktası (uç) bulunur.
- Tek köşesi (tepe noktası) olan 3 boyutlu cisim gibi de tanımlanır.
- Koniye örnek: Dondurma külahı.
Üçgen Prizma
- Tabanları birbirine paralel iki üçgen yüzdür.
- Bu iki üçgen yüzü birbirine bağlayan yan yüzler dikdörtgendir.
-
- sınıf düzeyinde “üçgen prizmalı kutu” veya “üçgen şeklinde çadırlar” görülmek istenir.
Piramitler
- Kare tabanlı piramit: Mısır piramitlerine benzeterek öğretilir.
- Üçgen tabanlı piramit: Bir taban üçgen ve diğer üç yüz, tepede birleşen üçgenlerdir.
- Çocuklara “tepesinde tek bir nokta var; aşağıdaki taban çokgen şeklinde, yanlar üçgen” diye gösterilir.
Nesnelerin Eşleştirilmesi Sürecinde Örnek Uygulama
Düşünelim ki, elimizde 10 farklı günlük nesne resmi var. Bunların her biri için “Hangi geometrik cisme benziyor?” sorusunun cevabını vereceğiz. Bazı resimler çağrışım yapabilir:
- Metal Kutu (Örneğin bir konserve kutusu): Silindir.
- Küp Şeker Paketi (Kare kesitli şeker paketleri): Küp.
- Sabun Kutusu (dikdörtgen haldeyse): Dikdörtgenler prizması.
- Pasta Dilimi: Üçgen prizma.
- Dondurma Külahı: Koni.
- Araba Lastiği (silindire çok benzer, fakat 3. sınıf etkinliklerinde lastik resmi pek konmaz. Yine de mantık olarak silindir).
- Çadır (bir üçgen prizma veya piramit).
- Hacimce büyük bir parti şapkası (sivri uçlu): Koni.
- Büyük bir futbol topu: Küre.
- Ayakkabı Kutusu: Dikdörtgenler prizması.
Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Detaylar
- Bazı nesneler, mükemmel geometrik cisim şeklinde olmayabilir, ama sınıf etkinliklerinde “basit modelleme” yeterlidir. Örneğin, bir ağaç gövdesi doğada tam silindir değildir ama derslerde silindire yakın örnek olarak kabul edilebilir.
- Bir nesnenin tam olarak hangi geometriye uyduğu net değilse, öğrencilerden destekleyici sorularla karar vermesi istenir. Bazı çalışma kağıtları da “Bu cisim sizce daha çok silindire mi benziyor, koniye mi benziyor?” şeklinde rehberlik eder.
Uzun Laplandırma: 3. Sınıf İçin Anlama Sürecine Yardımcı Ek Bilgiler
Öğretmenlerin kullandığı stratejiler arasında “dokunarak öğrenme” veya “çevremize bakma” etkinlikleri de vardır. Öğrenciler sınıfta etraflarına baktığında, masaların ayakları, kalemler, su şişeleri, çöp kutuları vb. farklı cisim tiplerine benzeyebilir. Örneğin su şişesi çoğu zaman silindire benzetilir. Bu etkinliklerle çocuklar, öğrendikleri şekilleri somut olarak pekiştirirler.
Öğrenciler, “Bu cismin yüzleri hangi şekillerden oluşuyor?” sorusunu kendilerine sık sık sorabilir:
- Silindirde: 2 daire yüz, 1 tane silindirik yüz (yuvarlak yan yüz).
- Kürede: Tüm yüz kavisli, dairesel bir taban veya kenar yok.
- Koni: 1 daire taban + yan yüzü konik yüzey, 1 tepe noktası.
- Küp: 6 kare yüz, 8 köşe, 12 ayrıt.
- Dikdörtgenler prizması: 6 yüz (dikdörtgenlerden oluşuyor), 8 köşe, 12 ayrıt.
- Üçgen prizma: 2 yüz üçgen, 3 yüz dikdörtgen.
- Piramit: Taban (kare, üçgen vb.) + yan yüzleri üçgen ve tepe noktası.
Böyle bir şablon, öğrencilerin gözünde “Ben bu nesneyi hangi şekle benzetebilirim?” sorusuna cevap oluşturur.
Etkinlikteki Resimler Üzerinden Detaylı Örnek
Gönderdiğiniz fotoğrafta, sayfanın sol kısmında çeşitli obje resimleri ve onların altındaki boşluklar görüyoruz. Muhtemelen şu şekilde nesneler var:
- Top (ya da daha büyük bir küre benzeri nesne).
- Kutu şeklinde paket (üzerinde “Silindir” kelimesi yazıyor olabilir veya “S..” harfi görünüyor).
- Yuvarlak pandispanya benzeri bir nesne (pasta).
- Üçgen dilim şeklinde bir kek veya pizza dilimi.
- Büyükçe bir hediye paketi.
- Çadır modeli.
- Davul veya silindirik bir müzik aleti.
