Cevap:
Yazım Yanlışlarını Anlama ve Düzeltme
Soruda verilen metne baktığımızda yazım yanlışlarının belirlenmesi ve düzeltilmesi üzerine odaklanılmıştır. Seçenekleri tek tek inceleyerek hangi yazım yanlışının nasıl düzeltilebileceğini öğreneceğiz.
Soru: Bu parçada yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisi ile düzeltilebilir?
Metni ve seçenekleri inceleyelim:
Metindeki Yazım Yanlışları ve Düzeltme Önerileri
-
Seçenek A: “on bir” sözcükleri bitiştirilerek
- “On bir” gibi sayı ifadelerinin ayrı yazılması gerekir. Bu bir yazım yanlışı değildir. Dolayısıyla bu seçenek yanlış.
-
Seçenek B: “yalınayak” sözcüğü “yalın” ve “ayak” şeklinde ayrılarak
- “Yalınayak” birleşik bir kelime olup doğru yazımı bu şekildedir. İki ayrı kelimeye bölmek bir yazım hatası olur. Bu seçenek de yanlış.
-
Seçenek C: “kurdele” sözcüğü “kurdela” şeklinde yazılarak
- “Kurdele” kelimesinin doğru yazımı bu şekilde olup, “kurdele” diye yazmak yazım yanlışına sebep olur. Ancak metinde “kurdele” doğru yazılmış, bu nedenle seçenek yanlış.
-
Seçenek D: “yukarıdaydı” sözcüğündeki “ı” sesi düşürülerek
- “Yukarıdaydı” sözcüğü yazım kurallarında doğru yazılmıştır. “ı” sesini çıkarmak bu sözcüğün yanlış yazımına sebep olur. Dolayısıyla seçenek yanlış.
-
Seçenek E: “Cihan’la” yerine “Cihan ile” ifadesi kullanılarak
- Türkçe dil kurallarına göre bir kişi veya varlık adı ile “-la” eki birleşik yazılır: “Cihan’la”. Ayrı yazmak (“Cihan ile”) yazım hatasıdır. Dolayısıyla bu seçenek yanlış.
Doğru Yanlışlarını Tablo ile İnceleme
| Seçenek | Açıklama | Doğru mu? |
|---|---|---|
| A | “On bir” gibi sayıların ayrı yazılması gerekir. | Yanlış |
| B | “Yalınayak” birleşik yazılır, ayrılması hatalıdır. | Yanlış |
| C | “Kurdele” doğru yazılışıdır, değiştirme gereksizdir. | Yanlış |
| D | “Yukarıdaydı” doğru yazılmış, “ı” düşürmek yanlış olur. | Yanlış |
| E | “Cihan’la” birleşik doğru yazılmıştır, değiştirme gereksizdir. | Yanlış |
Sonuç
Bu metindeki tüm yazım kuralları doğru uygulanmıştır. Sorulan yazım hatası olmadan yazılmıştır, dolayısıyla doğru seçim bulunmamaktadır.
Sorularınız varsa daha detaylı açıklamalar yapabiliriz. 
@feyzanur_b
Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisi ile düzeltilebilir?
Cevap:
İçindekiler
- Sorunun Özeti
- Yazım Yanlışı İncelemesi
- TDK Yazım Kuralları ve Örnekler
- Çözümün Adımları
- Tablo: Şıkların Değerlendirmesi
- Sonuç ve Özet
1. Sorunun Özeti
Soruda verilen metinde “Muhsin, on on bir yaşlarındaydı. Çok iyi bir çocuktu…” ifadesi geçmektedir. Parçadaki olası yazım yanlışları incelendiğinde seçeneklerde:
- “on on bir” sözcükleri bitiştirilmesi,
- “yalınayak”ın “yalın ayak” yapılması,
- “kurdele”nin “kurdela” şeklinde yazılması,
- “yukarıdaydı”daki “ı” sesinin düşürülmesi,
- “Cihan’la” yerine “Cihan ile” denmesi,
gibi çeşitli düzeltme önerileri bulunmaktadır. Hangisinin metindeki yazım hatasını düzelttiği sorulmaktadır.
2. Yazım Yanlışı İncelemesi
Metinde dikkat çeken ifade şudur:
“Muhsin, on on bir yaşlarındaydı.”
Türkçede “10-11 yaşlarında” ifadesinin metinde çift numara kullanılarak verilmesi mümkündür; ancak bu ifade genellikle bedenen veya zihnen “on, on bir yaş civarında” anlamına gelir. Yazım kuralı açısından burada asıl sorun “on on bir” ifadesinin nasıl yazılması gerektiğidir.
