Soru:
Aşağıdaki haritada bazı alanlar numaralandırılarak gösterilmiştir. Kış ılıklığı ve her mevsim yağış isteyen bir bitkinin numaralandırılan alanların hangisinde yetiştirilmesi daha kolaydır?
Cevap:
Bu sorunun çözümünde Türkiye’nin iklim ve coğrafi özelliklerini dikkate almak gerekmektedir. Kış ılıklığı ve her mevsim yağış isteyen bir bitki genellikle Akdeniz iklim bölgelerinde daha kolay yetiştirilebilir. Çünkü Akdeniz iklimi şu özelliklere sahiptir:
Akdeniz İkliminin Özellikleri:
- Her mevsim yağış: Kışları yağışlı, yazları hafif kurak ancak sulama ile dengelenebilir.
- Kış ılıklığı: Sert kış koşullarından uzak, kışın sıcaklık genelde düşüktür ama don olayı nadiren görülür.
Verilen Bölgelerin Analizi:
Harita üzerindeki alan numaralarına göre:
- I. Bölge: İç Anadolu Bölgesi’ne yakın yerlerdir, kışlar sert geçebilir ve yağış miktarı sınırlıdır.
- II. Bölge: Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır, kışları soğuk ve kar yağışlıdır.
- III. Bölge: Akdeniz Bölgesinde yer alır; kış ılıklığı ve her mevsim yağış için en uygun olan bölgedir.
- IV. Bölge: İç Anadolu Bölgesi’nin güney kısmı gibi görünüyor; yağış miktarı sınırlı ve kış soğukları olabilir.
- V. Bölge: Marmara Bölgesi’nde yer alır; her mevsim yağış alan bir bölge olsa da kış soğukları Akdeniz kadar ılıman değildir.
Sonuç:
Her mevsim yağış isteyen ve kış ılıklığı kullanan bir bitkinin yetiştirilmesi için en uygun bölge III. Bölge (Akdeniz Bölgesi) olacaktır.
Doğru Cevap: C) III
Bu özelliklere dayanarak soruyu çözmek mümkündür. Eğer başka sorularınız veya detaylı açıklamalar talep ederseniz, mutlaka iletiniz!
37. Kış ılıklığı ve her mevsim yağış isteyen bir bitkinin numaralandırılan alanların hangisinde yetiştirilmesi daha kolaydır?
Cevap: Bu koşulları sağlayan bölge I (Doğu Karadeniz Kıyıları) olarak gösterilen alandır (A şıkkı).
Table of Contents
- Soruyu Anlama
- Türkiye’de İklim Bölgeleri ve Temel Özellikleri
- Seçeneklerin Değerlendirilmesi
- İklim Özelliklerinin Karşılaştırmalı Tablosu
- Sonuç ve Özet
1. Soruyu Anlama
Soru, haritada numaralandırılmış bölgelerden hangisinin “kış ılıklığı ve her mevsim yağış” isteyen bir bitkiyi yetiştirmek için en elverişli olduğunu sorgulamaktadır. Türkiye’de dört mevsime dağılmış düzenli yağış ve kış aylarında ılıman sıcaklık en çok Doğu Karadeniz kıyılarında (ve kısmen Batı Karadeniz kıyılarında) gözlemlenir.
2. Türkiye’de İklim Bölgeleri ve Temel Özellikleri
-
Karadeniz İklimi:
- Her mevsim yağışlı, kışları ılıman ve yazları serindir.
- Yıllık yağış dağılımı sürekli ve yeterlidir.
- En belirgin örneği Doğu Karadeniz kıyılarıdır (Rize, Trabzon, Giresun vb.).
-
Akdeniz İklimi:
- Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
- Yağış çoğunlukla kış aylarında yoğunlaşır, yazın yağış azdır.
- Antalya, Mersin, Adana çevresi tipik örneklerdir.
-
Marmara İklimi (Geçiş İklimi):
- Yazları ılık-sıcak, kışları nispeten ılıman ama yağış dağılımı dört mevsime tam eşit dağılmaz.
- Yıllık yağış miktarı Karadeniz kadar sürekli değildir.
-
Karasal İklim (İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu):
- Kışlar soğuk (ve Doğu Anadolu’da sert; Güneydoğu Anadolu’da daha ılık ama yazları çok sıcak), yazlar kurak veya az yağışlı olabilir.
- Yıl boyuna dağılmış sürekli yağıştan söz etmek güçtür.
3. Seçeneklerin Değerlendirilmesi
-
I Numaralı Alan (Doğu Karadeniz Kıyıları)
- Kışları ılıktır, çünkü denizellik etkisi sert soğukları engeller.
- Dört mevsim bol ve düzenli yağış alır.
- Kış ılıklığı + her mevsim nemli iklim, nem seven veya sürekli suya ihtiyaç duyan bitkiler için çok uygundur.
-
II Numaralı Alan (Güneydoğu Anadolu)
- Kışları genellikle ılıman olmasına rağmen yazın aşırı sıcak ve kuraktır.
- Her mevsim yağış aldığı söylenemez. Yaz aylarında yağış çok azdır.
-
III Numaralı Alan (Akdeniz Bölgesi - Güneybatı Kesimi)
- Kışlar ılık ve yağışlı, ancak yazlar genellikle sıcak ve kuraktır.
- Her mevsim yağış isteyen bitkiler için yaz kuraklığı dezavantaj oluşturur.
-
IV Numaralı Alan (İç Anadolu)
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk geçebilir.
- Her mevsim düzenli yağış bulunmaz.
-
V Numaralı Alan (Marmara Bölgesi - Kuzeybatı Kesimi)
- Kışları ılıman sayılabilse de, yağış Karadeniz kadar düzenli ve yıl boyuna tam dengeli dağılmaz.
- Her mevsim yağış isteyen bitki için bazı dönemlerde yağış yetersiz kalabilir.
Bu değerlendirme sonucunda, her mevsim yağış ve kışın ılıklık kriterlerini en iyi karşılayan bölge I (Doğu Karadeniz boyunca uzanan kıyı şeridi) olmaktadır.
4. İklim Özelliklerinin Karşılaştırmalı Tablosu
| Bölge | Kış İklimi | Yağış Dağılımı | Yıl Boyunca Nem | Uygunluk Derecesi |
|---|---|---|---|---|
| I (DKaradeniz) | Ilık | Dört mevsim | Çok yüksek | En Uygun |
| II (GDA) | Ilık / Ilık-Soğuk | Yazları kurak | Düşük / Orta | Düşük |
| III (Akdeniz) | Ilık | Kışın yoğun, yazın az | Orta | Orta |
| IV (İç Anadolu) | Soğuk | Bahar + Kış mevsim • Kurak Yaz | Düşük | Düşük |
| V (Marmara) | Ilık-Serin | Mevsimlere göre orta düzey | Orta | Orta |
5. Sonuç ve Özet
- Kışın ılıman hava ve her mevsim yeterli yağış isteyen bir bitkiye en uygun iklim Karadeniz kıyılarında görülür.
- Doğu Karadeniz bölgesinde (haritada I ile gösterilen alan) kışın dahi sıcaklıklar ılıman seyrederken, yıl boyunca düzenli yağış vardır.
- Bu sebeple cevabımız A) I bölgesidir.
Özetle, Doğu Karadeniz kıyıları yıl boyu nemli ve kışları da ılıman kaldığı için bu tarz bitkilerin yetiştirilmesi en kolay bölgedir.