Yukarıdaki nesnelerde tipik çözümler şöyle olacaktır (elbette sayfa tam incelenince bire bir eşleştirme yapılır):
- Top: Küre.
- Kutu (Yuvarlak metal kutu vb.): Silindir ise silindir, dikdörtgen/kare yüzlü ise dikdörtgenler prizması veya küp.
- Yuvarlak Pandispanya / Yuvarlak Kek: Silindir.
- Üçgen Kek Dilimi: Üçgen prizma.
- Büyük hediye paketi: Şekline göre küp veya dikdörtgenler prizması.
- Çadır: Kolayca üçgen prizma. Eğer kare tabanlı ve tepe noktası tek ise piramit.
- Davul: Silindir.
Yandaki kısımda da “MATEMATİK - GEOMETRİK CİSİMLER” başlığı altında, kareli/dokulu zemin üzerinde çizilmiş küp, dikdörtgenler prizması ve silindir gibi şekiller olabilir. Genellikle bu kısımda “Aşağıdaki geometrik cisimlerin bir yüzünü noktalı bölgeye çiziniz” gibi yönergeler verilir. Örneğin, her yöndeki görünümü noktalı kâğıt üzerinde çizmek ya da “bu cismin üst yüzünü çiz” gibi temel beceriler istenir.
Detaylı Örnek Soru ve Cevap Şablonu
- Soru: Aşağıdaki nesneleri inceleyerek hangi geometrik cisme benzediğini altına yazınız.
- Adım 1: Resimlere bak. Tabanının daire mi, kare mi, üçgen mi olduğuna dikkat et.
- Adım 2: Nesnenin yuvarlak kenarları var mı, köşeleri var mı, tepe noktası var mı incele.
- Adım 3: Doğru ismi altındaki boşluğa yaz.
Örneğin, “kutu kola” görseli varsa → “Silindir.” Top görseli varsa → “Küre.”
Genişletilmiş Örnek Tablo
| Resim No | Nesne İsmi | Gözlemler | Geometrik Cisim |
|---|---|---|---|
| 1 | Top (Futbol/Basketbol vb.) | Yuvarlak, kenar veya köşe yok, her yönden dairesel | Küre |
| 2 | Kola Kutusu / Konserve kutusu | İki daire taban, yuvarlak yan yüz | Silindir |
| 3 | Kutu (Ayakkabı, Hediye vb.) | Tabanı dikdörtgen, 6 yüzü var, köşeli | Dikdörtgenler Prizması |
| 4 | Zar (Oyun Zarı) | Tüm yüzleri kare, 6 yüz, 8 köşe, 12 ayrıt | Küp |
| 5 | Pasta Dilimi / Peynir Dilimi | Üst ve alt yüzü üçgen, kenarlar dikdörtgen yüzeyler | Üçgen Prizma |
| 6 | Dondurma Külahı / Trafik Konisi | dairesel taban, sivri tepe noktası, tek köşe | Koni |
| 7 | Çadır (Üçgen Cepheli) | İki üçgen yüz, yan yüzleri dikdörtgen | Üçgen Prizma (bazen Piramit de olabilir) |
| 8 | Büyük Piramit (Mısır Piramitleri) | Kare taban, dört üçgen yan yüz, tepe noktası | Kare Tabanlı Piramit |
| 9 | Mum (bazı mumlar silindir olabilir) | Dairesel taban, silindirik (yukarı aşağı eksende uzatılmış) | Silindir |
| 10 | Dünya Küresi / Globe | Tamamen küresel yüzey | Küre |
Bu tablo 3. sınıf çalışma yapraklarında karşılaşılabilecek tipik örneklerin çoğunu kapsar.
Sonuç ve Özet
Bu çalışma kağıdındaki nesnelerin her birini, yukarıdaki örnekleri rehber alarak ilgili geometrik cisimle eşleştirmelisiniz. Örneğin:
- Küre → Top, balon, misket
- Silindir → Kola kutusu, konserve kutusu, davul, mum
- Dikdörtgenler prizması → Ayakkabı kutusu, hediye paketi, kitap, buzdolabı
- Küp → Zar, küp şeker, küçük kare karton kutu
- Üçgen prizma → Pasta dilimi, üçgen tarz çadır, üçgen süt kutusu
- Koni → Dondurma külahı, parti şapkası, trafik konisi
- Piramit → Kare tabanlı tenteli çadır, Mısır Piramitleri
Öğrenciler, bu basit eşleştirme çalışmasını yaparken hem 3 boyutlu cisimleri tanıyacak hem de gündelik nesnelerin bu cisimlere benzediğini fark edecektir.
Böylece, söz konusu eğitim materyalindeki “Aşağıdaki nesnelerin hangi geometrik cisme benzediğini altına yazalım” tarzı soruları çözerken, tabloya uygun şekilde “küre”, “silindir”, “dikdörtgenler prizması”, “küp”, “üçgen prizma” vb. adlar yazılır.