Bu çoktan seçmeli ifadelerden hangisi Türkçe noktalama işaretlerine ilişkin doğru bir kuralı yansıtmamaktadır?
Answer:
Yukarıdaki önermeleri tek tek incelediğimizde:
-
(A) “İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül kullanılmıştır.”
- Noktalı virgül (
genellikle virgüllerle ayrılmış ögeleri gruplamak için veya cümle içinde virgüllerle karışıklığa yol açabilecek bölünmeleri netleştirmek için kullanılabilir. Ancak “ikiden fazla eş değer öge var diye mutlaka özneden sonra noktalı virgül konur” gibi genelleyici bir kural yoktur. Bu ifade, Türkçede yerleşik bir noktalama kuralını doğru şekilde yansıtmamaktadır.
- Noktalı virgül (
-
(B) “Cümle içinde ara sözleri ayırmak için ara sözlerin başında ve sonunda kısa çizgi kullanılmıştır.”
- Cümle içinde ek bilgi veren “ara söz” veya “ara cümle” diye adlandırdığımız bölümleri ayırmak için kısa çizgi ya da virgül veya bazen parantez kullanılabilir. Bu kullanım doğru ve yaygındır.
-
(C) “Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime ile anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül kullanılmıştır.”
- Virgül, anlam karışıklığı yaşanabilecek bitişik kelimeleri veya isim-tamlama karmaşası yaratabilecek durumları ayırmak için kullanılabilir. Örneğin “sanat, tarihi kalıntılara ilgim var” vb. kullanımlarda bazen anlam karmaşasını önlemek amacıyla virgül devreye girer. Başka bir örnek de “İngiliz, anahtar” (sıfat kullanılmıyor, aksine bir milliyeti vurguluyor) ile “İngiliz anahtarı” (bir alet adı) arasındaki anlam farkını korumak için olabilir. Dolayısıyla bu kural da doğrudur.
-
(D) “Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır.”
- Türkçede sayılardan sonra gelen ekler kesme işaretiyle (
') ayrılır: “1923’te”, “3’üncü”, “5’in üzerinde” vb. Bu yaygın ve doğru bir kuraldır.
- Türkçede sayılardan sonra gelen ekler kesme işaretiyle (
Sonuç:
(A) ifadesi hatalı veya eksik bir kuralı aktardığı için yanlış; (B), (C) ve (D) ifadeleri ise doğrudur.
@username