Cümlenin Öğeleri - Türkçe Çalışma Kağıdı Yanıtları
Bu çalışma kağıdında cümle analizi yaparak cümlelerin öğelerini belirlemeye yönelik sorular bulunmaktadır. Soruları tek tek ele alalım:
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde cümle sadece özne ve yüklemden oluşmuştur?
A) İstanbul, bu nesne de en çok turist çeken illerden biri olmayı başarmıştır.
B) Ben buralarda herkese tanıdık.
C) Arkadaşım Levent sınıfın en sınırsız öğrenci olurmuş.
D) Kurumşur bugun sonra çekmez.
Yanıt: B) Ben buralarda herkese tanıdık.
Bu cümlede “ben” özne, “tanıdık” ise yüklemdir. Başka bir öğe bulunmamaktadır.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gizli özne kullanılmuştur?
A) Biz bu tabloyu açık artırmadan aldık.
B) Okul güvenlik görevlileri tarafından korunuyor.
C) Çiçekler baharın gelişiyle kendine geldi.
D) Öğrenciler Gönüm’ün coşkusuyla kudukladı.
Yanıt: A) Biz bu tabloyu açık artırmadan aldık.
Burada “biz” öznesi cümlenin başında belirtilmiştir ancak, yüklemde özne tekrar edilmediği için “gizli özne” kavramı devreye girmektedir.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem birden fazla kelimeden oluşmamaktadır?
A) Boş dersimizde isim-şehir oynadık.
B) Terleyip üzerimi değiştiremeyince hasta oldum.
C) Yurt dışına çıkmak en büyük hayalimdi.
D) Annem dışarıya çıkmama müsaade etti.
Yanıt: A) Boş dersimizde isim-şehir oynadık.
Bu cümlede “oynadık” yüklemi tek kelimeden oluşmaktadır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yanlış gösterilmiştir?
A) Futbolu güzelleştiren şey adı oyun anlaşılıyor.
B) Düzce’de yaşanan deprem korkuya neden oldu.
C) İşveren, bilim insanlarını atom hakkında yeni bilgilere ulaştı.
D) Döner, ülkemizden dünyaya yayılan bir lezzettir.
Yanıt: C) İşveren, bilim insanlarını atom hakkında yeni bilgilere ulaştı.
Bu cümlede “ulaştı” yüklemdir ancak “ulaşmak” fiilinin genellikle “ulaştırmak” şeklinde kullanılmasından dolayı burada bir hata vardır.
5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili söz grubu öge görevinde kullanılmamıştır?
A) Arabanın hararet lambası yandı.
B) Yarın sınıfta Atatürk’ü siyaret edeceğiz.
C) Samsun serhi Karadeniz’in goz bebeğidir.
D) Bu yarışmayı mutlaka kazanmalıyız.
Yanıt: D) Bu yarışmayı mutlaka kazanmalıyız.
Altı çizili söz grubunun tamamı burada tek bir öğe değildir; “bu yarışmayı” ve “mutlaka” ayrı görevlerdedir.
6. Beni gören kızdığım birden yerinden fırladı. Altı çizili söz grubu cümlenin hangi öğesidir?
A) Nesne
B) Özne
C) Dolaylı Tümleç
D) Yüklem
Yanıt: B) Özne
“beni gören” özne görevinde kullanılmıştır, çünkü eylemi gerçekleştiren kişi veya grubu belirten öğedir.
7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge sayısı daha fazladır?
A) Çarşıdaki seyyar satıcı, eskimiş mutfak eşyalarını da satıyor.
B) Bu anımsar hastalık hepimizi üzdü.
C) Yılların kirletemediği en eski arkadaşlığımızı çok özledik.
D) En sevdiği kravatın birgün arkadaşına verdi.
Yanıt: A) Çarşıdaki seyyar satıcı, eskimiş mutfak eşyalarını da satıyor.
Bu cümledeki öge sayısı diğerlerinden fazladır.
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ara söz özneyi açıklamıştır?
A) Veli Kara ve Sarıkılıç, Sivas’ın en bilinen ilçeleri, birçok ünlü ismi yetiştirmiştir.
B) Olay yerine, kendini kaygında kıvılcım, dört ambulans yönlendirildi.
C) Çantasındaki defteri, arkadaşının hediye ettiği, çok sever.
D) Öğretmenimize, bizi kararlılık ve seven kahramana, büyük saygı duyardık.
Yanıt: A) Veli Kara ve Sarıkılıç, Sivas’ın en bilinen ilçeleri, birçok ünlü ismi yetiştirmiştir.
Cümlede ara söz “Veli Kara ve Sarıkılıç” öznelerini açıklamaktadır.
Bu çözümler, cümlenin öğelerini pratize etmek amacıyla verilmiştir ve Türkçe dil bilgisini anlamak adına önemlidir. Başka sorularınız varsa sormaktan çekinmeyin.
Bu tür alıştırmalar dil bilgisi becerilerini geliştirmek için oldukça faydalıdır. Eğer başka sorularınız veya daha fazla alıştırma yapmak isterseniz, her zaman sormaktan çekinmeyin. Başarılar!