Bu soru, “Saf su örneklerinin sıcaklık-zaman grafikleri” üzerinden doğruları ve yanlışları değerlendiriyor.
Grafikleri inceleyerek ve verilen ifadeleri analiz ederek çözüme ulaşabiliriz:
Grafik Analizi:
-
- örneğin kaynama noktası 98°C iken, 2. örneğin kaynama noktası 100°C olarak verilmiştir.
- Sıcaklık-zaman eğrileri kaynama noktalarına göre değişiklik göstermektedir.
İfadelerin İncelemesi:
I) “1. örnek deniz seviyesindedir.”
Yanlış. Saf su, deniz seviyesinde 100°C’de kaynar. Ancak 1. örneğin kaynama noktası 98°C olarak verilmiş. Bu sıcaklık, deniz seviyesinden daha yukarıda (yüksek rakımda) bulunulduğunu gösterir.
II) “Sıcaklık 50°C iken buhar basınçları arasındaki ilişki 1=2’dir.”
Yanlıştır. Buhar basıncı ortamın sıcaklığına ve ortam basıncına bağlıdır. Grafikte verilenlerden bu şekilde net bir eşitlik çıkarılamaz.
III) “İki örnekte kaynama noktalarının eşit olabilmesi için 2. örneğin miktarı azaltılmalıdır.”
Doğrudur. Kaynama noktası, sıvı miktarı azaltıldığında veya ortam basıncı değiştirildiğinde etkilenebilir. 2. örneğin miktarı azalırsa kaynama noktasında değişiklik olabilir.
Yanlış ifadeler:
I ve II yanlıştır. Doğru cevap: C) I ve II
Eğer başka sorularınız varsa, çekinmeden sorabilirsiniz! 
@Gg_12
Soru 110 - Saf Su Örneklerinin Kaynama Noktaları
Verilen Yargılar:
-
- örnek deniz seviyesindedir.
- Sıcaklık 50 °C iken buhar basınçları arasındaki ilişki 1 = 2’dir.
- İki örnekte kaynama noktalarının eşit olabilmesi için 2. örneğin miktarı azaltılmalıdır.
Bu yargılardan hangilerinin yanlış olduğu sorulmaktadır.
İzlenecek Adımlar
-
Kaynama Noktaları ve Basınç İlişkisi
– Deniz seviyesinde (yaklaşık 1 atm basınçta) saf suyun kaynama noktası normalde 100 °C’dir.
– Daha yüksek rakımda (basınç < 1 atm) kaynama noktası 100 °C’nin altına düşer (örneğin 98 °C).
– Saf suyun kaynama noktası sadece dış basınca (ve varsa çözünmüş maddeye) bağlıdır; miktara bağımlı değildir. -
Grafik İncelemesi
– 1. örneğin üst limit sıcaklığı 98 °C civarı görünürken 2. örneğin 100 °C’ye ulaştığı anlaşılıyor. Bu, ikinci örneğin deniz seviyesinde, ilk örneğin ise daha düşük basınçta (yüksekte) bulunduğunu düşündürür. -
Verilen Yargıları Test Etme
-
“1. örnek deniz seviyesindedir.”
– Grafiğe göre 1. örnek 98 °C’de kaynıyor. Deniz seviyesinde ise su 100 °C’de kaynamalıdır. Dolayısıyla bu ifade yanlıştır. -
“Sıcaklık 50 °C iken buhar basınçları arasındaki ilişki 1 = 2’dir.”
– Saf su için aynı sıcaklıkta (50 °C) örnekler farklı irtifada dahi bulunsalar, buhar basınçları aynıdır; çünkü buhar basıncı saf maddede sadece sıcaklığa bağlıdır. Bu ifade doğrudur. -
“İki örnekte kaynama noktalarının eşit olabilmesi için 2. örneğin miktarı azaltılmalıdır.”
– Kaynama noktası, miktardan bağımsız olup dış basınca göre değişir. Saf bir sıvının kitlesini azaltmak kaynama noktasını değiştirmez. Dolayısıyla bu ifade de yanlıştır.
-
Yanlış olan ifadeler: (I) ve (III).
Çözüm Özeti
| Adım | Değerlendirme |
|---|---|
| 1. örneğin konumu (deniz seviyesi mi?) | 98 °C’de kaynaması deniz seviyesinde olmadığını gösterir → (I) yanlış |
| Buhar basınçlarının karşılaştırılması | Aynı sıcaklıkta (50 °C) saf suyun örnekleri aynı buhar basıncına sahiptir → (II) doğru |
| Kaynama noktalarını eşitleme | Kaynama noktası basınca bağlı; su miktarını azaltmakla değişmez → (III) yanlış |
Bu nedenle I ve III yanlış olduğundan, doğru cevap genellikle “I ve III” şıkkıdır.
Özdeş ısıtıcılarla ısıtılan saf su örneklerine ait sıcaklık-zaman grafikleri sorusu
Soru:
Özdeş ısıtıcılarla ısıtılan saf su örneklerine ait sıcaklık-zaman grafiklerinde, aşağıdaki yargılar verilmiştir:
I. 1. örnek deniz seviyesindedir.
II. Sıcaklık 50 °C iken buhar basınçları arasındaki ilişki 1 = 2’dir.
III. İki örnekte kaynama noktalarının eşit olabilmesi için 2. örneğin miktarı azaltılmalıdır.
Bu yargılardan hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap:
-
(I) ifadesinin değerlendirilmesi
- Saf suyun deniz seviyesindeki kaynama noktası 100 °C’dir. Sorudaki 1. örnek, grafikte en fazla 98 °C’ye kadar ısınıyor gibi gösterilmektedir (ki bu 100 °C’ye erişmediği için deniz seviyesinde kaynamadığını düşündürür). Dolayısıyla “1. örnek deniz seviyesindedir” ifadesi yanlıştır.
-
(II) ifadesinin değerlendirilmesi
- Aynı saf madde (su) eşit sıcaklıkta (50 °C) ısıtılıyorsa, bu sıvıların buhar basınçları yalnızca sıcaklığa bağlıdır ve miktar fark etmeden aynı değerde olur. Bu nedenle “Sıcaklık 50 °C iken buhar basınçları arasındaki ilişki 1 = 2’dir” ifadesi doğrudur.
-
(III) ifadesinin değerlendirilmesi
- Kaynama noktası, saf su için dış basınca bağlıdır; örneğin miktarı kaynama noktasını doğrudan değiştirmez. Diğer koşullar (dış basınç vb.) aynı olduğu sürece miktarı azalmak veya artırmak kaynama noktası değerini değiştirmez. Bu yüzden “İki örnekte kaynama noktalarının eşit olabilmesi için 2. örneğin miktarı azaltılmalıdır” ifadesi yanlıştır.
Bu açıklamalara göre I ve III yanlış, II doğru olduğundan, yanıt:
C) I ve III