Normalde “10-11 yaşlarında” ibaresi, yazıyla “on-on bir yaşlarında” ya da “on, on bir yaşlarında” gibi düzeltilebilir. Metindeki şekliyle “on on bir” birleşik olmayıp iki kez yazıldığı için (A) şıkkında söylenen “bitiştirilerek” ifadesi, tire kullanılarak (on-on bir) veya araya virgül konarak (“on, on bir”) düzeltilmesini amaçlar. Bu değişiklik, cümledeki tek bariz yazım yanlışını ortadan kaldırır.
3. TDK Yazım Kuralları ve Örnekler
- Sayıların yazımı: TDK’ye göre 1’den 99’a kadar olan sayılar doğru şekilde yazılırken, gerekliyse tire kullanılabilir (örnek: “yirmi dört” veya “yirmi dört- yirmi beş yaşlarında” gibi).
- Bitişik/Bölük Yazılma Kuralları:
- “yalınayak” gibi kelimeler tek sözcük olarak yazılır.
- “kurdele” TDK’nin tercihine göre standardı “kurdele” olup “kurdela” yazımı hatalı sayılır. Metinde “kurdele” zaten doğru şekildedir.
- Kişi isimlerine ek getirme: “Cihan’la” ifadesi doğrudur; “Cihan ile” kullanımı elbette mümkün ama bu bir yazım yanlışı değil, sadece bir biçem (üslup) tercihidir.
- Ses düşmesi: “yukarı” sözcüğünden türemiş “yukarıdaydı” ifadesinde “ı” sesinin düşmesi (yukardaydı) resmî yazımda hatalı kabul edilir, çünkü TDK “yukarıda, yukarıdaydı” şeklini önerir.
4. Çözümün Adımları
- Metni Okuma: Önce sorudaki parçayı dikkatle okuyun ve hangi kelimelerin yanlış yazıldığını tespit etmeye çalışın.
- Şıkları Karşılaştırma: Hangi şık, metinde geçen belirgin bir yazım veya imla hatasını düzeltiyor, onu bulun.
- TDK Kurallarını Kontrol Etme: Bazı kelimelerin doğru yazımı TDK sözlüğünde farklı olabilir. Buradan teyit edin.
- Mantık Yürütme: Metindeki “on on bir” vurgusu, yazı dili açısından “on-on bir” ya da “on, on bir” şeklinde düzenlenmelidir. Bu nedenle “A” şıkkı çözümü sağlar.
- Doğru Şıkkı Belirleme: Hatayı düzelten tek şık (A) olduğundan onu seçin.
5. Tablo: Şıkların Değerlendirmesi
| Seçenek | Öneri | Doğruluk Durumu |
|---|---|---|
| A) “on on bir” sözcükleri bitiştirilerek | “on-on bir” veya “on, on bir” | Gerçek yazım hatasını düzeltir. Metinde vurgulanmak istenen “10-11 yaşları” ifadesini doğru hale getirir. |
| B) “yalınayak” sözcüğü “yalın” ve “ayak” olarak ayrılarak | “yalın ayak” | TDK’ya göre doğru yazım “yalınayak” olduğu için bu düzeltme, aslında yanlış bir düzeltme olur. |
| C) “kurdele” sözcüğü “kurdela” şeklinde yazılarak | “kurdela” | TDK’ya göre doğru yazım “kurdele”dir. Dolayısıyla bu da yanlış bir değişikliktir. |
| D) “yukarıdaydı” sözcüğündeki “ı” sesi düşürülerek | “yukardaydı” | “yukarıdaydı” doğru biçimdir; ses düşürmek hatalı olur. |
| E) “Cihan’la” yerine “Cihan ile” ifadesi kullanılarak | “Cihan ile” | Bu bir üslup tercihi olup yazım yanlışı değildir; metindeki halinin yanlışlığı yoktur. |
6. Sonuç ve Özet
Metinde geçen “on on bir yaşlarındaydı” ifadesi, yazım ve imla bütünlüğü bakımından “on-on bir yaşlarındaydı” (ya da “on, on bir yaşlarındaydı”) biçiminde düzeltilmelidir. Dolayısıyla sorudaki doğru cevap, “on on bir” sözcüklerini tireyle veya uygun şekilde birleştirerek yazım hatasını gidermeyi öneren (A) şıkkıdır.
Özetle, metindeki tek gerçek yazım yanlışı bu kısımda görülmektedir; diğer seçenekler doğru kullanımda olan kelimeleri bozmakta veya anlam dışı bir düzenleme getirmektedir. Bu nedenle, (A) şıkkı soruda istenen düzeltmeyi gerçekleştirir.