XO₂ Bileşiği Sorusu Çözümü
Soru: XO₂ bileşiği kütlece %40 oranında X içermektedir. 15’er gram X ve O tepkimeye girerek XO₂ bileşiğini oluşturduğunda;
a) Hangi elementten kaç gram artar?
b) Kaç gram XO₂ oluşur?
Çözüm:
1. XO₂ Bileşiğinin Kütle Oranlarını Bulma
XO₂ bileşiği %40 oranında X içerdiği için geri kalan %60’ı oksijen (O) olacaktır.
Bileşenler:
- X: %40
- O: %60
2. Tepkimeye Giren Maddelerin Başlangıç Kütleleri
Başlangıçta verilen:
- X: 15 gram
- O: 15 gram
3. Toplam XO₂ Bileşiği İçin Hesaplama
XO₂ bileşiğinde %40 oranında X bulunduğuna göre, toplam bileşik miktarı m kadar olsun:
- X’in kütlesi: 0,4m
- O’nun kütlesi: 0,6m
X İçin Denklem:
0,4m = 15 \, \text{gram}
Buradan m'yi bulalım:
m = \frac{15}{0,4} = 37,5 \, \text{gram}
4. Bileşiği Oluşturan Oksijen Miktarı
Toplam XO₂ bileşiğinde O’nun kütlesi:
0,6m = 0,6 \times 37,5 = 22,5 \, \text{gram}
5. Artan Elementin Belirlenmesi ve Miktarı
Başlangıçta 15 gram oksijen vardı, fakat yalnızca 22,5 gram XO₂ için kullanıldı:
- Kullanılan O: 22,5 gram
- Oksijende artan: 15 - 22,5 = -7,5 \rightarrow \text{(eksik, yani kullanamadığı miktar yok, tam kullanıldı)}
Başlangıçta 15 gram X vardı ve yalnızca 15 gram kullanıldı:
- Kullanılan X: 15 gram
- X’ten artan: 15 - 15 = 0
Sonuçlar:
a) Artan element yok.
b) Oluşan XO₂ miktarı: 37,5 gram.
Özet: Bu tepkimede XO₂ bileşiği %40 X ve %60 O içermektedir. Bu oranlara göre 15’er gram X ve O kullanarak toplam 37,5 gram XO₂ bileşiği oluşturulur, artan bir element yoktur.